Η 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί και γιορτάζεται κάθε χρόνο ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Ο εορτασμός θεσπίστηκε μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 1977, με σκοπό να αναδειχθούν τα προβλήματα αλλά και τα δικαιώματα των γυναικών παγκοσμίως. Τιμώντας την ημέρα αυτή, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα τεκμήριο που-μέσα από μια σύγχρονη ματιά-παρακολουθεί τον αγώνα της γυναίκας μέσα στο χρόνο, για την εδραίωση μια ισότιμης θέσης στο δημόσιο και ιδιωτικό χώρο.
ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΗ
Το επεισόδιο «Γυναίκα και πόλη» της σειράς «Κλεινόν ‘Αστυ» παρακολουθεί τη μάχη της γυναίκας μέσα στο χρόνο για εδραίωση μιας ισότιμης θέσης της στο δημόσιο και ιδιωτικό χώρο. Από τις γυναίκες του 19ου αιώνα και το κυρίαρχο πρότυπο της αστικής οικογένειας που τις θέλει συζύγους-μητέρες-οικοδέσποινες, λόγος γίνεται για την εκπαίδευση των κοριτσιών-πρωτοβάθμια και μέση-και τη συλλογική δραστηριότητα των γυναικών κατά τον 19ο αιώνα, καθώς και για τα πρώτα φεμινιστικά αιτήματα στα τέλη του 19ου αιώνα-ισότιμη εκπαίδευση, εργασιακά δικαιώματα, ίση νομική μεταχείριση. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Καλλιρόη Παρρέν, το έντυπο «Εφημερίς των Κυριών», καθώς και στο Λύκειο των Ελληνίδων, το οποίο ιδρύθηκε από την ίδια.
Θίγεται το ζήτημα της γυναικείας εργασίας-από το δικαίωμα σε ένα πρώτο επάγγελμα, της δασκάλας- τον 19ο αι. και την εργασία στη βιομηχανία, στις δημόσιες υπηρεσίες, στην εκπαίδευση, αλλά και την οικιακή εργασία (υπηρέτριες) από τις αρχές του 20ου αιώνα. Λόγος γίνεται ακόμη, για τα αστικά δικαιώματα και τη νομική θέση των γυναικών κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, με αναφορές στο φεμινιστικό κίνημα κατά τον Μεσοπόλεμο και το δικαίωμα ψήφου των γυναικών (πρώτα στις δημοτικές εκλογές, στις εκλογές της ΠΕΕΑ κατά τη διάρκεια της Κατοχής, μεταπολεμικά -1956) και την εκλογή της πρώτης Ελληνίδας βουλευτή Ελένης Σκούρα.
Σχολιάζεται ακόμη η περίοδος της Δικτατορίας και οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί που σχετίζονται με την δεκαετία του ’60 και ’70. Ιδιαίτερος λόγος γίνεται για την περίοδο της Μεταπολίτευσης, με την ανάδυση ενός-δεύτερου-ζωηρού φεμινιστικού κινήματος, με νέο αίτημα τον έλεγχο του γυναικείου σώματος, το δικαίωμα στην άμβλωση, την καταγγελία του βιασμού, αλλά και την τομή που σημειώνεται με την αλλαγή του οικογενειακού δικαίου το 1983. Τέλος, ειδική αναφορά γίνεται στην προσέγγιση της κοινωνικής αρχιτεκτονικής και της σχέσης μεταξύ του αστικού σχεδιασμού και των αντιλήψεων για το φύλο. Η εκπομπή κλείνει με αναφορά στο ζήτημα της ισότητας των φύλων σήμερα-μέσα από τις θεσμικές δράσεις (Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025) αλλά και την ανάδειξη ενός νέου φεμινιστικού κινήματος, του κινήματος #metoo.
Μιλούν κατά τη διάρκεια της εκπομπής: Αβδελά Έφη (Ιστορικός – Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης), Βαΐου Ντίνα (Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΜΠ), Βασιλειάδου Δήμητρα (Ιστορικός), Γούλα Καλυψώ (Γενική Γραμματέας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων), Γρηγοριάδου Εύα (Συνιδρύτρια URBANA), Δαλακούρα Κατερίνα (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας της Εκπαίδευσης και του Φύλου Πανεπιστημίου Κρήτης), Λάζου Βασιλική (Δρ. Ιστορίας – Διδάσκουσα Τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ), Λιάπη Μαρία (Κοινωνιολόγος – Ερευνήτρια – Κέντρο Διοτίμα), Σκυλακάκη Μαριάννα (CEO της ΑθηΝΕΑς – Παρουσιάστρια της Εκπομπής «Επικίνδυνες»), Τσαλδάρη Ελένη (Πρόεδρος Λυκείου Ελληνίδων), Χαντζαρούλα Ποθητή (Ιστορικός – Πανεπιστήμιου Αιγαίου), Χριστοπούλου Ελένη (Οδοκαθαρίστρια Δήμου Καλλιθέας – Ποιήτρια)
Σενάριο – σκηνοθεσία: Μαρίνα Δανέζη
Έτος παραγωγής:
2022
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr