Ο Οδυσσέας Ελύτης (Οδυσσέας Αλεπουδέλης) γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης, αλλά η οικογένειά του προερχόταν από τη Λέσβο. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979, ήταν ο τελευταίος εκπρόσωπός της λογοτεχνικής «γενιάς του 30». Ως εκπρόσωπος αυτής της γενιάς προσέγγισε τις ρίζες μιας ελληνικότητας μέσα από την επαναστατική οπτική του ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Το προσωπικό ύφος του έργου του στηρίζεται αφενός στην ελληνική παράδοση και σε έναν έντονο λυρισμό, αφετέρου στον υπερρεαλισμό όπως φαίνεται στις δύο πρώτες ποιητικές συλλογές του Προσανατολισμοί (1940) και Ήλιος ο πρώτος (1943). Το 1959 εκδίδεται η ποιητική σύνθεση Το Άξιον Εστί, ένα μοναδικό λογοτεχνικό έργο στο οποίο ο Ελύτης αντλεί το υλικό του από την ελληνική μυθολογία, φύση και παράδοση, από το βυζαντινά μέχρι και τα νεότερα ελληνικά γράμματα, σε μία επική και λυρική μαζί σύνθεση υψηλής αισθητικής αξίας και τεχνικής αρτιότητα, η οποία χαρακτηρίστηκε δικαίως ως εθνικό έργο εφάμιλλο με εκείνα των Δ. Σολωμού, Κ. Παλαμά και Α. Σικελιανού.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 27 ετών από το θάνατο του μεγάλου Έλληνα ποιητή, στις 18 Μαρτίου 1996, παρουσιάζει την εκπομπή:
ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΔΥΟ ΝΟΜΠΕΛ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
(video)
Σε αυτό το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ Παρασκήνιο παρουσιάζονται οι δύο μεγάλοι Έλληνες βραβευμένοι με Νόμπελ ποιητές, Γιώργος Σεφέρης και Οδυσσέας Ελύτης. Ο Ξενοφών Κοκόλης, επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, ο Μιχάλης Πιερής, ποιητής – καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ο Παντελής Μπουκάλας, συγγραφέας, ο Ευριπίδης Γαραντούδης, φιλόλογος – επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και ο Χάρης Βλαβιανός, ποιητής – διευθυντής του περιοδικού «Ποίηση», καταθέτουν τις απόψεις τους για τους δύο ποιητές, τη σημασία του έργου τους αλλά και τη γενιά λογοτεχνών του ’30 σε συνάρτηση με τη δυσκολία της νέας γενιάς να φανεί αντάξια της κληρονομιάς τους. Κάνουν λόγο για τις βραβεύσεις των δύο ποιητών, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε πλάνα από αυτές, το 1963 του Σεφέρη και το 1979 του Ελύτη, αποσπάσματα ομιλιών και συνεντεύξεών τους καθώς και αναγνώσεις αποσπασμάτων έργων τους. Επίσης, εντοπίζονται οι ριζικές διαφορές της ποίησής τους και σχολιάζεται ο διαχωρισμός της λογοτεχνίας σε σχολές, γενιές και περιόδους, τα βασικά χαρακτηριστικά της μοντέρνας ποίησης, η σχέση των ποιητών με τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις της εποχής και τέλος, η διεθνή εμβέλεια των έργων τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής, εναλλάσσονται πλάνα με φωτογραφίες των ποιητών και σχετικά δημοσιεύματα από εφημερίδες της εποχής. Περιλαμβάνονται επίσης πλάνα από την ταινία του Γιώργου Καρυπίδη «Γιώργος Σεφέρης» και από την ταινία: «Φωτός Γραφές» της Ιουλίτας Ηλιοπούλου και του Μάνου Ευστρατιάδη.
Σκηνοθεσία – έρευνα: ΤΑΚΗΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Διεύθυνση παραγωγής: ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΚΥΔΩΝΑΚΗΣ
Πρώτη τηλεοπτική προβολή: 14 Δεκεμβρίου 1999
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr