Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο της μεγάλης Ελληνίδας τραγωδού Κατίνας Παξινού που έφυγε από τη ζωή στις 22 Φεβρουαρίου 1973. Πληθωρική προσωπικότητα, η Κατίνα Παξινού υπήρξε η πρώτη ηθοποιός που ερμήνευσε τους σημαντικότερους γυναικείους ρόλους της αρχαίας τραγωδίας και η πρώτη Ελληνίδα ηθοποιός αναγνωρισμένη σε διεθνές επίπεδο.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα μοναδικό αφιέρωμα για την κορυφαία ηθοποιό:
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΞΙΝΟΥ
(video)
Ένα αφιέρωμα στην Κατίνα Παξινού, 18 χρόνια μετά τον θάνατό της, το οποίο σκιαγραφεί την προσωπικότητα και την καλλιτεχνική πορεία της κορυφαίας Ελληνίδας τραγωδού. Το ντοκιμαντέρ ξετυλίγει τη ζωή της ηθοποιού κάνοντας αναφορά στις μουσικές της σπουδές στη Γενεύη, το Βερολίνο και τη Βιέννη και στο ξεκίνημά της στο μουσικό θέατρο. Ως ηθοποιός μαθήτευσε στο θίασο Κοτοπούλη και στο θίασο Βεάκη-Μινωτή. Στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη πρωτοεμφανίστηκε το 1929 και καθιερώθηκε αμέσως ως πρωταγωνίστρια. Σύντομα εντάχθηκε στο νεοιδρυμένο τότε Εθνικό Θέατρο και ήταν ανάμεσα στους πρώτους ηθοποιούς που κάλεσε ο πρώτος διευθυντής και θεμελιωτής του Εθνικού, ο Φώτος Πολίτης. Η Κατίνα Παξινού πρωταγωνίστησε στην παρθενική παράσταση της πρώτης εθνικής σκηνής, στις 19 Μαρτίου 1932, που ήταν ο Αγαμέμνονας του Αισχύλου. Έτσι άρχισε μια μεγάλη καριέρα που η μια επιτυχία διαδεχόταν την άλλη.
Παρακολουθούμε τους μεγάλους ρόλους της κατά την προπολεμική περίοδο του Εθνικού Θεάτρου, την έντονη θεατρική δραστηριότητά της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε περιοδείες με το Εθνικό Θέατρο (έπαιξε στην αγγλική γλώσσα στο Λονδίνο τους Βρικόλακες του Ίψεν), καθώς και την παρουσία της στον κινηματογράφο στην Αμερική, όπου εγκαταστάθηκε την περίοδο του πολέμου και διέπρεψε στο Χόλιγουντ, χαρίζοντάς της διεθνή αναγνώριση και παγκόσμια φήμη. Επίσης, τις θεατρικές της εμφανίσεις στην Επίδαυρο και στο Εθνικό Θέατρο μαζί με τον Αλέξη Μινωτή μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα, από το 1952 και έπειτα. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας η Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής συγκρότησαν δικό τους θίασο και ανέβασαν σημαντικά έργα της κλασικής δραματουργίας. Γίνεται αναφορά στις διεθνείς της εμφανίσεις, στις παραστάσεις που μαγνητοσκοπήθηκαν για το BBC, τον Ματωμένο Γάμο (1959) και τους Βρυκόλακες (1962), καθώς και στην τελευταία της παράσταση Μάνα Κουράγιο του Μπρεχτ, τη σεζόν 1971-1971, όταν η ίδια ήταν ήδη πολύ άρρωστη.
Το ντοκιμαντέρ επιχειρεί, εκτός από την εμβάθυνση σε στοιχεία της τεράστιας υποκριτικής της προσφοράς, την ανίχνευση πτυχών της δυναμικής της προσωπικότητας αλλά και του δημιουργικού της έργου ως δασκάλας επί σειράς ετών στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Για την Κατίνα Παξινού μιλούν ο ηθοποιός και εγγονός της Αλέξανδρος Αντωνόπουλος, ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος, η ηθοποιός και προσωπική της φίλη Ελένη Ζαφειρίου, ο ηθοποιός και μαθητής της Κώστας Καστανάς, ο κριτικός κινηματογράφου Νίκος Φενέκ –Μικελίδης, η αμπιγιέζ της Στέλλα Οικονομίδου, ο μουσουργός –ακαδημαϊκός Μενέλαος Παλάντιος, ο συγγραφέας και κριτικός Μάριος Πλωρίτης, ο διευθυντής της Δραματικής Σχολής Εθνικού Θεάτρου Τάσος Ρούσσος και η χορογράφος και συνεργάτης της Μαρία Χορς. Επίσης, ο Λεωνίδας και η Κάκια Λιακοπούλου, οι ιδιοκτήτες της περίφημης ταβέρνας του Λυγουριού που συνδέθηκε με την ιστορία της Επιδαύρου, ξεδιπλώνουν τις αναμνήσεις τους σχετικά με προσωπικές στιγμές της μεγάλης πρωταγωνίστριας, όπως τις έζησαν εκείνοι.
Ακούγεται η φωνή του Αλέξη Μινωτή να μιλά για την προσωπικότητα και το μεγαλειώδες υποκριτικό ταλέντο της Κατίνας Παξινού. Περιλαμβάνεται σπάνιο αρχειακό υλικό από παραστάσεις της ηθοποιού, στιγμιότυπα από τις κινηματογραφικές της παρουσίες καθώς και ηχητικά ντοκουμέντα με τη φωνή της από ερμηνείες σπουδαίων ρόλων. Κείμενα της Κατίνας Παξινού διαβάζει η Ντένη Θέμελη από το βιβλίο της Ισμήνης Αντωνούλα, Κατίνας Παξινού, Αλέξη Μινωτή «Πολύχρονος πηγαιμός για μιαν Ιθάκη».
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μεσσάλας. Αφηγητής: Νικήτας Τσακίρογλου
Έτος παραγωγής: 1991
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr