1821-2021
200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση – Αφιερώματα από τις συλλογές του Αρχείου της ΕΡΤ
Με την ευκαιρία της επετείου γέννησης του θρυλικού “Γέρου του Μοριά”, του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στις 3 Απριλίου 1770 στο Ραμοβούνι Μεσσηνίας, της σημαντικότερης ηγετικής φυσιογνωμίας του Αγώνα του 1821 που διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στα στρατιωτικά και πολιτικά πράγματα της εποχής, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:
ΕΔΩ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Η ΕΥΡΩΠΗ
Τ’ ΑΝΑΠΛΙ (ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ-ΟΘΩΝΑΣ-ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ)
(video)
Σειρά ντοκιμαντέρ πολιτιστικού περιεχομένου, παραγωγής των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, με θέμα την ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό ελληνικών τόπων, κυρίως της Νότιας και νησιωτικής Ελλάδας. Βασίζεται σε κείμενα πνευματικών ανθρώπων, λογοτεχνών, ποιητών, συγγραφέων, αρχαιολόγων, λαογράφων, δημοσιογράφων οι οποίοι σχετίζονταν με το χώρο ή το θέμα της κάθε εκπομπής.
Το κείμενο της συγκεκριμένης εκπομπής, «Τ’ Ανάπλι», έγραψε ο ποιητής Νίκος Καρούζος, γεννημένος και μεγαλωμένος στην πόλη του Ναυπλίου, δίνοντας με τον δικό του στιβαρό ποιητικό λόγο ένα περίγραμμα της εποχής της ακμής της, ξεκινώντας χρονικά από το 1828 και τελειώνοντας το 1834, μιας και τότε μεταφέρεται η πρωτεύουσα στην Αθήνα. Αναφέρεται στις τρεις ιστορικές προσωπικότητες που χαρακτηρίζουν την εποχή εκείνη και συνδέουν το όνομά τους με την ιστορία της πόλης: τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον Όθωνα και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, χωρίζοντας την εκπομπή σε τρεις διακριτές ενότητες παρά την ευθύγραμμα ιστορική αφήγηση των γεγονότων.
Η αρχική ενότητα που αναφέρεται στον πρώτο Κυβερνήτη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους επικεντρώνεται στη διαμάχη της οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, προκρίτων της Μάνης, με τον Καποδίστρια, που ξεκίνησε το 1830, όταν ο Κυβερνήτης επιχείρησε να αφαιρέσει τα προνόμια από τη φορολογία που απολάμβαναν πολλοί Μανιάτες. Παρακολουθεί κλιμακωτά τα γεγονότα που κατέληξαν στη δολοφονία του Καποδίστρια με φυσικούς αυτουργούς τους αδελφούς Μαυρομιχάλη, Κωνσταντίνο και Γεώργιο, το πρωί της Κυριακής 27 Σεπτεμβρίου 1831, στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνα.
Στη συνέχεια η εκπομπή παρουσιάζει την έλευση του Βαυαρού πρίγκιπα Όθωνα, δευτερότοκου γιου του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄, στο Ναύπλιο στις 30 Ιανουαρίου 1933. Η περιγραφή βασίζεται στο κείμενο του ποιητή Γεώργιου Δροσίνη (1859-1951) «Ο Μπαρμπα Δήμος. Διηγήσεις Αγωνιστού» (1889) που αφηγείται την υποδοχή.
Η τρίτη ενότητα επικεντρώνεται στην περίοδο της σκληρής αντιβασιλείας των Βαυαρών αξιωματούχων Άρμανσμπεργκ, Μάουρερ και Χάιντεκ, κατά την οποία ο “Γέρος του Μοριά” συνελήφθη το Σεπτέμβριο του 1833, φυλακίστηκε σε άσχημες συνθήκες στο Ίτς Καλέ (Ακροναυπλία) και καταδικάστηκε σε θάνατο μαζί με τον Δημήτριο Πλαπούτα, με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά του καθεστώτος και της εσχάτης προδοσίας, παρά την άρνηση του Τερτσέτη και του Πολυζωίδη να υπογράψουν την ετυμηγορία. Η δίκη Κολοκοτρώνη – Πλαπούτα έγινε στο παλιό τζαμί του Ναυπλίου-σημερινό Βουλευτικό- το Μάιο του 1834.
Ο φακός της εκπομπής καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορικής αφήγησης περιδιαβαίνει την πόλη του Ναυπλίου και αποτυπώνει τα μνημεία και τα ιστορικά κτήρια της περιόδου, μεταξύ των οποίων η φυλακή του Κολοκοτρώνη, το φτωχικό του σπίτι, η πρώτη σχολή Ευελπίδων, το πρώτο Ελληνικό Γυμνάσιο, το πρώτο φαρμακείο κ.α.
Copyright ΕΡΤ – Ανάπλαση 2008 της εκπομπής του 1980, παραγωγής Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη.
Σκηνοθεσία: Γιώργος Καρυπίδης
Κείμενο – σύμβουλος εκπομπής: Νίκος Καρούζος
Αφήγηση: Γιάννης Βόγλης
Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Παπαδάκης
Φωτογραφία: Νίκος Πετανίδης
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr