Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 υπήρξε κομβική στιγμή για τις εξελίξεις στην πολιτική ζωή της χώρας. Παράλληλα όμως, η ηρωική αυτή εξέγερση των φοιτητών αποτέλεσε έμπνευση για πληθώρα καλλιτεχνών. Γλύπτες και ζωγράφοι της γενιάς της Μεταπολίτευσης προσπάθησαν να αποτυπώσουν στο έργο τους την ορμή και τις ιδέες των αγωνιστών κατά του φασισμού και της δικτατορίας των συνταγματαρχών, δημιουργώντας εμβληματικά έργα που έμελλε να γίνουν διαχρονικά.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή ”Πολυτεχνείο: Εικαστική μαρτυρία” παραγωγής 1986.
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Η εκπομπή ”Πολυτεχνείο: Εικαστική μαρτυρία” είναι ένα ειδικό τηλεοπτικό αφιέρωμα στη 13η επέτειο από την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου. Η εκπομπή, σε παρουσίαση των δημοσιογράφων Βασίλη Καββαθά και Ηρακλή Τζάθα, συναντά εικαστικούς καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν δημιουργικά με το Πολυτεχνείο, εμπνεόμενοι από τον αγώνα των φοιτητών και παρουσιάζει τα έργα τους.
Αρχικά, ο Γιάννης Γεωργακάκης, μέλος της συντονιστικής επιτροπής του Πολυτεχνείου το 1973, καταθέτει τη δική του μαρτυρία για τα γεγονότα της εξέγερσης και αναφέρεται και σε άλλους αφανείς ήρωες που έχασαν τη ζωή τους στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, όπως στον καλλιτέχνη Γιάννη Καΐλη που βρέθηκε νεκρός στις αρχές του 1974.
Στην συνέχεια, ο ζωγράφος Μάριος Βατζιάς μιλά για πίνακές του, εμπνευσμένους από τους αφανείς ήρωες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Ο ζωγράφος Κώστας Μαλάμος εξηγεί πως το έργο ”μάνα” του Χρήστου Καπράλου έπαιξε καίριο ρόλο στο καλλιτεχνικό του έργο και πως αποτύπωσε την συμβολή των μανάδων που έκρυψαν κυνηγημένα παιδιά από την εξέγερση της 17ης Νοεμβρίου 1973. Η σύζυγός του Ιωάννα Μητσέα-Μαλάμου, εκπαιδευτικός και ζωγράφος, περιγράφει πως το θέμα της εξέγερσης επηρέασε ως έμπνευση για καλλιτεχνικές δημιουργίες τα μικρά παιδιά στα σχολεία. Ο γλύπτης Θόδωρος Παπαγιάννης, που συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, μιλά για το πως η συλλογική προσπάθεια των φοιτητών και η ενοχή για τη δική του απουσία από όσα συνέβησαν το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 1973 επηρέασαν το έργο του.
Έπειτα, ο ζωγράφος Δημήτρης Μυταράς αναφέρεται στο πως ζωγράφοι χρησιμοποίησαν φωτογραφίες στα έργα τους για να καταγγείλουν τα δικτατορικά καθεστώτα καθώς και για το πως το Πολυτεχνείο λειτούργησε ως ερέθισμα για δημιουργία. Ο γλύπτης Γιάννης Παρμακέλης εξηγεί πως το έργο του λειτούργησε ως αντίδραση στη δικτατορία και τα εγκλήματά της.
Αμέσως μετά, ο Πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Γιώργος Βουδούρης μιλά για δύο μνημειώδη έργα που έχουν γίνει με αφορμή το Πολυτεχνείο. Ο γλύπτης Μέμος Μακρής περιγράφει πως δημιούργησε το μνημειώδες κεφάλι και πως μετατράπηκε σε μνημείο-σύμβολο της εξέγερσης της νεολαίας στο Πολυτεχνείο. Τέλος, οι καλλιτέχνες, ο Πρύτανης του ΕΜΠ και ο Γεώργιος Νικολαΐδης Πρύτανης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών ΕΜΠ σχολιάζουν το γεγονός πως δεν υπάρχει μια έκθεση με θέμα τα έργα που δημιουργήθηκαν για το Πολυτεχνείο.
Έτος παραγωγής: 1986
Πρώτη προβολή: 17/11/1986
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μούλιος
Έρευνα-επιμέλεια: Βασίλης Καββαθάς, Ηρακλής Τζάθας
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr