Φέτος συμπληρώνονται τριανταπέντε χρόνια από το θάνατο του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη, στις 30 Οκτωβρίου 1988. Ο Τάσος Λειβαδίτης γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μεταξουργείο. Το 1940 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, εξαιτίας της Κατοχής και της στράτευσής του στην ΕΠΟΝ. Για την αριστερή πολιτική του δράση φυλακίστηκε και εξορίστηκε από τον Ιούνιο του 1948 ως το 1951 στο Μούδρο, τον Άη- Στράτη και τη Μακρόνησο μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενους.
Στα ελληνικά γράμματα ο Τάσος Λειβαδίτης εμφανίστηκε το 1946, μέσα από τις στήλες του περιοδικού “Ελεύθερα Γράμματα”, με το ποίημα «Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη». Το 1952 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Μάχη στην άκρη της νύχτας». Tο 1972, εξέδωσε το βιβλίο “Nυχτερινός επισκέπτης”, που οι κριτικοί το θεωρούν έναρξη της β’ φάσης του έργου του, οπότε αποστασιοποιείται από την πολιτική δράση και κάνει μια βαθιά στροφή ενδοσκόπησης. Η ποίησή του εκφράζει σε πλατιές συνθέσεις καταστάσεις της εποχής μετά την Αντίσταση και την Απελευθέρωση με προβληματισμούς από την καθημερινή ζωή.
Επίσης, συνυπέγραψε μαζί με τον Κώστα Κοτζιά τα σενάρια των ελληνικών ταινιών «Ο θρίαμβος» και «Συνοικία το όνειρο» σε σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη. Για την τελευταία έγραψε τους στίχους των τραγουδιών που ακούγονται σε μουσική Μ. Θεοδωράκη. Ήταν τότε, το 1960 που η συνάντηση των δύο δημιουργών έμελλε να αποφέρει μερικά από τα σημαντικότερα τραγούδια στο χώρο της ελληνικής μουσικής. Τα πρώτα τους τραγούδια «Μάνα μου και Παναγιά» και «Δραπετσώνα» με το Γρηγόρη Μπιθικώτση, κυκλοφόρησαν τον Οκτώβρη του 1960 σε δίσκο 45 στροφών, ενώ τον Μάρτη του 1961 ηχογραφήθηκαν τα «Έχω μια αγάπη» και «Σαββατόβραδο» με το Στέλιο Καζαντζίδη και τη Μαρινέλλα. Όλα εντάχθηκαν στον κύκλο «Πολιτεία Α’». Οι στίχοι του μελαγχολικοί και εσωτερικοί αποτυπώνουν καταστάσεις προσωπικές αλλά και συλλογικές, εκφράζοντας το αίσθημα της λαϊκής γειτονιάς και τη φτώχεια της εποχής.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ από τη σειρά “Η περιπέτεια ενός ποιήματος” την εκπομπή που παρουσιάζει τα λαϊκά τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη σε στίχους του Τάσου Λειβαδίτη:
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ ΤΑ ΛΑΪΚΑ
Η σειρά “Η περιπέτεια ενός ποιήματος” που αναφέρεται στη μελοποιημένη ποίηση, παρουσιάζει αφιέρωμα στον ποιητή Τάσο Λειβαδίτη. Ο Μίκης Θεοδωράκης θυμάται πώς γνωρίστηκε μαζί του στα τέλη του 1944, πώς χάθηκαν στη συνέχεια και ξανάσμιξαν το 1960. Αποκαλύπτει επίσης άγνωστα περιστατικά από τη συνεργασία τους, που ξεκίνησε με το τραγούδι «Μάνα μου και Παναγιά», όπως και την ιστορία του τραγουδιού «Δραπετσώνα», τονίζοντας: «Ήταν μεγάλος ποιητής και παράλληλα ήταν άνθρωπος, με όλη την ουσία της λέξης. Άνθρωπος που ερχόταν, όπως κι εγώ, από τα στρατόπεδα και τις φυλακές. Είχε ζυμωθεί με τον λαό κι έπιασε την πεμπτουσία της λαϊκής ποίησης». Αναφέρεται επίσης στη συνεργασία τους στο δίσκο «Τα Λυρικά», αλλά και στο αναπάντεχο τέλος του ποιητή.
Για τον Τάσο Λειβαδίτη μιλά και ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο οποίος αναφέρεται στην ποίηση του, αλλά και στην είσοδο του στο χώρο του τραγουδιού, τονίζοντας ότι μαζί με τον Γιάννη Ρίτσο και το Νικηφόρο Βρεττάκο αποτελούσαν τη μεγάλη τριάδα της αριστερής ποιητικής θεματογραφίας στην Ελλάδα. Συμπληρώνει επίσης ότι: «Το πιο σημαντικό από όλα για την τεχνική του, είναι ότι κατόρθωσε τις εικόνες της ποίησης του να τις εντάξει στην καινούργια στιχουργική, χωρίς να χάνουν τίποτα από τη γοητεία τους».
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ακούμε τον Τάσο Λειβαδίτη να απαγγέλλει ένα απόσπασμα από το ποίημα του «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας». Τραγούδια σε ποίηση δική του και μουσική Μίκη Θεοδωράκη ερμηνεύουν ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Θωμόπουλος και η Μαρία Δημητριάδη.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Αντώνης Κόκκινος
Παραγωγή: Αντώνης Κόκκινος, Γιάννης Σολδάτος
Έτος παραγωγής: 1990
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr