Ο Αλέκος (Αλέξανδρος) Παναγούλης, Έλληνας πολιτικός και ποιητής, εμβληματική μορφή του αντιδικτατορικού αγώνα, επιχείρησε ως ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης «Εθνική Αντίσταση» και ο αρχηγός του ΛΑΟΣ (Λαϊκός Αντιστασιακός Οργανισμός Σαμποτάζ) στις 13 Αυγούστου 1968 να δολοφονήσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, τοποθετώντας εκρηκτικά στη λεωφόρο Αθηνών – Σουνίου, κοντά στο Λαγονήσι, στο δρόμο δηλαδή που ακολουθούσε το θωρακισμένο αυτοκίνητο του δεύτερου για την καθημερινή του μετακίνηση από την πολυτελή του βίλα. Η απόπειρα απέτυχε εξαιτίας κακού συντονισμού της πυροδότησης με την έλευση του αυτοκινήτου του Παπαδόπουλου και ο Παναγούλης εντοπίστηκε, συνελήφθη και βασανίσθηκε στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ, ενώ καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο Παναγούλης παρά τα φρικτά βασανιστήρια δεν κατέδωσε τους συναγωνιστές του και η θανατική ποινή δεν εκτελέστηκε μετά από κινητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης και την παρέμβαση κυβερνήσεων και προσωπικοτήτων όπως ο Πάπας και ο Γ.Γ. του ΟΗΕ. Μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών πολιτεύθηκε και εκλέχθηκε βουλευτής με την Ενώσεως Κέντρου – Νέων Δυνάμεων (ΕΚΝΔ) από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε το 1976. Την Πρωτομαγιά της ίδιας χρονιάς ο Αλέκος Παναγούλης σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα υπό μυστηριώδεις συνθήκες στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, στο ύψος του Αγίου Δημητρίου. Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 55 ετών από την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου από τον Αλ. Παναγούλη, στις 13 Αυγούστου 1968, παρουσιάζει την εκπομπή:
ΕΔΩ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΑΛΕΚΟ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ – 6 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ
(video)
H εκπομπή, που προβλήθηκε έξι χρόνια μετά το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη, το 1982, εστιάζει στην αντιστασιακή του δράση την περίοδο της χούντας και στα γεγονότα που ακολούθησαν μέχρι το θάνατο του. Αναφέρεται στην απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου, στις 13 Αυγούστου 1968, που οδήγησε στη σύλληψη του. Σε απόσπασμα συνέντευξης του που προβάλλεται, ο Αλέκος Παναγούλης, εξηγεί: «Δεν ήταν μια προσωπική ενέργεια, αλλά μια ενέργεια που την προπαρασκεύασε μια ολόκληρη οργάνωση, που εργάστηκε επί 16 μήνες, προκειμένου να προετοιμάσει την αντίσταση». Διευκρινίζει επίσης: «Εκείνη την ώρα δεν σκεφτόμουν ότι επιχειρώ να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Έβλεπα τον τύραννο και όχι τον άνθρωπο. Δε νομίζω ότι σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής μου θα έβρισκα τη δύναμη να σκοτώσω έναν άνθρωπο».
Η εκπομπή αναφέρεται και στα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη στα ΕΑΤ – ΕΣΑ και στις υπόλοιπες φυλακές όπου μεταφέρθηκε, στη δίκη του-όπου καταδικάστηκε δις εις θάνατον, στην αίτηση χάριτος που αρνήθηκε να υποβάλλει, στους λόγους για τους οποίους αναβλήθηκε η εκτέλεση του, αλλά και στις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης του. περιγράφονται επίσης και οι πολλαπλές απόπειρες απόδρασης του, οι απεργίες πείνας που έκανε και η ανοιχτή επιστολή προς την Ευρώπη, το διάστημα που κρατούνταν στις φυλακές Μπογιατίου, καταγγέλλοντας τα βασανιστήρια και τις συνθήκες διαβίωσης του.
Εξιστορούνται επίσης τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά την αποφυλάκιση του, στις 21 Αυγούστου 1973. Το ταξίδι του στην Ιταλία όπου συνέχισε τον αγώνα, διεγείροντας με τις δημόσιες καταγγελίες του την ξένη κοινή γνώμη, η πτώση της χούντας και η επιστροφή του στην Ελλάδα ακριβώς έξι χρόνια μετά την απόπειρα δολοφονίας του Γεωργίου Παπαδόπουλου, στις 13 Αυγούστου 1974. Επίσης, συνοψίζεται η πολιτική δράση του Αλέκου Παναγούλη στα χρόνια που ακολούθησαν, υπογραμμίζεται η επιμονή του για τη δημοσίευση των αρχείων του ΕΑΤ-ΕΣΑ, μέχρι την Πρωτομαγιά του 1976, όταν βρέθηκε νεκρός μέσα στο αυτοκίνητο του. Η εκπομπή παρουσιάζει ντοκουμέντο και από το τελευταίο αντίο στο μεγάλο αγωνιστή, που ήταν πάντα κοντά στο λαό και υιοθέτησε τα προβλήματα των απλών ανθρώπων, με πλάνα από την κηδεία του και τη λαοθάλασσα που τον αποχαιρέτησε ξεχειλίζοντας τους δρόμους της πρωτεύουσας.
Στην εκπομπή προβάλλονται αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Αλέκου Παναγούλη και οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό από τη σύλληψη του, τη δίκη του, τους τόπους του μαρτυρίου του, καθώς και από την αποφυλάκιση του, το ταξίδι του στην Ιταλία, την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1974, την πολιτική του δράση και την κηδεία του.
Σκηνοθεσία: Τάσος Μπιρσίμ, Νίκος Παπαθανασίου
Αφήγηση: Γιώργος Κυρίτσης
Κείμενο: Γιάννης Φάτσης
Πρώτη τηλεοπτική προβολή: 1η Μαΐου 1982
Δείτε περισσότερα εδώ: https://archive.ert.gr/