Στις 29 Απριλίου συμπληρώνονται εκατόν εξήντα χρόνια από την γέννηση του Κ.Π.Καβάφη, και ταυτόχρονα ενενήντα χρόνια από τον θάνατό του. Ο κορυφαίος ποιητής του «μείζονος ελληνισμού» γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το έργο του, το επίσημο ποιητικό σώμα του οποίου περιλαμβάνει 154 ποιήματα, έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως και μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες. Ο Καβάφης θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, καταλαμβάνοντας παράλληλα εξέχουσα θέση στην παγκόσμια γραμματεία.
Με την αφορμή αυτή, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Κ.Π. Καβάφης-50 χρόνια από τον θάνατό του», το οποίο γυρίστηκε με αφορμή τα 50 χρόνια από τον θάνατό του το 1983, το οποίο περιλαμβάνει μαρτυρίες ανθρώπων που γνώρισαν τον ποιητή, καθώς και σημαντικών μελετητών του έργου του.
Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ – 50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ
Με φόντο την Αλεξάνδρεια, την πόλη που έζησε και ύμνησε ο ποιητής Κωνσταντίνος Π.Καβάφης (γεν. 1863 – πέθ. 1933), μελετητές του έργου του και άνθρωποι που τον γνώρισαν από κοντά φωτίζουν πτυχές της ζωής, της προσωπικότητας και της τέχνης του. Ο «ποιητής του μείζονος ελληνισμού», όπως τον χαρακτηρίζει ο καθηγητής Πανεπιστημίου Γ.Π. Σαββίδης, κατατάσσοντάς τον στους πιο σημαντικούς ποιητές του 20ού αιώνα σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Λόγος γίνεται για την Αλεξάνδρεια, την πόλη που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον ποιητή, ενώ παρατίθενται στοιχεία του βίου του ποιητή, με αναφορά στα παιδικά του χρόνια, την επαγγελματική του σταδιοδρομία, την συγγραφική του δραστηριότητα και τις πρώιμες επιρροές που δέχτηκε. Παράλληλα δίνεται το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, επισημαίνεται η πνευματική ακμή της ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας και γίνεται αναφορά στις σχέσεις του ποιητή με τους σύγχρονους ομοτέχνους του. Ιδιαίτερος λόγος γίνεται για τη συνύπαρξη του Καβάφη με τον Παλαμά, τον Σικελιανό, τον Καζαντζάκη. Αναλύεται η θέση της γενιάς του ’30 απέναντι στο καβαφικό ποιητικό έργο, το οποίο αρχικά δίχασε την κριτική αλλά τελικά αποτιμήθηκε θετικά από τον ΓΙώργος Σεφέρη και τον Στρατή Τσίρκα.
Άνθρωποι που τον γνώρισαν στην Αίγυπτο μοιράζονται τις δικές τους εμπειρίες για τον ποιητή. Μιλούν ο πρέσβυς Πόλυς Μοδινός, η χήρα του Α.Σεγκόπουλου-κληρονόμου του Καβάφη Κυβέλη Σεγκοπούλου, ο κριτικός λογοτεχνίας Τίμος Μαλάμος και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αιγυπτιωτών Δ.Χαριτάτος, ενώ για το έργο του Καβάφη μιλούν ακόμη ο νεοελληνιστής Edmund Keely (Έντμουντ Κίλι), η Ακαδημαϊκός Margeurite Yourcenar , και ο Phillip Sherrard, συγγραφέας-Ελληνιστής. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται σπάνιο φωτογραφικό και έντυπο αρχειακό υλικό (μεταξύ άλλων και χειρόγραφα του ποιητή) από το ΕΛΙΑ, καθώς και σύγχρονα πλάνα από την πόλη της Αλεξάνδρειας, κινηματογραφημένα ειδικά για το ντοκιμαντέρ, μεταξύ των οποίων και πλάνα της ελληνικής παροικίας, από το σπίτι του ποιητή, το Ελληνικό Νοσοκομείο, το Πατριαρχείο, τον ναό του Αγίου Σάββα κα).
Ακούγονται τα ποιήματα του Καβάφη «Κρυμμένα», «Η πόλις», «27 Ιουνίου 1906, 2μμ», «Επέστρεφε», «Μεγάλη εορτή στου Σωσιβίου», «Εν δήμω της Μικράς Ασίας», «Υπέρ της Αχαϊκής Συμπολιτείας πολεμήσαντες» και «Φυγάδες» (απόσπασμα) σε απαγγελία του Λευτέρη Βογιατζή.
Έτος παραγωγής: 1983
Ημερομηνία πρώτης προβολής εκπομπής: 29/04/1983
Σκηνοθεσία: Μαίρη Κουτσούρη
Κείμενα-συνεντεύξεις: Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Ειδικός σύμβουλος: Γ.Π.Σαββίδης
Αφήγηση: Βασίλης Παπαβασιλείου