Ο Θεόδωρος Δερβενιώτης γεννήθηκε στην Ζαγορά Πηλίου το 1922 και από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τη μουσική, επηρεασμένος και από τον παππού του που ήταν από τους γνωστούς λαουτιέρηδες της περιοχής. Ο ίδιος έμαθε να παίζει λαούτο και από την εφηβική του ηλικία έπαιζε με κομπανίες σε γάμους και πανηγύρια. Μέχρι τα 24 χρόνια του άσκησε την ψαλτική στις εκκλησίες της Ζαγοράς. Όλοι αυτοί οι ήχοι όπως και τα ρεμπέτικα και μικρασιάτικα τραγούδια που έπαιζαν τα γραμμόφωνα της εποχής επηρέασαν το μουσικό του ταλέντο μέχρι το 1950 που κατέβηκε στην Αθήνα και εργάστηκε ως επαγγελματίας μουσικός. Στα χρόνια της Κατοχής αγωνίστηκε από τις γραμμές του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ κι έπειτα στο ΚΚΕ. Το 1947 εξορίστηκε στα Κύθηρα και τη Ζάκυνθο και το 1948 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως πολιτικός κρατούμενος στη Μακρόνησο.
Το 1951 ήρθε σε επαφή με συνθέτες λαϊκού τραγουδιού στο μπαράκι του Μάριου γράφοντας τις νότες των τραγουδιών τους για να περάσουν την έγκριση της λογοκρισίας. για τους οποίους θα γράψει τις νότες των τραγουδιών τους. Εκτός από το μπουζούκι ο Θεόδωρος Δερβενιώτης έπαιζε επίσης μπαγλαμά, μαντολίνο, μπάντζο και μαντόλα. Το πρώτο τραγούδι του συνθέτη Θεόδωρου Δερβενιώτη με τίτλο «Μόνο ψέμα και απιστία», φωνογραφήθηκε στην Columbia το 1952 με τις φωνές του Γιάννη Τζιβάνη και της Ρένας Στάμου και μπουζούκια τους Γιάννη Παπαϊωάννου και Γεράσιμο Κλουβάτο.
Οι κυριότεροι στιχουργοί των τραγουδιών του σε αυτή την περίοδο ήταν ο Χαράλαμπος Βασιλειάδης, ο Χρήστος Κολοκοτρώνης, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, ο Κώστας Βίρβος και ο Κώστας Μάνεσης. Με τον Χρήστο Κολοκοτρώνη, όμως, είχε τη μεγαλύτερη συνεργασία και μαζί έγραψαν ορισμένα από τα συγκλονιστικότερα τραγούδια της δεκαετίας του 50 με τον Καζαντζίδη τη Καίτη Γκρέυ, τη Γιώτα Λύδια, την Πάνου Πάνου κ.α.
H συνεργασία του με τον Στέλιο Καζαντζίδη, θα αποφέρει καρπούς περίπου 100 λαϊκά τραγούδια τα οποία θα αφήσουν εποχή. Ιστορική ήταν η συνεργασία του με τον Κώστα Βίρβο με τον οποίο η γνωριμία και η φιλία τους ξεκίνησε το 1955 κι έγραψαν μαζί “χρυσές” σελίδες στο λαϊκό τραγούδι κυρίως τη δεκαετία του ’60 οπότε η μια επιτυχία διαδεχόταν την άλλη. Το 1961 έφτιαξαν το πρώτο σωματείο για τα δικαιώματα των λαϊκών συνθετών και στιχουργών, το σύνολο, σχεδόν, των οποίων εντάχθηκε αμέσως σε αυτή την πρώτη συνδικαλιστική κίνηση. Αργότερα, πάλεψαν μέσα από τις γραμμές της Ε.Μ.Σ.Ε. και το 1991 έφτιαξαν το Σύλλογο Υπεράσπισης του Λαϊκού Τραγουδιού.
Το 1960 ο Θόδωρος Δερβενιώτης άνοιξε την πρώτη σχολή μουσικής, μαζί με τον Γιάννη Βέλλα, στην οδό Κωνσταντινουπόλεως στα Σεπόλια, αργότερα, στην Ακομινάτου, στη Βίκτωρος Ουγκώ, στου Γκύζη και, τέλος, κάτω από το σπίτι του, στον περιφερειακό του Λυκαβηττού. Από τις ακροάσεις του στην Columbia ή από τη σχολή του πέρασαν πολλοί μετέπειτα γνωστοί και μεγάλοι τραγουδιστές, όπως ο Αγγελόπουλος, ο Διονυσίου, ο Πουλόπουλος κ.α. Τη δεκαετία του 1970 συνεχίζει τις συνεργασίες με σημαντικούς μουσικούς όπως οι Λάκης Χαλκιάς, Σπύρος Ζαγοραίος, Βαγγέλης Περπινιάδης, Πέτρος Αναγνωστάκης, Τόλης Βοσκόπουλος, Μάνος Παπαδάκης και Γιώργος Νταλάρας. Κατά τη δεκαετία του 1980 θα συνεργαστεί με τον Μανώλη Μητσιά και τον Πασχάλη Τερζή. Ο Θόδωρος Δερβενιώτης αποτραβήχτηκε εκδίδοντας, επιλεκτικά, τραγούδια του σε μικρότερες εταιρίες
Τα τραγούδια του Θ. Δερβενιώτη σημείωσαν μεγάλες επιτυχίες, αγαπήθηκαν από το κοινό και έκαναν σημαντικές πωλήσεις σε δίσκους. Ο ίδιος μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν αφιερωμένος στο λαϊκό τραγούδι.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ συνέντευξη του Θ. Δερβενιώτη σε μια από τις τελευταίες εμφανίσεις του σπουδαίου λαϊκού δημιουργού το 2002:
ΣΥΝ ΚΑΙ ΠΛΗΝ
ΘΟΔΩΡΟΣ ΔΕΡΒΕΝΙΩΤΗΣ
Το τηλεοπτικό πολιτιστικό μαγκαζίνο της ΝΕΤ “Συν και Πλην” με παρουσιαστές τον Ανδρέα Ροδίτη, τη Λένα Αρώνη και τη Μάριον Μιχελιδάκη φιλοξενεί τον μεγάλο συνθέτη του λαϊκού τραγουδιού Θόδωρο Δερβενιώτη λίγες μέρες πριν από τη συναυλία-αφιέρωμα στον Λυκαβηττό προς τιμήν του για τον εορτασμό της 50χρονης προσφοράς του στο τραγούδι, που οργάνωσε το περιοδικό “Δίφωνο”.
Ο σημαντικός συνθέτης και δάσκαλος του λαϊκού μας τραγουδιού θυμάται στιγμές από τη λαμπρή πορεία του. Σε συνέντευξή του στην εκπομπή ο Θόδωρος Δερβενιώτης αναφέρεται στο πλήθος των τραγουδιών του που “φωνογραφήθηκαν” τη χρυσή εποχή του λαϊκού τραγουδιού, πάνω από 1500 τραγούδια, πολλά διαχρονικές επιτυχίες που μεγάλωσαν μαζί τους γενιές ολόκληρες. Εξομολογείται πώς έγραφε μουσική δίνοντας έμφαση στον στίχο και αφηγείται στιγμές από τη γνωριμία του με μεγάλα ονόματα στιχουργών –Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Χρήστο Κολοκοτρώνη, Χαράλαμπο Βασιλειάδη- και ειδικότερα μιλά για τη σχέση του με τον Κώστα Βίρβο και την κοινή δημιουργική τους πορεία, που εξελίχθηκε σε μια από τις πολυγραφότερες και ουσιαστικότερες συνεργασίες του λαϊκού τραγουδιού, με πάνω από 350 δημιουργίες. Από τις αφηγήσεις ξετυλίγεται το πώς γράφτηκε το τραγούδι «Ίσως». Ο Θ. Δερβενιώτης κάνει επίσης αναφορά στις δισκογραφικές εταιρείες στην εποχή του και τις αμοιβές των δημιουργών από τις πωλήσεις των δίσκων. Ο Γεράσιμος Ανδρεάτος μιλά για τον Θόδωρο Δερβενιώτη, για τη σχέση του με το λαϊκό τραγούδια και μοιράζεται προσωπικά του βιώματα συνδεδεμένα με τραγούδια του μεγάλου συνθέτη.
Ο Γεράσιμος Ανδρεάτος και η Σοφία Παπάζογλου, δύο από τους συμμετέχοντες στη συναυλία τραγουδιστές, ερμηνεύουν μερικές από τις μεγάλες επιτυχίες του συνθέτη, σε στίχους Κώστα Βίρβου, Νίκου Μουρκάκου και Κώστα Μάνεση. Ακούγονται τραγούδια που θα παρουσιαστούν στη συναυλία: «Πάρε τα χνάρια μου», «Ένα σφάλμα έκανα», «Ίσως», «Άλλα μου λεν τα μάτια σου», «Παράπονα και κλάματα».
Παίζουν οι μουσικοί: Θανάσης Βασιλάς και Γιάννης Ματσούκας (μπουζούκια), Άκης Μουχλιανίτης (πιάνο), Ζωή Τηγανούρια (ακορντεόν), Νίκος Ρούλος (μπάσο), Βασίλης Χατζηλούκας (κιθάρα), Γιάννης Χατζής (κρουστά).
Αρχισυνταξία: Σοφία Δρόσου
Διεύθυνση παραγωγής: Ισμήνη Σπετσεροπούλου
Σκηνοθεσία: Γιώργος Δαδίνας
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr