Ο Νικηφόρος Βρεττάκος, μια από τις κορυφαίες μορφές της σύγχρονης ελληνικής ποίησης έφυγε από τη ζωή στις 4 Αυγούστου 1991. Γεννήθηκε στο χωριό Κροκεές της Λακωνίας, έλαβε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο και στην Εθνική Αντίσταση. Στα Γράμματα εμφανίστηκε το 1929 με την ποιητική συλλογή “Κάτω από τις σκιές και φώτα”.
Το 1956 δημοσίευσε τον συγκεντρωτικό τόμο «Τα ποιήματα 1929-1951», για τον οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Τύπωσε πολλές ποιητικές συλλογές, μεταξύ των οποίων “Γκριμάτσες του Ανθρώπου” 1935, “Το ταξίδι του Αρχαγγέλου” 1938, “Ο Ταΰγετος και η σιωπή” 1949, “Θολά ποτάμια” 1950, “Γράμμα στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ” 1954, “Ο χρόνος και το ποτάμι” 1957, “Το βάθος του κόσμου” 1961, “Απογευματινό ηλιοτρόπιο” 1976, και “Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη” 1981. Από τα πεζά του σημειώθηκαν ιδιαίτερα το “Μπροστά στο ίδιο ποτάμι” 1972, και το αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα “Οδύνη” που γράφτηκε στην Ελβετία και τυπώθηκε στη Νέα Υόρκη από το Σύλλογο Αποφοίτων Ελληνικών Πανεπιστημίων 1969.
Το 1967 αυτοεξορίστηκε και έζησε το μισό διάστημα της επταετίας στην Ελβετία και το άλλο μισό στο Παλέρμο της Ιταλίας. Τον Φεβρουάριο του 1986 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Του απονεμήθηκαν το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1976 και το Διεθνές Βραβείο ASLA το 1981. Είχε προταθεί τέσσερις φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ «Μονόγραμμα», ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του, ως αναπόσπαστο κομμάτι του τόπου καταγωγής του που είναι οι Κροκεές της Σπάρτης. Το βουνό του Ταΰγετου και το πατρικό του σπίτι στο κτήμα Πλούμιτσα αποτελούν σημεία προσωπικής αναφοράς του ποιητή.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος αφηγείται τα παιδικά του βιώματα που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευαισθησίας του και εξηγούν τη χρήση των θρησκευτικών συμβόλων στο έργο του, ως επιρροών του κοινωνικού του περιβάλλοντος. Διηγείται τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισε ο ίδιος και η οικογένειά του και περιγράφει τα επαγγέλματα που άσκησε για βιοποριστικούς λόγους.
Αναφέρεται στις εμπειρίες του από τα χρόνια της γερμανικής Κατοχής και την αντιστασιακή του δράση και αφηγείται τη ζωή του μέχρι και την επιστροφή του στην Ελλάδα μετά την αυτοεξορία του στην Ελβετία και τη Σικελία την περίοδο της Δικτατορίας.
Παράλληλα, κάνει αναδρομή στο ποιητικό του έργο και παραθέτει στοιχεία σχετικά με τις δημιουργίες του «Το Ταξίδι του Αρχάγγελου» (1938), «Πλούμιτσα», «Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ» (1954) και «Αποχαιρετισμός στον ελληνικό ήλιο». Ο ίδιος ο ποιητής διαβάζει αποσπάσματα από ποιήματά του.
Η αυτοβιογραφική ταινία του Νικηφόρου Βρεττάκου γυρίστηκε στον τόπο όπου γεννήθηκε ο ποιητής, στις Κροκεές της Σπάρτης. Λίγο πιο πέρα, μερικά χιλιόμετρα από τις Κροκεές, σε έναν έρημο τόπο ο ποιητής ζούσε τον περισσότερο χρόνο του, απομονωμένος σ’ ένα μικρό σπιτάκι. Στο χώρο αυτό είχε γράψει πολλά από τα έργα του.
Σκηνοθέτης: Χρήστος Παληγιαννόπουλος
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη
Έτος παραγωγής: 1982
Ημερομηνία πρώτης μετάδοσης: 28 Δεκεμβρίου 1982
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr