Από τις πιο εκφραστικές ερμηνεύτριες του πολίτικου και σμυρναίικου τραγουδιού, η Ρόζα Εσκενάζυ έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα το 1980. Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ 1895-1897 από γονείς σεφαραδίτες Εβραίους, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1900 και ξεκίνησε την καλλιτεχνική της πορεία σε πολύ νεαρή ηλικία-αρχικά ως χορεύτρια-και στη συνέχεια ως τραγουδίστρια. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να τραγουδά σε μουσικά κέντρα στην Αθήνα και έκανε τις πρώτες ηχογραφήσεις. Ήδη μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930 είχε ηχογραφήσει πάνω από 300 τραγούδια, ενώ συνεργάστηκε με μεγάλους συνθέτες της Σμύρνης και της Πόλης, κάνοντας μια μεγάλη καριέρα έως τη δδεκατία του 1970 . Έως και σήμερα η ιδιαίτερη φωνή της έχει ταυτιστεί με το ρεμπέτικο, σμυρναίικο τραγούδι. Κάποια από τα πιο γνωστά τραγούδια που ερμήνευσε είναι τα: «Δημητρούλα», «Κάτω στα λεμονάδικα», «Μαρικάκι μου», «Πρέζα όταν πιεις» και άλλα.
Με αφορμή την επέτειο θανάτου της θρυλικής ερμηνεύτριας που έφυγε από τη ζωή στις 2 Δεκεμβρίου 1980, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα τηλεοπτικό ντοκουμέντο του 1976, μέσα από την εκπομπή «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα» του Λάκη Παπαστάθη.
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ-ΡΟΖΑ ΕΣΚΕΝΑΖΙ
Απόσπασμα από το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα» με τίτλο «Μορφές του Ρεμπέτικου τραγουδιού», παραγωγής 1995. H Ρόζα Εσκενάζυ σε μουσικό κέντρο της Αθήνας το 1976, φορώντας το χαρακτηριστικό ανατολίτικο σαλβάρι, τραγουδά και χορεύει. Ακούγεται μικρό απόσπασμα από το γνωστό τραγούδι «Δημητρούλα», που πρώτη εκείνη είχε ερμηνεύσει. Ακολουθεί συνέντευξη στο σπίτι της. Η ίδια μιλά για τη ζωή της και το ξεκίνημα της καλλιτεχνικής της πορείας. Αναφέρεται στην οικογένειά της και στην εγκατάστασή της από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη και θυμάται τα πρώτα της βήματα στο χορό και το τραγούδι. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ακούγονται τραγούδια της από παλαιότερες ηχογραφήσεις, και η ίδια τραγουδά συνοδεία των τριών παρευρισκομένων μουσικών.
Έρευνα-σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης
Έτος παραγωγής: 1995