Έχουν περάσει 83 χρόνια από τη νύχτα της 30ης Μαΐου 1941, όταν ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης (Απόστολος) Σάντας κατέβασαν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη. Πρόκειται για μια κίνηση γεμάτη συμβολισμό, που αποτέλεσε την πρώτη αντιστασιακή πράξη στην Ευρώπη κι ένα ισχυρό πλήγμα στο γόητρο των Γερμανών. Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ:
ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΗΚΕ Η ΣΒΑΣΤΙΚΑ
(video)
Ντοκιμαντέρ με θέμα το παράτολμο εγχείρημα υποστολής της σβάστικας από την Ακρόπολη την περίοδο της Κατοχής. Η εκπομπή μας ταξιδεύει στα χρόνια του ελληνο-ιταλικού πολέμου και της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται μια ασπρόμαυρη αναπαράσταση του παράτολμου σχεδίου του Μανώλη Γλέζου και του Λάκη Σάντα να κατεβάσουν το σύμβολο του ναζισμού από την Ακρόπολη. Στη σύντομη ιστορική αναδρομή αναφέρονται τα γεγονότα που συντάραξαν όχι μόνο τη χώρα μας, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Στις 6 Απριλίου του 1941, οι Γερμανοί εισβάλλουν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες αγωνίζονται να μη χάσουν την ελπίδα τους. Στις 27 Απριλίου του ιδίου έτους, στις 8:10 το πρωί, τα πρώτα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα και στις 08:45 υψώνουν την πολεμική σημαία τους με τον αγκυλωτό σταυρό, πάνω στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Λίγες ημέρες αργότερα, δύο 19χρονοι φοιτητές αποφασίζουν το παράλογο: να κατεβάσουν τη σβάστικα από το πανάρχαιο μνημείο του ελληνικού κάλλους και πολιτισμού. Πρόκειται για το φοιτητή της Ανωτάτης Εμπορικής Μανώλη Γλέζο και το φοιτητή της Νομικής Λάκη Σάντα.
«Κοίταξα προς την Ακρόπολη κι έμεινα. Η σβάστικα, το ναζιστικό σύμβολο, ένας πελώριος βραχνάς, στιγμάτιζε το λευκό κάλλος του πανάρχαιου μνημείου του πολιτισμού και πλάκωνε τον ουρανό της Αθήνας», θυμάται ο Μανώλης Γλέζος. Ήταν μια συμβολική πράξη, εξηγεί ο Λάκης Σάντας: «Το κάναμε με σκοπό να δείξουμε στους Γερμανούς ότι ο ελληνικός λαός δεν ηττήθηκε, αλλά εξακολουθεί να αντιστέκεται στη φασιστική βία των ναζιστικών στρατευμάτων, τα οποία κατείχαν την Ελλάδα». Το εγχείρημά τους στέφθηκε με επιτυχία τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου 1941. Αυτό το μεμονωμένο ηρωικό κατόρθωμα αναπτέρωσε το ηθικό όλων των Ελλήνων αλλά και των Ευρωπαίων, που υπέφεραν κάτω από το γερμανικό ζυγό. Τα ονόματα του Μανώλη Γλέζου και του Λάκη Σάντα έμειναν άγνωστα ως την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου 1945, οπότε πρώτος ο «Ριζοσπάστης» και την επομένη η «Εστία» τα αποκάλυψαν, παραδίδοντας τους στις σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας. Οι δύο ήρωες της Εθνικής Αντίστασης μιλούν επίσης για εκείνη την περίοδο, για τα σχέδια των Γερμανών και για τα υπόλοιπα αξιόλογα επιτεύγματα της ελληνικής αντίστασης.
Ιστορική Έρευνα-Σενάριο-Σκηνοθεσία: Σοφία Ν. Σφυρόερα
Δημοσιογραφική έρευνα: Νίκος Κάτσικας
Συμμετέχουν: Γεράσιμος Καράμπαλης, Νίκος Τερμπάτσης
Αφήγηση: Κωνσταντίνος Χατζούδης
Έτος παραγωγής: 1997
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr