Συμπληρώνονται 40 χρόνια στις 4 Σεπτεμβρίου 1984, οπότε έφυγε από τη ζωή ο ζωγράφος και χαράκτης Γιώργος Σικελιώτης έχοντας συμπληρώσει πενηνταετή καλλιτεχνική δραστηριότητα (1935-1984) στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Υπήρξε ύστερο μέλος της αποκαλούμενης «γενιάς του ‘30» και σημαντικός εκπρόσωπος της Νεοελληνικής Ζωγραφικής.
Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τον Κωνσταντίνο Παρθένη και το Σπυρίδωνα Βικάτο (1935 – 1940). Πραγματοποίησε πολλές ατομικές παρουσιάσεις και συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1957 πήρε μέρος στην Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας και το 1960 επιλέχθηκε μεταξύ των υποψηφίων για το βραβείο Guggenheim. Ήταν μέλος της ομάδας “Στάθμη”. Το 1975 η Εθνική Πινακοθήκη οργάνωσε αναδρομική έκθεση του έργου του και το 1983 έκθεση σχεδίων του. Στα έργα του, κυρίως ανθρώπινες μορφές και τοπία, ανιχνεύονται επιδράσεις από τη βυζαντινή και λαϊκή τέχνη αλλά και από την παράδοση του λαϊκού θεάτρου σκιών. Την τελευταία περίοδο της ζωής του, από το 1977 έως το 1983, διατήρησε εργαστήριο στο Παρίσι. Εικονογράφησε επίσης πολλά λογοτεχνικά βιβλία, μουσικά άλμπουμ, μαθητικά βιβλία κ.ά. (πηγή: https://www.nationalgallery.gr/artist/sikeliotis-giorgos/)
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα σπάνιο ντοκουμέντο της δεκαετίας του ’70:
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ
Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ
Σειρά εκπομπών του 1975 με θέμα Έλληνες εικαστικούς δημιουργούς. Η συγκεκριμένη εκπομπή είναι αφιερωμένη στον ζωγράφο και χαράκτη Γιώργο Σικελιώτη (γεν. 1917- θαν. 1984) ο οποίος μιλάει για το έργο του.
Ο Γιώργος Σικελιώτης, ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους και χαράκτες του 20ου αι., γεννήθηκε στη Σμύρνη και από το 1922 και μετά ήρθε και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην προσφυγική συνοικία της Καισαριανής. Απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (1939), είχε δασκάλους του τον Κωνσταντίνο Παρθένη και τον Σπυρίδωνα Βικάτο. Την πρώτη του ατομική έκθεση οργάνωσε το 1954 στις αίθουσες της εφημερίδας «Το Βήμα» ενώ η επόμενη πραγματοποιήθηκε το 1958 στο «Ζυγό», όπου παρουσίασε φιγούρες του Καραγκιόζη. Από τότε μέχρι το θάνατό του έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 1965 οργάνωσε ατομική έκθεση στην Νέα Υόρκη.
Η φακός της κάμερας καταγράφει πλάνα από τον καλλιτέχνη στο εργαστήριό του την ώρα της δημιουργίας. Παράλληλα, ο ίδιος μιλάει για τη ζωγραφική του και κατατάσσει το έργο του χρονολογικά. Διακρίνει τα χρόνια της μαθητείας του στη Σχολή Καλών Τεχνών (1935-1940), καθώς και την περίοδο του πολέμου και της Αντίστασης, όπου στα σχέδια και στα χαρακτικά του απεικόνισε το δράμα που βίωνε ο τόπος, συμβάλλοντας στον αγώνα κατά του κατακτητή. Ειδική μνεία κάνει στο διάστημα 1945-1950, οπότε άρχισε να διαμορφώνει το προσωπικό του ύφος: μια ζωγραφική γνήσια ελληνική βγαλμένη από την λαϊκή παράδοση, με κύρια χαρακτηριστικά της τέχνης του τις στέρεες μορφές και την έμφαση στο σχήμα.
Την περίοδο 1941-1944 κάνει μόνο μερικά σχεδιάσματα και μικρά έργα, τσέπης, όπως δηλώνει στο ντοκιμαντέρ: «Δεν μπορούσα να ζωγραφίσω όταν ο λαός μας πέθαινε από την πείνα, τις κακουχίες, την τρομοκρατία και τις εκτελέσεις (…) έκανα κάτι πολύ πιο ωφέλιμο: πολέμαγα τον κατακτητή».
Αναφέρεται, στη συνέχεια, στα θέματά του και στις πανανθρώπινες αξίες που εκφράζουν στο έργο του. Επίκεντρο της ζωγραφικής του ήταν ο άνθρωπος και όπως καταθέτει ο ίδιος στο ντοκιμαντέρ: «Ζωγραφίζω τον άνθρωπο γράφοντας τα στοιχεία του ένα-ένα. Τη ζωγραφική μου θα τη βγάλω πιο πολύ με το σχήμα, παρά με το παιχνίδισμα που κάνει το φως, η σκιά ή το χρώμα» ή «δεν με ενδιαφέρει το έργο κάθε ένα μόνο του παρά μόνο στην επεξεργασία του (…) το έργο το θέλω συνέχεια ζωής». Θυμάται, επίσης, τα χρόνια που έζησε και εργάστηκε στην Αγγλία, όπου αποτύπωσε το παλιό βιομηχανικό της τοπίο στο ζωγραφικό και χαρακτικό του έργο.
Το 1975 η Εθνική Πινακοθήκη διοργάνωσε αναδρομική έκθεση του έργου του, στο πλαίσιο του εορτασμού των 75 ετών λειτουργίας της, και με την ευκαιρία των εγκαινίων του νέου κτηρίου της το επόμενο έτος. Η εκπομπή περιηγείται στους χώρους της έκθεσης και ο Γιώργος Σικελιώτης αναφέρεται στην μεγάλη σημασία του γεγονότος. Τέλος, μιλάει για τις επιδράσεις που δέχτηκε η τέχνη του από την παράδοση του θεάτρου σκιών και τις φιγούρες του Καραγκιόζη.
Προβλήθηκε από το ΕΙΡΤ στις 10 Νοεμβρίου 1975
Παραγωγή-σκηνοθεσία: Γιώργος Εμιρζάς
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr