Η Μαρία Ιορδανίδου αποτελεί μια αρκετά ασυνήθιστη περίπτωση πεζογράφου για τη νεοελληνική γραμματεία. Πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη «Λωξάντρα», το πρώτο μυθιστόρημά της το 1963, σε ηλικία 66 ετών, και εξέδωσε συνολικά πέντε μυθιστορήματα: «Λωξάντρα» (1963), «Διακοπές στον Καύκασο» (1965), «Σαν τα τρελά πουλιά» (1978), «Στου κύκλου τα γυρίσματα» (1979) και «Η αυλή μας» (1981). Αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το αναγνωστικό κοινό, έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες, τα μυθιστορήματα «Λωξάντρα» και «Σαν τα τρελά πουλιά» μεταφέρθηκαν στην τηλεόραση, ενώ τιμήθηκε για το έργο της με το Χρυσό Σταυρό και το Οφφίκιο της Αρχόντισσας του Οικουμενικού Θρόνου από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης (1978). Τα κείμενά της συναρτώνται στενότατα με τη ζωή της και κατά την λογοτεχνική της διαδρομή το αυτοβιογραφικό στοιχείο φαίνεται να κυριαρχεί στη γραφή της.
Τιμώντας την πεζογράφο η οποία έφυγε από τη ζωή στις 6 Νοεμβρίου 1989 το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει ένα επεισόδιο από τη σειρά ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά «Εποχές και συγγραφείς» με θέμα τη ζωή και το έργο σημαντικών Ελλήνων λογοτεχνών και την προσφορά τους στην πνευματική ζωή του τόπου. Η συγκεκριμένη εκπομπή αναφέρεται στην Μαρία Ιορδανίδου.
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΜΑΡΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ
Παρακολουθούμε τη ζωή και τη συγγραφική πορεία της πεζογράφου παράλληλα με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής της. Παρατίθενται βιογραφικά στοιχεία του πολυκύμαντου βίου της Μαρίας Ιορδανίδου, ο οποίος επηρεάστηκε από τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα του 20ου αιώνα, και παράλληλα αναλύονται τα πέντε συγγραφικά έργα της.
Λόγος γίνεται για τη γέννησή της το 1897 στην Κωνσταντινούπολη και τη ζωή της για το μεγαλύτερο κομμάτι της παιδικής της ηλικίας στην Κωνσταντινούπολη. Οι αναμνήσεις της περιόδου αυτής αποτελούν και τη βάση του πρώτου της μυθιστορήματος, της περίφημης «Λωξάντρας» (1963), με κύριο πρόσωπο μια πληθωρική Κωνσταντινοπολίτισσα με βαθιά αγάπη για τη ζωή. Περιγράφεται η εμπειρία της αναγκαστικής-λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Οκτωβριανής Επανάστασης- πενταετούς παραμονής της στον Καύκασο, βιώματα που έχει καταγράψει στο δεύτερο βιβλίο της «Διακοπές στον Καύκασο» (1965). Επόμενοι σημαντικοί σταθμοί της ζωής της, η ζωή της στην Αλεξάνδρεια από το 1920, ο γάμος της με τον Ιορδάνη Ιορδανίδη το 1923 και η εγκατάστασή της στην Αθήνα. Γίνεται αναφορά στην ενασχόλησή της με την πολιτική, στην εργασία της στη Σοβιετική Πρεσβεία, από όπου απολύθηκε το 1939, καθώς και στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και τη σύλληψή της. Τέλος, λόγος γίνεται στο τελευταίο τμήμα της εκπομπής για τη ζωή της Ιορδανίδου κατά την μεταπολεμική περίοδο, όταν ξεκινά και τη λογοτεχνική της πορεία.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής μιλούν για τη συγγραφέα η Νέλλη Ιορδανίδου, κόρη της Μαρίας Ιορδανίδου, η Λία Χατζοπούλου-Καραβία, συγγραφέας και ο Άγγελος Αφρουδάκης, συγγραφέας-δοκιμιογράφος, ενώ προβάλλεται καθ’όλη τη διάρκεια της εκπομπής σπάνιο αρχειακό υλικό που τεκμηριώνει σημαντικές ιστορικές στιγμές από τις αρχές του 20ου αιώνα (στο οποίο περιλαμβάνονται πλάνα από την Κωνσταντινούπολη, Καύκασο κ.ά), καθώς και σύγχρονα πλάνα από την Κωνσταντινούπολη, το Μπατούμι της Ρωσίας, τη Σταυρούπολη, το Νοβοροσίσκ, την Αλεξάνδρεια.
Έτος παραγωγής: 2007-2008
Ημερομηνία προβολής: 2/11/2008
Έρευνα-σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Κείμενο: Άγγελος Αφρουδάκης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr