Πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας με πολλές διακρίσεις, ο Μίλαν Κούντερα θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Γεννημένος το 1929 στο Μπρνο της (πρώην) Τσεχοσλοβακίας, έζησε στο Παρίσι για σαράντα χρόνια, εξόριστος από την πατρίδα του από το 1975. Από τα πιο γνωστά του έργα είναι τα «Το Αστείο», «Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης» και το μυθιστόρημα «Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι» (1984), με το οποίο έγινε παγκόσμια γνωστός- έργο το οποίο μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία και στον κινηματογράφο το 1988. Ο Μίλαν Κούντερα έγραψε αρχικά στην τσέχικη, και στη συνέχεια στη γαλλική γλώσσα, ενώ χαρακτηριστικό ήταν πως επιμελούνταν ο ίδιος τις γαλλικές μεταφράσεις των βιβλίων του, δίνοντας τους ισχύ πρωτότυπου έργου. Έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα στις 11 Ιουλίου του 2023.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το θεατρικό έργο «Κλειδοκράτορες» («Les Gardiens de l’Horloge») του Μίλαν Κούντερα, το οποίο προβλήθηκε από το «Θέατρο της Δευτέρας» τον Οκτώβριο του 1976, σε σκηνοθεσία Στέφανου Ληναίου και τηλεσκηνοθεσία Σταύρου Ζερβάκη. Το έργο γράφτηκε το 1962, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές στην πατρίδα του Κούντερα και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Θέατρο «Άλφα» από τον Στέφανο Ληναίο (και τους ίδιους περίπου συνεργάτες) το 1973, με μεγάλη επιτυχία. Η μετάφραση είναι της Έρσης Βαλικιώτη, τα σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Καρύδη. Τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης υπογράφει ο Βασίλης Δημητρίου.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
ΚΛΕΙΔΟΚΡΑΤΟΡΕΣ
Η εκπομπή ξεκινά με τον τηλεοπτικό πρόλογο του σκηνοθέτη-και πρωταγωνιστή- Στέφανου Ληναίου για το έργο και παρουσίαση των συντελεστών της παράστασης. Η υπόθεση του έργου διαδραματίζεται στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Τσεχοσλοβακία, κάποιο μοιραίο πρωινό όταν ξαφνικά στην ζωή του Γιούρι, ο οποίος ζει μαζί με τη γυναίκα του και τους γονείς της, εμφανίζεται η Βέρα-παλιά συναγωνίστριά του-και το αγωνιστικό του παρελθόν ξυπνά απότομα από τον λήθαργο. Η προδοσία, η μνήμη, η ανθρώπινη φύση, σε ένα βαθιά αντιπολεμικό έργο, που θεωρήθηκε ένα από τα σημαντικότερα έργα της μετασταλινικής περιόδου στην Τσεχοσλοβακία.
Αναλυτικότερα, η υπόθεση του έργου: βρισκόμαστε σε ένα μικρό χωριό της κατεχόμενης από τους Γερμανούς Τσεχοσλοβακίας. Στο σπίτι της οικογένειας του πρώην Ταγματάρχη Γιόζεφ Κρούτα (Ανδρέας Φιλιππίδης) μένουν η γυναίκα του Κα Κρούτα (Ντενιζ Μαλτσαβια), η κόρη τους Λίνα (Μαίρη Ιγγλέση) και ο γαμπρός τους Γιούρι (Στέφανος Ληναίος). Ένα κυριακάτικο πρωινό κάποιος άνδρας τηλεφωνεί στο σπίτι ζητώντας τον Γιούρι. Το τηλεφώνημα δείχνει να τον αναστατώνει και φεύγει βιαστικά από το σπίτι έχοντας πάρει όχι μόνο τα κλειδιά του αλλά και του πατέρα της Λίνας, με αποτέλεσμα όλοι οι υπόλοιποι δεν μπορούν να βγουν έξω από το σπίτι. Όταν επιστρέψει όλοι θα καταλάβουν πως επρόκειτο για μια φάρσα. Η γυναίκα του Λίνα ζηλεύει λόγω της συμπεριφοράς του με αποτέλεσμα να ξεσπάσει καυγάς που διακόπτεται απότομα όταν εισβάλλει στο δωμάτιο τους μια παλιά συμφοιτήτρια και φίλη του Γιούρι, η Βέρα Κονέτσνα (Έλλη Φωτίου), με την οποία ήταν συναγωνιστές. Του ζητά να την κρύψει επειδή την κυνηγούν οι Γερμανοί. Προσπαθεί να πετύχει να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο στο σπίτι, δεν υπολογίζει, όμως, τον θυρωρό Σερνατσεκ (Χρήστος Κελαντώνης), ο οποίος στην πραγματικότητα είναι πράκτορας των Γερμανών και ταυτόχρονα κλειδοκράτορας της πολυκατοικίας, με την εξουσία να ελέγχει τόσο τους κατοίκους όσο και τους επισκέπτες τους. Όταν συναντιέται με την κυρία Κονετσνα, την αναγνωρίζει και ανακαλύπτει την πραγματική της ταυτότητα. Στρέφει το περίστροφό του εναντίον της. Ο Γιούρι για να την προστατεύσει, τον χτυπά, με αποτέλεσμα να τον σκοτώσει. Η Βέρα, καθώς το πτώμα του θυρωρού βρίσκεται μέσα στο σπίτι, συμβουλεύει τον Γιούρι να φύγει επιλέγοντας να αγωνιστεί μαζί με τον Τόντα (Πέτρος Ζαρκάδης) ενάντια στους Γερμανούς. Ο Γιούρι προτείνει στη γυναίκα του να φύγουν για ένα γαμήλιο ταξίδι, ωστόσο εκείνη αρνείται πεισματικά. Τελικά, εκείνος θα επιλέξει να ακολουθήσει τους συναγωνιστές του και να φύγει στα βουνά.
Παίζουν: Στέφανος Ληναίος, Ανδρέας Φιλιππίδης, Ντενίζ Μπαλτσαβια, Μαίρη Ιγγλέζη, Τάσος Κωστής, Χρήστος Κελαντώνης, Πέτρος Ζαρκάδης, Βασίλης Κεχαγιάς, Στέλιος Χαλκιαδάκης, Μαίρη Ραζή, Αλέκος Μαυρίδης, Έλλη Φωτίου.
Τηλεοπτική Προβολή: 18/10/1976
Σκηνοθεσία: Στέφανος Ληναίος
Τηλεσκηνοθεσία:
Σταύρος Ζερβάκης
Μετάφραση: Έρση Βασιλικιώτη
Μουσική: Βασίλης Δημητρίου
Σκηνογραφία: Γιάννης Καρύδης
Διεύθυνση Παραγωγής:
Στέλιος Αντωνιάδης