Ο Σπύρος Βασιλείου, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους του 20ου αιώνα, βασικός εκπρόσωπος της Γενιάς του ’30, έφυγε από τη ζωή στις 22 Μαρτίου 1985. Ο ζωγράφος, αγιογράφος, χαράκτης και δάσκαλος Σπύρος Βασιλείου, γεννήθηκε στο Γαλαξίδι (το 1902 ή 1903) και ήλθε στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του 1920 για να φοιτήσει στην Σχολή Καλών Τεχνών με υποτροφία. Την πρώτη του ατομική έκθεση παρουσίασε το 1929. Από νωρίς ασχολήθηκε και με τη σκηνογραφία φιλοτεχνώντας τα σκηνικά για πολλά θεατρικά έργα και κινηματογραφικές ταινίες όπως για την «Ηλέκτρα» του Μ.Κακογιάννη. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη και άλλους ελεύθερους θιάσους. Η τελευταία του δουλειά στο θέατρο ήταν τα κοστούμια για την παράσταση Προμηθέας δεσμώτης σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού (1976) από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη.
Στα χρόνια της Κατοχής, στράφηκε στη χαρακτική και παρήγαγε ξυλογραφίες με σαφή υπονοούμενα κατά των κατακτητών, εικονογραφημένα χειρόγραφα και χειρόγραφες εκδόσεις. Το 1975 εξέδωσε το αυτοβιογραφικό «Φώτα και Σκιές». Το 1983 πραγματοποιήθηκε μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη. Ως κατεξοχήν εκπρόσωπος της Γενιάς του ’30 διατήρησε στην καλλιτεχνική του παραγωγή τα διδάγματα της λαϊκής και βυζαντινής τέχνης συνδυάζοντας νεωτερικά στοιχεία των σύγχρονων ρευμάτων. Το πλούσιο ζωγραφικό του έργο αριθμεί πάνω από 5000 πίνακες. Έργα τα οποία παρουσιάστηκαν σε πλήθος εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ
ΣΠΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
(video)
Σειρά εκπομπών του 1975 με θέμα Έλληνες εικαστικούς δημιουργούς. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ παρουσιάζει το έργο και την προσωπικότητα του εικαστικού καλλιτέχνη Σπύρου Βασιλείου. Η ηθοποιός Αλέκα Κατσέλη παρουσιάζει στοιχεία για το ζωγράφο και το έργο του.
Ο Σπύρος Βασιλείου μιλάει για η ζωή του, τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στο γενέθλιο τόπο του το Γαλαξίδι, την εγκατάσταση στην Αθήνα για τις σπουδές του στην Σχολή Καλών Τεχνών αλλά και για την επίδραση του θέματος της θάλασσας στον ψυχισμό και στο έργο του. Από το σπίτι του στην οδό Γουέμπστερ όπου έζησε και δημιούργησε, μιλάει για την αλλαγή του αστικού τοπίου και την σταδιακή καταστροφή της νεοκλασικής Αθήνας που αποτύπωσε στο έργο του. Ειδική αναφορά γίνεται στο έργο του το «Καρναβάλι» (1934), στα σχέδια τοιχογραφιών του ναού του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου στο Κολωνάκι το 1939, καθώς και στα ζωγραφικά του θέματα, όπως το φυσικό τοπίο, το ηλιοβασίλεμα στον Κορινθιακό, η Θεσσαλονίκη, η καθημερινότητα του αστικού τοπίου, τα αντικείμενα εσωτερικών χώρων και οι προσωπογραφίες μελών της οικογένειάς του.
Ο Σπύρος Βασιλείου μιλάει, επίσης, για τη συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο εκείνη την περίοδο (1975) στο έργο «Ο βασιλιάς Ουμπού» του Γάλλου Αλφρέ Ζαρύ, σε σκηνοθεσία του Αλέξη Σολομού και προβάλλονται πλάνα την ώρα της εργασίας του πάνω στη σκηνή. Σε στιγμιότυπο με την Αλέκα Κατσέλη ο ζωγράφος αναφέρεται στις προσεχείς εκθέσεις του στο εξωτερικό.
Η εκπομπή περιλαμβάνει ακόμη μια σπάνια καταγραφή όπου ο Σπύρος Βασιλείου συνομιλεί στο σπίτι του με τον Μάνο Κατράκη. Οι δυο τους θυμούνται περιστατικά από τη συνεργασία τους στο Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μ. Κατράκη, και συγκεκριμένα στο θεατρικό έργο «Καραϊσκάκης» που ανέβηκε το 1957.
Για τον ζωγράφο και το έργο του μιλάει στην εκπομπή ο ιστορικός τέχνης και πρώην διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνος Καλλιγάς. Προβάλλονται πλάνα με στιγμές από την οικογενειακή του ζωή, με τα παιδιά και τα εγγόνια του, και με τους φίλους του. Συμμετείχαν εκτός από την Αλέκα Κατσέλη, ο Σλόαν Έλλιοτ και η Τατιάνα Μιλλιέξ. Στην εκπομπή προβάλλεται πλούσιο εικονογραφικό υλικό από τα ζωγραφικά έργα του Σπ. Βασιλείου και τα χαρακτικά του την περίοδο της Κατοχής. Τα γυρίσματα έγιναν στην Αθήνα και την Ερέτρια.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε σε έγχρωμο φιλμ, ωστόσο η δυνατότητα έγχρωμης τηλεοπτικής εκπομπής στην Ελλάδα ξεκινάει μόλις το 1980. Το 1975 η εκπομπή ήταν ακόμα ασπρόμαυρη, ως εκ τούτου η παρούσα δημοσίευση του ντοκιμαντέρ αποτελεί την πρώτη δημόσια προβολή στην έγχρωμη εκδοχή του, όπως αυτή αποκαταστάθηκε ψηφιακά από το Αρχείο της ΕΡΤ.
Έτος παραγωγής:1975
Παραγωγή και σκηνοθεσία: Γιώργος Εμιρζάς
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 15/4/1975
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr