Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 2005, έχει ανακηρυχθεί η 27η Ιανουαρίου Διεθνής Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημερομηνία καθώς στις 27 Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Οι Εβραίοι της Ευρώπης υπήρξαν τα κύρια θύματα του ναζιστικού ρατσισμού και στο πλαίσιο της εφαρμογής του πολιτικού σχεδίου «Τελική Λύση», εξοντώθηκαν έξι περίπου εκατομμύρια Εβραίοι. Ανάμεσά τους, δεκάδες χιλιάδες Έλληνες Εβραίοι βρήκαν τον θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την εκπομπή:
ΣΑΝ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΒΡΑΪΚΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Η εκπομπή «Σαν Παλιά Φωτογραφία» με την Πόπη Τσαπανίδου έχει θέμα τον διωγμό και την εξόντωση των Εβραίων από τους Ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας Μωϋσής Κωνσταντίνης ξετυλίγει μνήμες από την παιδική του ηλικία στην Κατοχή όταν η οικογένειά του αναγκαζόταν να κρύβεται σε διάφορα σπίτια μετά τη διαταγή για την καταγραφή των Εβραίων της Αθήνας. Περιγράφει τις συλλήψεις και τη μεταφορά με τα τρένα δεκάδων χιλιάδων μελών της Ελληνοεβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης στα κολαστήρια της Πολωνίας και μιλάει για τη διαδικασία διαλογής των θυμάτων, για τις απάνθρωπες συνθήκες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα κρεματόρια, τους θαλάμους αερίων. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αντιστασιακή πράξη ειδικών ομάδων κρατουμένων (sondercommandos) στα στρατόπεδο του Άουσβιτς με σημαντική συμμετοχή Ελλήνων Εβραίων, τον Οκτώβριο του 1944, ένα γεγονός που αποσιωπήθηκε από τους Γερμανούς αλλά διασώθηκε από τις μαρτυρίες.
Περιλαμβάνονται μαρτυρίες Εβραίων στην Ελλάδα, επιζώντων του Άουσβιτς, των Χάινς Κούνιο, Μπέρρυ Ναχμία, Ζερμαίν Κοέν, οι οποίοι φωτίζουν πτυχές αυτού του μοναδικού ιστορικού γεγονότος της προγραμματισμένης εξόντωσης έξι εκατομμυρίων Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς, γνωστού ως «τελική λύση». Περιγράφουν τις συνθήκες στα βαγόνια κατά τη μεταφορά τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις βιαιότητες, την απώλεια αγαπημένων τους προσώπων. Περίπου 80.000 Ελλήνων Εβραίων δεν γύρισαν πίσω και θανατώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η εκπομπή κάνει αναφορά επίσης στη διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος από τους συγγενείς των θυμάτων στο πέρασμα των χρόνων και ακολουθεί το οδοιπορικό χιλιάδων νέων Εβραίων απ’ όλο τον κόσμο, που συγκεντρώνονται κάθε χρόνο στον τόπο των στρατοπέδων Άουσβιτς Μπίρκεναου για να βαδίσουν στα χνάρια των δικών τους ανθρώπων που χάθηκαν, κρατώντας ζωντανή τη μνήμη τους. Η κάμερα της εκπομπής καταγράφει τις αντιδράσεις απογόνων Ελλήνων Εβραίων στα στρατόπεδα του θανάτου 60 χρόνια μετά. Μιλούν οι Μάκης Λεβής, Σάμπυ Μιώνης, Ερρίκος Μωσέ, Ερρίκος Βενουζίου, Μάρκος Καμχής, Λουίζα Τρέβεζα.
Σε όλη τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται σημαντικό οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό από τα γεγονότα της εποχής και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ειδική αναφορά γίνεται στη εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας τον Ιανουάριο του 1943 και την οριστική εκκαθάρισή του από τους Γερμανούς τον Απρίλιο του ίδιου έτους. Περιέχεται η μαρτυρία του Μάικ Σμας.
Σκηνοθεσία: Γεωργία Τάτση
Έρευνα, Παρουσίαση: Πόπη Τσαπανίδου
Έτος παραγωγής: 2002
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr