Το θέμα της τύχης της Αγίας Σοφίας, παραμένει ακόμα ασαφές, όπως ασαφείς παραμένουν και προθέσεις του προέδρου Ερντογάν για το αν θα θελήσει- εφόσον το θέμα καταλήξει στα χέρια του- να κάνει την τελευταία κίνηση, κατά κάποιους πολύ ριψοκίνδυνη κίνηση και με ένα προεδρικό διάταγμα, να μετατρέψει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας από μουσειακό χώρο σε τόπο μουσουλμανικής λατρείας.
Πριν φτάσουμε σε αυτό το στάδιο όμως, πρέπει να περιμένουμε τη ανακοίνωση της απόφασης του Συμβουλίου Επικρατείας της Τουρκίας, η οποία θα συνοδεύεται από το σκεπτικό της απόφασης που λήφθηκε κατά ή μετά την ακρόαση της υπόθεσης στις 2 Ιουλίου, δηλαδή την περασμένη Πέμπτη.
Η ακροαματική διαδικασία της περασμένης Πέμπτης, που έγινε από το 10ο τμήμα του ΣτΕ της Τουρκίας κράτησε 17 λεπτά- τα μέλη του του Συμβουλίου είχαν ήδη ενημερωθεί για το περιεχόμενο της προσφυγής του Συνδέσμου Διαρκών Βακουφίων, Ιστορικών Μνημείων και Περιβάλλοντος.
Ο χρόνος καταναλώθηκε κυρίως από τον δικηγόρο του Συνδέσμου Σελαμί Καραμάν ο οποίος επιχειρηματολόγησε ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 1934 να μετατραπεί το τέμενος της Αγίας Σοφίας σε μουσείο ήταν παράνομη, ότι η υπογραφή του Κεμάλ Ατατούρκ επί του εγγράφου της απόφασης δεν ήταν δική του και ότι το τέμενος της Αγίας Σοφίας ήταν ατομική ιδιοκτησία του Μωάμεθ του Πορθητή επομένως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός του πλαισίου του σκοπού του κληροδοτήματος που δημιούργησε για την Αγία Σοφία.
Μάλιστα πρόσθεσε ο Καραμάν, το ίδιο Συμβούλιο Επικρατείας είχε ακυρώσει απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 1945, πού είχε μετατρέψει την Βυζαντινή Μονή της Χώρας σε μουσείο (η οποία επίσης είχε μετατραπεί από εκκλησία σε τέμενος και μετά σε μουσείο).
Αυτό, υποστήριξε, ο Καραμάν αποτελεί ισχυρό δικαστικό προηγούμενο για την Αγία Σοφία.
Ωστόσο, ο Εισηγητής του ΣτΕ Τουρκίας δεν δέχτηκε τα επιχειρήματα αυτά, ανέφερε ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 1934 ήταν νόμιμη, ότι η υπογραφή του Ατατούρκ ήταν δική του και ότι πιθανή αλλαγή του καθεστώτος λειτουργίας της Αγίας Σοφίας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια της εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή της Προεδρίας. Για τον λόγο αυτό ζήτησε να απορριφθεί η προσφυγή.
Η ακροαματική διαδικασία ολοκληρώθηκε χωρίς να ανακοινωθεί απόφαση, η οποία σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης θα δημοσιοποιηθεί εντός 15 ημερών ή νωρίτερα. Η πλευρά εκείνων που θέλουν την Αγία Σοφία σε τζαμί, -σε αυτό περιλαμβάνεται και μερίδα των φιλοκυβερνητικών μέσων ενημέρωσης- θεωρεί ότι ο αγώνας συνεχίζεται και προσβλέπει στη «χαρμόσυνη» είδηση που μπορεί να προέλθει από τον ίδιο τον Πρόεδρο Ερντογάν.
Μάλιστα εκείνοι που θεωρούν ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα κάνει σύντομα την τελευταία κίνηση υπέρ της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, θυμίζουν την 15η Ιουλίου που είναι η σημαντική επέτειος της απόπειρας πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016.
Παρά τις κλιμακούμενες διεθνείς αντιδράσεις για την πιθανότητα αυτό το σημαντικότατο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς υπό την προστασία της UNESCO, να επιστρέψει στην τελευταία χρήση του ως μουσουλμανικό τέμενος, ο Τούρκος πρόεδρος δεν δείχνει να πτοείται από τον αρχικό του στόχο που θα ικανοποιήσει την συντριπτική πλειοψηφία των Μουσουλμάνων ψηφοφόρων του κόμματος του, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
Ωστόσο δεν είναι λίγοι εδώ στη Τουρκία από την πανεπιστημιακή κοινότητα και την αντιπολίτευση που πιστεύουν ότι μια τέτοια δραστική αλλαγή στη χρήση του μνημείου μπορεί να έχει μεγάλο κόστος για την Τουρκία τόσο οικονομικό, με τη μεγάλη μείωση επισκεπτών, αλλά και πολιτικό αμαυρώνοντας τη διεθνή εικόνα της χώρας.
Στο πολύ ηχηρό μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου την περασμένη εβδομάδα, ανήμερα της εορτής των Αγίων Αποστόλων, ότι αν μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τέμενος «εκατομμύρια Χριστιανοί θα στραφούν κατά του Ισλαμ,» προστέθηκε και η δήλωση-παρέμβαση του επί κεφαλής στου Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μαίκ Πομπέο «προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να διατηρήσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως μουσείου, ως υπόδειγμα της δέσμευσής της για τον σεβασμό των θρησκευτικών παραδόσεων και της ποικιλόμορφης ιστορίας που συντέλεσαν στη Δημοκρατία της Τουρκίας και να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη σε όλους.»
Χθες, επίσης, υπήρξε νέα έντονη αντίδραση από το Πατριαρχείο Μόσχας, δια στόματος του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα: «Ζούμε σε ένα πολυκεντρικό κόσμο, σε ένα πολυθρησκευτικό κόσμο. Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο Μεσαίωνα. Υπό τις παρούσες συνθήκες αυτή η ενέργεια είναι μια απαράδεκτη παραβίαση της ελευθερίας του θρησκεύεσθαι,» είπε σε συνέντευξη στη ρωσική κρατική τηλεόραση.
Όλων τα μάτια είναι στραμμένα τώρα στον πρόεδρο Ερντογάν. Ποια θα είναι η επόμενη κίνησή του; Θα πάρει μια οριστική απόφαση με προεδρικό διάταγμα -όπως του δίνεται η δυνατότητα υπό το νέο σύστημα Προεδρικής Δημοκρατίας που ισχύει στην Τουρκία από το 2018-, επαναφέροντας την Αγία Σοφία σε καθεστώς χώρου θρησκευτικής λατρείας;
Θα επιλέξει μια μέση λύση, οπότε το μνημείο να είναι και μουσείο και ενίοτε θα χρησιμοποιείται για τόπος μουσουλμανικής προσευχής και ανάγνωσης του Κορανίου, όπως γίνεται τελευταία; Θα γίνει κάτι άμεσα ή θα μείνει η απόφαση για το μέλλον όπως έχει γίνει άλλωστε τα τελευταία χρόνια. Τα ποσοστά του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Τούρκου προέδρου έχουν μειωθεί σημαντικά τελευταία, όμως ο ίδιος διατηρεί πολύ υψηλή δημοφιλία με περίπου 52% σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Μετά την συνεδρίαση του τουρκικού ΣτΕ, πάντως ο Τούρκος πρόεδρος κρατά κλειστά τα χαρτιά του για το τι θα κάνει. Επιμένει όμως ότι η Τουρκία «είναι μια χώρα με 245 εκκλησίες και συναγωγές όπου υπάρχει απόλυτη ελευθερία για κάθε θρησκευτικό δόγμα. Και το να επικρίνει κανείς μια τέτοια χώρα από την άποψη των τόπων λατρείας σημαίνει ότι δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα.
Οι κατηγορίες που αφορούν την Αγία Σοφία σημαίνουν απευθείας επίθεση κατά των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων,» δήλωσε την Παρασκευή κατά την τελετή των εγκαινίων ενός νέου τεμένους σε κεντρική περιοχή της Κωνσταντινούπολης.
Πηγή: ΕΡΤ/Ανταπόκριση από Κωνσταντινούπολη, Αριάνα Φερεντίνου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος