Συμπληρώνονται φέτος 16 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου πρωταγωνιστή του θεάτρου και ενός από τους μεγαλύτερους ζεν πρεμιέ του ελληνικού κινηματογράφου Νίκου Κούρκουλου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 30 Ιανουαρίου 2007.
Ο Νίκος Κούρκουλος αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 1958 και την ίδια χρονιά έκανε το θεατρικό του ντεμπούτο στο έργο “H κυρία με τις καμέλιες” με τον θίασο Λαμπέτη – Xορν. Ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους στο αρχαίο ελληνικό δράμα και σε μεγάλα κλασικά αλλά και σύγχρονα έργα του αμερικάνικου και του ευρωπαϊκού θεάτρου. Στο θέατρο προκάλεσε αίσθηση με την ερμηνεία του στο έργο “Η Μικρή μας Πόλη”, το 1960. Τον επόμενο χρόνο παίζει στην ταινία “Ο Κατήφορος” σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Το 1972 συγκρότησε δικό του θίασο και δύο χρόνια αργότερα δημιούργησε το Θέατρο ΚΑΠΠΑ στην Κυψέλη, όπου στέγασε το θίασό του.
Πρωταγωνίστησε σε πλειάδα αξιόλογων έργων, ανάμεσα σε άλλα, στη Μήδεια (1959) και τον “Ορέστη (1971) του Ευριπίδη, στον “Οιδίποδα Τύραννο” (1982) και στον “Φιλοκτήτη” (1992) του Σοφοκλή, στο αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, που ήταν και η τελευταία του θεατρική εμφάνιση. Από το 1994 και ως τον θάνατό του, διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού θεάτρου στο οποίο πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες. Ίδρυσε την Πειραματική Σκηνή και το Εργαστήρι Ηθοποιών, έθεσε σε μόνιμη λειτουργία την Παιδική Σκηνή του Θεάτρου, ενώ αναβάθμισε και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού.
Στον κινηματογράφο διακρίθηκε σε πρωταγωνιστικούς ρόλους ιδίως σε κοινωνικά και ιστορικά δράματα, όπως “Οργή”, “Ο Κατήφορος” (1961), “Ορατότης Μηδέν” (1970), “Το Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο” (1966). Τιμήθηκε δύο φορές με το Α΄βραβείο ανδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στις ταινίες “Οι Αδίστακτοι” (1965) και “Ο Αστραπόγιαννος” (1970). Η τελευταία του κινηματογραφική παρουσία ήταν στην ταινία “Το Φράγμα” (1982).
Το Αρχείο της ΕΡΤ θυμάται τον Νίκο Κούρκουλο μέσα από την ξεχωριστή ερμηνεία του σε πρωταγωνιστικό ρόλο στο θεατρικό έργο “Η Ανταπόκριση” :
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ
(video)
Το “Θέατρο της Δευτέρας” παρουσιάζει το δράμα του Ιταλού Ούγκο Μπέτι – Ugo Betti (1892-1953) “Η Ανταπόκριση” (1950-52), έργο με πολιτικές αναφορές στην Ευρώπη μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μετάφραση και η σκηνοθεσία είναι του Μίνου Βολανάκη, τα σκηνικά και τα κοστούμια του Διονύση Φωτόπουλου, η τηλεσκηνοθεσία του Στέλιου Ράλλη και η διεύθυνση παραγωγής του Στέλιου Αντωνιάδη.
Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται οι ηθοποιοί: Νίκος Κούρκουλος, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Κατερίνα Βασιλάκου, Ανδρέας Λάζαρης, Ελένη Κούρκουλα, Γιώργος Μοσχίδης. Τραγουδά η Ηλέκτρα Παπακώστα.
Πρόκειται για ένα πολιτικό μελόδραμα με συνωμοσίες, χειρισμούς, αποκαλύψεις, και όλα τα στοιχεία αγωνίας. Η Ευρώπη, όπως βγαίνει από τον πόλεμο και την ήττα του φασισμού, στερημένη από τον προσανατολισμό που της έδινε ο αγώνας, χάνει βαθμιαία την ψυχή της. Οι υπεύθυνοι αποτελματώνονται στο προσωπικό τους άγχος, όπως ο Τζιοβάνι, ή στο απάνθρωπο παιχνίδι της πολιτικής όπου η επικράτηση γίνεται αυτοσκοπός, όπως ο Τομάζο του έργου. Ο Μπέτι διαλέγει όχι τους ηγέτες κάποιου συντηρητικού κόμματος ήδη απονεκρωμένου αλλά τους αρχηγούς κάποιου επαναστατικού κινήματος που έφτασε στην εξουσία σε μια ανώνυμη χώρα της Ευρώπης, που μοιάζει με τη μεταφασιστική Ιταλία. Ανθρώπους με ιδανικά και πίστη που τώρα αντιμετωπίζουν την κρίση που φέρνει η επιτυχία και η μέση ηλικία.
Μετά την επανάσταση ο Τζιοβάνι έχει αποσυρθεί σε μια εξοχική κατοικία κοντά στα σύνορα μαζί με τη γυναίκα του, τη Λουΐζα. Ζουν μόνοι, ο γιος τους χάθηκε σε ένα «ατύχημα» μερικά χρόνια πριν. Όταν δέχεται την επίσκεψη παλαιών συντρόφων που θέλουν να τον πείσουν να αναμειχθεί πάλι με την πολιτική-ήταν ένας από τους πιο χαρισματικούς ηγέτες με απήχηση στον κόσμο-δελεάζεται από την ιδέα. Η συζήτηση παρόλ’ αυτά αποκαλύπτει μερικές απάνθρωπες και καθόλου ιδεαλιστικές πτυχές της επανάστασης, όπως ότι ο πατέρας μια νεαρής στρατευμένης ακολούθου, της Ρόζας, που βρίσκεται μαζί τους, δολοφονήθηκε από τους ομοϊδεάτες του για να αποκτήσει το κίνημα έναν ήρωα. Η ίδια ανάγκη υπάρχει και τώρα, ο «εχθρός» απειλεί, είναι κάπου εκεί, κοντά τους. Το επόμενο θύμα είναι ο ίδιος αλλά όταν το αντιλαμβάνεται είναι αργά, δεν θα προλάβει να διαφύγει. Μέσα στο αδιέξοδο, ο Τζιοβάνι θα μιλήσει για τον γιο του και θα πει στη γυναίκα του –για πρώτη φορά-ότι εκείνος αυτοκτόνησε. Στο τέλος, η πίστη και η θυσία της Ρόζας γεννούν την ελπίδα ότι θα βρεθεί ανταπόκριση από την άλλη, την απέναντι πλευρά.
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 7 Ιανουαρίου 1985
Η παράσταση είχε ανέβει στο Θέατρο ΚΑΠΠΑ τη θεατρική περίοδο 1983-1984.
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr