Ο Κυριάκος Κατζουράκης, πολύπλευρος δημιουργός, εικαστικός, σκηνογράφος και κινηματογραφιστής, έφυγε από τη ζωή στις 22 Οκτωβρίου 2021. Με την τέχνη του εξέφραζε τους κοινωνικούς προβληματισμούς της εποχής του, παραμένοντας επικεντρωμένος στον άνθρωπο.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ), με δάσκαλο στη ζωγραφική τον Γιάννη Μόραλη και σκηνογραφία στο εργαστήριο του Βασίλη Βασιλειάδη. Το 1966 παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα και το 1969 κέρδισε το Βραβείο Παρθένη για τη ζωγραφική του. Από το 1972 ως το 1986 έζησε στο Λονδίνο όπου συνέχισε τις σπουδές του στη χαρακτική. Συμμετείχε στην ίδρυση της εικαστικής ομάδας “Νέοι Έλληνες Ρεαλιστές” (1969-1972) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καλλιτεχνών EUROPA 24. Από το 2006 ως το 2012 ήταν τακτικός καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο Κ. Κατζουράκης ασχολήθηκε και με τη σκηνογραφία. Συνεργάστηκε με το Θέατρο Τέχνης ενώ στον κινηματογράφο σκηνογράφησε το “Προξενιό της Άννας”(1972) του Παντελή Βούλγαρη και έκανε τα κοστούμια της ταινίας “Μέρες του ’36” του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ακόμη, σκηνοθέτησε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους. Μαζί με τη σύντροφό του, ηθοποιό Κάτια Γέρου, δημιούργησαν το 2017 την ταινία “USSAK”.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ της σειράς «Μονόγραμμα» που καταγράφει την πολύπλευρη προσωπικότητα και το έργο του σπουδαίου δημιουργού:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ
(video)
Σειρά αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, όπου σκιαγραφούνται προσωπικότητες από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό και κοινωνικό χώρο. Στην εκπομπή αυτή αυτοβιογραφείται ο ζωγράφος και σκηνοθέτης Κυριάκος Κατζουράκης (1944-2021).
Αρχικά μιλάει για τα προσωπικά του βιώματα από την παιδική του ηλικία, τη σχέση με τα αδέλφια του και το οικογενειακό του περιβάλλον. Μιλά για την αγάπη του για το σχέδιο και τη ζωγραφική που την οφείλει στον αδερφό του μέσα από τον οποίο γνώρισε τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και τους κυριότερους εκπροσώπους του είδους τη δεκαετία του ‘60.
Αναφέρεται στα χρόνια της φοίτησής του στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, στη σχέση του με το δάσκαλό του Γιάννη Μόραλη και στην αριστερή του δράση μέσα από το φοιτητικό κίνημα. Το 1972 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο όπου έζησε δεκατέσσερα χρόνια. Μιλώντας για την εκεί περίοδο της ζωής του κάνει λόγο για τις καλλιτεχνικές του αναζητήσεις που αποτυπώθηκαν σε μια σειρά έργων για τους μεγάλους δασκάλους της κλασικής ζωγραφικής. Εκεί είναι που ανακάλυψε το έργο του Τσαρούχη που αναγνώριζε ως δάσκαλό του. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 επιστρέφει στην Ελλάδα. Η αφήγηση του ίδιου του δημιουργού σχετικά με τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες όπως αποτυπώθηκαν στην τέχνη του, μας αποκαλύπτει το προσωπικό του σύμπαν σε σχέση με την τέχνη του. Θέλοντας “να αναπτύξει στη χώρα του ό,τι κέρδισε στο εξωτερικό” όπως λέει χαρακτηριστικά, μιλάει για την ανάγκη του να διατυπώνει σε μεγαλύτερα μεγέθη αλλά και για τη σύγκλιση των τριών χώρων με τους οποίους καταπιάστηκε, τη ζωγραφική, το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Η εκπομπή καταγράφει το πολυσήμαντο έργο του Κατζουράκη με ελαιογραφίες, σχέδια, μακέτες σκηνικών για το θέατρο και κυρίως μεγάλα έργα όπως το “Τέμπλο – Οίκος ενοχής” (1990), ανθρώπινο μαρτυρολόγιο και ύμνος στη γυναίκα, που ήταν το πρώτο μεγάλο έργο του για το οποίο μιλάει στην εκπομπή, τα “Νυχτερινά” που είναι τοπία με έντονη τη γυναικεία παρουσία και τις “Ιστορίες με σιδηροδρομικούς σταθμούς”, καθώς και πολλές άλλες σημαντικές δημιουργίες του. Ο ίδιος αναφέρεται επίσης στα εικαστικά δρώμενα “Προσωπογραφία” (1997) και “Ο Δρόμος προς τη Δύση” (1999), για την περιπέτεια της μετανάστευσης με ζωγραφική, κείμενα και ντοκουμέντα. Μιλά για τη ζωγραφική του, τη χρήση του χρώματος και το ενδιαφέρον του για τον άνθρωπο που τον απασχόλησε στα έργα του.
Γρήγορα φάνηκε η αγάπη του για τον κινηματογράφο. Στην εκπομπή προβάλλονται πλάνα από τις ταινίες που σκηνοθέτησε: “Δρόμος προς τη Δύση” του 2003, που τιμήθηκε με το 1ο Κρατικό Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, “Γλυκιά μνήμη” (2005), “Μικρές εξεγέρσεις” (2010). Τις ταινίες τις μόνταρε μόνος του και ο ίδιος μιλάει για τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στο μοντάζ της πρώτης του ταινίας από το 2000 και μετά οπότε ασχολήθηκε συστηματικά με τη σκηνοθεσία. Δεν παραλείπει επίσης να αναφερθεί στη συνεργασία του με τον Γιώργο Λαζάνη στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν όπου έκανε τα σκηνικά από το 1988 ως το 2006 δουλεύοντας συστηματικά πάνω στη σχέση της ζωγραφικής με το θέατρο.
Έτος παραγωγής: 2014
Σκηνοθεσία: Νίκος Σγουράκης
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr