Συμπληρώνονται 85 χρόνια από τη γέννηση της ηθοποιού Κατερίνας Χέλμη στις 12 Αυγούστου 1939. Προσωπικότητα με πνευματική καλλιέργεια, ηθοποιός, δασκάλα υποκριτικής αλλά και συγγραφέας αρκετών βιβλίων, η Κατερίνα Χέλμη άφησε ξεχωριστό το στίγμα της στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου.
Διέγραψε σημαντική πορεία στον ελληνικό κινηματογράφο και κυρίως στο θέατρο. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της, συμμετείχε σε περισσότερες από 25 ταινίες και σε τέσσερις τηλεοπτικές σειρές. Στο θέατρο συνεργάστηκε με σπουδαίους σκηνοθέτες, ερμηνεύοντας σημαντικούς ρόλους σε δεκάδες θεατρικές παραστάσεις και ξεχώρισε για τις υψηλού επιπέδου ερμηνείες της. Σημαντική ήταν η συνεργασία της με Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στην περίοδο από το 1971 μέχρι το 1996. Η πρώτη της εμφάνιση στον κινηματογράφο ήταν το 1957 στην ταινία «Μπαρμπαγιάννης ο κανατάς» σε παραγωγή-σκηνοθεσία του Κώστα Στράντζαλη αλλά η μεγαλύτερή της επιτυχία αποτελεί η ταινία «Τα κόκκινα φανάρια» (1963) σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το αφιέρωμα:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΧΕΛΜΗ
Σειρά αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, στην οποία σκιαγραφούνται προσωπικότητες από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό και κοινωνικό χώρο. Στη συγκεκριμένη εκπομπή αυτοβιογραφείται η ηθοποιός Κατερίνα Χέλμη (γεν.1939-θαν.2023).
Αρχικά, μιλά για το θεατρόφιλο οικογενειακό της περιβάλλον, τη γειτονιά όπου μεγάλωσε στην Πλάκα, για τη γνωριμία της με τον φίλο της Κωνσταντίνο Σβολόπουλο στη Σχολή Χιλλ. Αναφέρεται στα πρώτα καλλιτεχνικά ερεθίσματα που την ώθησαν να ασχοληθεί με το θέατρο.
Κατόπιν, μιλά για τις σπουδές της στην υποκριτική τέχνη αρχικά στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, για τους δασκάλους της όπως τον Δημήτρη Ροντήρη και ηθοποιούς που τη στήριξαν στο ξεκίνημά της και πίστεψαν στο υποκριτικό της ταλέντο, όπως η Βάσω Μανωλίδου, η Κατερίνα Ανδρεάδη, ο Δημήτρης Χορν. Περιγράφει, ακόμη, τη μαθητεία της δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Κάρολο Κουν κατά τη φοίτησή της στο Θέατρο Τέχνης, καθώς και την επιρροή της διδασκαλίας του στην μετέπειτα πορεία της. Θυμάται την πρώτη της εμφάνιση στο θέατρο με τον θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη, το 1958 στο έργο «Η Λαίδη Μπέτυ εξοφλεί» του Μωμ. Από τις πρώτες τις παραστάσεις ήταν και το έργο «Βασίλισσα Αμαλία», που είχε παίξει τη Φωτεινή Μαυρομιχάλη με τη δασκάλα της Μαίρη Αρώνη και τον Μάνο Κατράκη.
Καθοριστική στιγμή στην καριέρα της ήταν το 1962 όταν υποδύθηκε την ιερόδουλη στην θεατρική παράσταση «Τα κόκκινα φανάρια» του Αλέκου Γαλανού που ανέβηκε στο Θέατρο Πορεία, σε σκηνοθεσία Αλέξη Δαμιανού. Τότε ξεκίνησε, όπως αφηγείται η ίδια, η κινηματογραφική της καριέρα, όταν την είδε ο Φίνος και της πρότεινε να παίξει στην ταινία «Νόμος 4000» του Γιάννη Δαλιανίδη. Μιλά για την πρώτη της ερμηνεία στον κινηματογράφο κοντά στον δάσκαλό της Βασίλη Διαμαντόπουλο αλλά και για τη χαρακτηριστική περσόνα που υποδύθηκε συχνά στο σινεμά με τη μεγαλύτερη επιτυχία της να αποτελούν «Τα κόκκινα φανάρια» του Β. Γεωργιάδη.
Στη διάρκεια της αφήγησής της κάνει λόγο για τη σχέση της με το θέατρο και την υποκριτική τέχνη της γενιάς των ηθοποιών στην οποία ανήκει. Ξεχωριστή αναφορά κάνει στη συνεργασία της με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος όπου ερμήνευσε σημαντικούς ρόλους σε πολλές θεατρικές παραστάσεις υπό την καθοδήγηση σπουδαίων σκηνοθετών. Με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος έπαιξε για πρώτη φορά σε αρχαίο δράμα, το 1972 στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, στον «Αίαντα» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Κωστή Μιχαηλίδη. Θυμάται επίσης την εμφάνισή της στην Επίδαυρο, ως Χρυσόθεμη, το 1975 στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, πλάι στη μεγάλη Άννα Συνοδινού με τις οδηγίες του σπουδαίου δασκάλου Μίνωα Βολανάκη. Μνημονεύει επίσης την ερμηνεία της στο ρόλο της Ιοκάστης το 1982 στην Επίδαυρο με το Εθνικό Θέατρο. Στην θεατρική της διαδρομή σημαντικός σταθμός ήταν και η συμμετοχή της στην θεατρική παράσταση «Ο Βασιλικός» του Αντωνίου Μάτεση (2011) σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου που ανέβηκε στη σκηνή του Εθνικού, από την οποία περιλαμβάνεται στην εκπομπή απόσπασμα. Τέλος αναφέρεται στον σύζυγό της ιστορικό και ακαδημαϊκό Κωνσταντίνο Σβολόπουλο.
Προβάλλεται πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό από την καλλιτεχνική διαδρομή της ηθοποιού, χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου και από θεατρικές παραστάσεις που συμμετείχε.
Σκηνοθεσία: Γιάννης Καραμπίνης
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Έτος παραγωγής: 2021
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr