Γιώργος Τζαβέλλας – 10 Αυγούστου 1916

Ο Γιώργος Τζαβέλλας, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 10 Αυγούστου 1916. Συνδέθηκε φιλικά με τον Νίκο Τσιφόρο και συνεργάστηκαν σε σενάρια για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Το πρώτο θεατρικό έργο που ανέβασε μαζί με τον Τσιφόρο ήταν «Ο κλέφτης της καρδιάς μου» από τον θίασο Μακρή-Χαντά-Οικονόμου το 1936. Σκηνοθέτησε μόλις 12 ταινίες όμως οι περισσότερες εξ αυτών έγιναν επιτυχίες όπως «Μαρίνος Κονταράς» (1948), «Ο Μεθύστακας» (1950), «Η Αγνή του λιμανιού» (1952), «Το Σοφεράκι»(1953), «Η Κάλπικη λίρα» (1955), «Μια ζωή την έχουμε» (1958), «Αντιγόνη» (1961), «Η δε Γυνή να Φοβείται τον Άντρα» (1965) και θεωρούνται από τις σημαντικότερες του ελληνικού κινηματογράφου. Ο Γιώργος Τζαβέλλας ήταν ο πρώτος σκηνοθέτης που επιχείρησε να αποσυνδέσει τους ηθοποιούς στον κινηματογράφο από τις στομφώδεις θεατρικές ερμηνείες τους, ενώ εισήγαγε σημαντικούς νεωτερισμούς στον ελληνικό κινηματογράφο όπως η σπονδυλωτή αφήγηση και ο διπλός άξονας αφήγησης. Η πρώτη του ταινία «Τα Χειροκροτήματα» (1944), γυρίστηκε μέσα στην κατοχή και έχει ιδιαίτερη αξία διότι αποτελεί μοναδική καταγραφή σε φιλμ του Αττίκ λίγο πριν το θάνατό του. Ο Τζαβέλλας επιχειρούσε μέσα από τις ταινίες του να αποδώσει καταστάσεις κοντά στην πραγματικότητα και συχνά εντοπίζονται σε αυτές στοιχεία νεορεαλισμού. Ο «Μεθύστακας» αποτέλεσε μια τεράστια εμπορική επιτυχία, μεταφέροντας στον κινηματογράφο την επιτυχημένη και δημοφιλή θεατρική περσόνα του τεράστιου Ορέστη Μακρή, αλλά και παρουσιάζοντας για πρώτη φορά σε ελληνική ταινία χαρακτήρα γυναίκας, η οποία αγωνίζεται για την χειραφέτησή της. Με την ταινία «Αντιγόνη», η οποία βραβεύτηκε σε Ελλάδα και εξωτερικό, ο Τζαβέλλας είναι από τους πρώτους σκηνοθέτες που επιχειρούν μία ολοκληρωμένη μεταφορά αρχαίας τραγωδίας στο κινηματογραφικό πανί. Η ταινία του «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», μεγάλη εμπορική επιτυχία στην Ελλάδα, κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ του Σικάγο. Η ταινία του «Η Κάλπικη λίρα» ήταν μία από τις πρώτες ελληνικές ταινίες που γνώρισε επιτυχία και βραβεύσεις σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, θεωρείται μία από τις 10 καλύτερες ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες, ενώ συγκαταλέγεται από διακεκριμένους κινηματογραφικούς κριτικούς στις 1000 καλύτερες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Με αφορμή την επέτειο 105 ετών από τη γέννηση του σημαντικού Έλληνα σκηνοθέτη, Γιώργου Τζαβέλλα, το Αρχείο της ΕΡΤ  παρουσιάζει την εκπομπή:

ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ

(video)


Το επεισόδιο της σειράς «ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ», παραγωγής 1987, με τίτλο «ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ» είναι αφιερωμένο στη ζωή και την καλλιτεχνική διαδρομή του ομώνυμου σκηνοθέτη, σεναριογράφου και θεατρικού συγγραφέα. Παρουσιάζονται βιογραφικά του στοιχεία και τα πρώτα του βήματα στον χώρο του κινηματογράφου. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων και πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Γίνεται αναφορά στην πρώτη του ταινία με τίτλο «Χειροκροτήματα» με πρωταγωνιστή τον Αττίκ και τον Δημήτρη Χορν, στις ταινίες του «Η κάλπικη λύρα» και «Η γυνή να φοβείται τον άνδρα», αλλά και στις διεθνείς διακρίσεις που απέσπασε με τα έργα του ο Γιώργος Τζαβέλλας. Παράλληλα, παρουσιάζονται οι λόγοι ενασχόλησής του με τον κινηματογράφο, τα θέματα των ταινιών του, η μεγάλη τους απήχηση στο κοινό. Ο Πέτρος Κωλέτης συζητάει με την κριτικό και δημοσιογράφο Ροζίτα Σώκου για την προσωπικότητα του δημιουργού, την οικογενειακή του ζωή, τα χαρακτηριστικά των ταινιών του, τις καινοτομίες που εισήγαγε, τον τρόπο με τον οποίο εργαζόταν και την μεγάλη προσφορά του στον κινηματογράφο και την προβολή του στο εξωτερικό. Επίσης η ηθοποιός  Σπεράντζα Βρανά μιλά για τη συνεργασία της με τον σκηνοθέτη σκιαγραφώντας τον χαρακτήρα του. Η εκπομπή αναφέρεται αναλυτικά στις σημαντικότερες ταινίες και θεατρικά έργα του Γιώργου Τζαβέλλα, ενώ προβάλλονται αποσπάσματα από τις ταινίες «Ο Μεθύστακας», «Η κάλπικη λίρα», «Αντιγόνη» και «Η γυνή να φοβείται τον άνδρα», καθώς και πλούσιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό.

Σκηνοθεσία: Κιμ Ντιμόν

Επιμέλεια – Παρουσίαση: Πέτρος Κωλέτης

Έτος παραγωγής: 1987

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr

 

 

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

TOP NEWS