Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, του σπουδαίου λογοτέχνη που έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα το 1993. Μια από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας, διακρίθηκε ως πεζογράφος, ποιητής αλλά και αυτοδίδακτος ζωγράφος. Ο Ν.Γ.Πεντζίκης γεννήθηκε το 1908 στη Θεσσαλονίκη, όπου έζησε και πέθανε. Σπούδασε φαρμακευτική, οπτική και βοτανολογία στη Γαλλία, και άρχισε να γράφει ποίηση σε πολύ νεαρή ηλικία. Πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1934-μετατρέποντας μάλιστα κατά τη δεκαετία του 1930 το φαρμακείο του πατέρα του στη Θεσσαλονίκη, σε ένα από τα πιο γνωστά λογοτεχνικά στέκια της πόλης. Συνεργάστηκε για πολλά χρόνια με πολλά έντυπα της Θεσσαλονίκης («Το τρίτο μάτι», «Κοχλίας»-στο οποίο υπήρξε ιδρυτικό μέλος και άλλα), ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί. Έχει βραβευθεί σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Με αφορμή την επέτειο των τριάντα ετών από τον θάνατο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει μια εκπομπή της σειράς ντοκιμαντέρ «Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα», παραγωγής 1981, στην οποία ο λογοτέχνης και ζωγράφος μας ξεναγεί στην γενέτειρά του, Θεσσαλονίκη, την πόλη που αυτό-απαθανατίζει και στο έργο του «Μητέρα Θεσσαλονίκη».
Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ
ΝΙΚΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗ ΜΗΤΕΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ» αποτελεί μια πανηγυρική εκπομπή για τη Θεσσαλονίκη, βασισμένη στο έργο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη «Μητέρα Θεσσαλονίκη». Ο ίδιος ο συγγραφέας, αφηγητής και παρουσιαστής της εκπομπής, μας ξεναγεί στην πόλη του, με οδηγό το βιβλίο του αυτό, το οποίο αποτελεί ένα απάνθισμα της ιστορίας της Θεσσαλονίκης, των πνευματικών μύθων της και της πορείας της στο χρόνο. Ο σημαντικός άνθρωπος των γραμμάτων της Θεσσαλονίκης, αφηγείται μύθους και ιστορίες που σχετίζονται με την πόλη, τις γειτονιές, τα ιστορικά μνημεία της και τους ανθρώπους, που έζησαν σε αυτούς τους τόπους. Αναφέρεται στον «αποκρυφισμό» και «μυστικισμό» του, μιλά για τον χριστιανισμό και την ορθοδοξία, το βυζαντινό παρελθόν της Θεσσαλονίκης και μας ξεναγεί σε μνημεία της, και μιλά για τοπόσημα της πόλης που δεν υπάρχουν πια (τείχη της πόλης, Επταπύργιο, λιμένας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, πύλη Τοπ-Χανέ, ναός Προφήτη Ηλία). Ο Ν. Γ. Πεντζίκης θυμάται ακόμη στιγμές από την παιδική του ηλικία στη Θεσσαλονίκη και το σπίτι του, ενώ με την κάμερα της εκπομπής περιηγούμαστε στο κέντρο της πόλης και συνοικίες της (Δημοτικό Κοιμητήριο Αγ.Παρασκευής, σιδηροδρομικός σταθμός εμπορευμάτων, Εγνατία οδός, οδός Κριεζώτου, χώρος εκτέλεσης 50 κρατουμένων στρατοπέδου Π.Μελά κ.ά.). Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου ακούγονται αποσπάσματα από το έργο «Μητέρα Θεσσαλονίκη».
Σκηνοθεσία – Επιλογή κειμένων:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ
Διεύθυνση Φωτογραφίας:
ΣΥΡΑΚΟΣ ΔΑΝΑΛΗΣ
Έτος παραγωγής: 1981
Πρώτη προβολή εκπομπής:
26/10/1981
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr