Ο Νικ Γκραβενίτης (Nicholas George Gravenites, 2/10/1938- 18/9/2024), μπλουζίστας παγκοσμίου φήμης, ήταν δεύτερης γενιάς Έλληνας της Αμερικής. Μεγάλωσε στο νότιο Σικάγο, ενώ είχε καταγωγή από το Παλαιοχώρι της Αρκαδίας. Η οικογένειά του διατηρούσε εστιατόριο στο Σικάγο, μέσα στο οποίο ο ίδιος μεγάλωσε. Ο Γκραβενίτης δραστηριοποιήθηκε ως τραγουδιστής, τραγουδοποιός, παραγωγός και κιθαρίστας της μπλουζ, ροκ και φολκ μουσικής, ιδιαίτερα δημοφιλής για τη δουλειά του με τους Electric Flag, την Janis Joplin, τον Muddy Watters και πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες που αναδύθηκαν κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Θεωρείται ιδιαίτερα επιδραστικός ως ανανεωτής της μπλουζ μουσικής καθώς συγκέρασε στο έργο του τα μπλουζ του Σικάγο του 1950 με την ψυχεδελική ροκ της Καλιφόρνια του ’60.
Κατά τη δεκαετία του 1950 συναναστράφηκε με τους Elvin Bishop, Paul Butterfield, και Michael Bloomfield που αργότερα σχημάτισαν τη μπάντα The Paul Butterfield Blues Band, επηρεασμένοι από σπουδαία ονόματα της σκηνής του Νότιου Σικάγο όπως οι Muddy Waters και Buddy Guy. Εκτός από τη συγγραφή του κλασικού “Born In Chicago” και του πρωτοποριακού “East West” για τον Butterfield, ο Γκραβενίτης έγραψε επιτυχίες για την Janis Joplin και τα τραγούδια του ηχογραφήθηκαν από τους Big Brother and the Holding Compan, Otis Rush , James Cotton και πολλούς ακόμη σπουδαίους μουσικούς και μπάντες της σκηνής. Ακόμη, συνεργάστηκε με τον John Cipollina και έκανε τις παραγωγές στο συγκρότημά του, τους εκπροσώπους του ψυχεδελικού ροκ Quicksilver Messenger Service. Αργότερα οι δύο καλλιτέχνες σχημάτισαν τους Nick Gravenites-John Cipollina Band που έκαναν πολλές περιοδείες στην Ευρώπη, ενώ εμφανίστηκαν και στη σκηνή του Ρόδον Live στην Αθήνα στις 31/12/1987 και στις 20, 21, & 23/4/1989. O Γκραβενίτης εμφανίστηκε στη χώρα μας ακόμη το 2008 στο Κύτταρο και το 2014 στο Half Note Jazz Club.
Για τα 86 χρόνια από τη γέννηση του Γκραβενίτη, δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ θέμα της εκπομπής «Χρώματα», παραγωγής 1989.
Τα «Χρώματα» ήταν πολιτιστικό μαγκαζίνο που ξεκίνησε να προβάλλεται στην ΕΤ-1 το 1988. Για τη δημιουργία της εκπομπής συνεργάζονταν 30 νέοι ερευνητές, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι και τεχνικοί ενώ την παρουσίαση αναλάμβανε ο Γιάννης Έξαρχος και την οργάνωση παραγωγής η Λουκία Ρικάκη. Στο σύνολό της η εκπομπή κάλυπτε ποικιλία θεμάτων όπως: μουσική, κινηματογράφος, χορός, βιβλίο, αθλητισμός, εικαστικά, οικολογία, διαφήμιση, ταξίδια, βίντεο τέχνη, επίκαιρα θέματα από όλο τον κόσμο.
Στο συγκεκριμένο θέμα, από επεισόδιο που προβλήθηκε στις 30/4/1989, λίγες μέρες δηλαδή μετά τις εμφανίσεις των Nick Gravenites-John Cipollina Band στην Αθήνα, ο Γιάννης Έξαρχος συναντά τους δύο σπουδαίους μουσικούς και συνομιλεί μαζί τους για το υπόβαθρό τους, τη συνεργασία τους, το μουσικό τοπίο των μπλουζ στην Αμερική, τις γνωριμίες τους από τον μουσικό χώρο. Ο Γκραβενίτης μιλά για το φόβο που σταματά τους ανθρώπους από το να σπάνε τα στεγανά γύρω τους, αναφέροντας πως ο ίδιος σύχναζε στα κλάμπς του «μαύρου γκέτο» το 60 χωρίς να φοβάται. Μιλά ακόμη για την οικογένειά του ενώ αναφέρει πως η προσωπική του ταυτότητα χτίστηκε πάνω σε δύο διαφορετικές φιγούρες: του «εγκληματία» και του διανοούμενου. Στη συνέχεια, απαντώτας σε ερώτηση του Έξαρχου, εξηγεί τι το διαφορετικό έφερε στη ζωή ενός Έλληνα η εμπλοκή με τα μπλουζ. Συζητά για το ρόλο του ως διαμεσολαβητή της κουλτούρας των μπλουζ κλάμπς σε άλλους μουσικούς όπως ο Paul Butterfield.
Έπειτα o Τσιπολίνα μιλά για την πρώτη του επαφή με το χώρο των μπλουζ χάρη στον Γραβενίτη, τον οποίο χαρακτηρίζει ως «θρυλικό» αλλά και ως «μουσικό των μουσικών». Θυμάται ακόμη, την αρχική τους γνωριμία, όπου ο Γκραβενίτης είχε πάνω του «ένα όπλο και ένα μπουκάλι ουίσκι».
Τέλος η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από την κυκλοφορία της ζωντανής ηχογράφησης της πρώτης συναυλίας τους στο Ρόδον το 1987 (Nick Gravenites And John Cipollina – Live In Athens At The Rodon , από τη Music Box International) αλλά και τα συναισθήματα του Gravenites γύρω από το χαμό αγαπημένων του προσώπων όπως οι Joplin, Hendrix και Butterfield.
Σε όλη τη διάρκεια του θέματος προβάλλονται πλάνα από την εμφάνιση του μουσικού διδύμου στο Ρόδον το 1989.
Σκηνοθεσία θέματος: Στάθης Κατσαρός
Έρευνα- παρουσίαση: Γιάννης Έξαρχος
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr