Είχε πάει ήδη μεσημέρι όταν χτύπησα το κουδούνι της κας Χατιτζέ Μολλά Σαλήχ, την πόρτα άνοιξε η αδερφή της. Το «καλώς όρισες» δεν άργησε να ακουστεί, παρά το ακατάλληλο της ώρας, μαζί με το κέρασμα ειπώθηκαν και οι πρώτες κουβέντες. Λίγα λεπτά μετά καθόμασταν δίπλα –δίπλα ακούγοντας μια ιστορία που έφτασε μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ). Εκεί προσέφυγε η Κομοτηναία μουσουλμάνα, όταν θεωρήθηκε άκυρη η διαθήκη που έκανε τόσο εκείνη, όσο και ο σύζυγός της, σε συμβολαιογράφο της περιοχής, λόγω της υποχρεωτικής εφαρμογής της Σαρίας στη Θράκη…
44 χρόνια μαζί
Η Χατιτζέ Μολλά Σαλήχ, ήταν 14 ετών όταν παντρεύτηκε τον σύζυγό της, τον Μουσταφά Μολλά Σαλήχ. Πορεύτηκαν μαζί, στα δύσκολα και στα εύκολα, για 44 ολόκληρα χρόνια. «Παιδιά δεν αποκτήσαμε. Έτσι, ο σύζυγός μου πρότεινε να κάνουμε μια διαθήκη, ώστε όποιος «έφευγε» πρώτος, αυτός που θα έμενε πίσω να είχε τη δυνατότητα, με την περιουσία που δημιουργήσαμε, να καλύψει τα έξοδα της φροντίδας του.» δηλώνει κι εξηγεί πως λίγο μετά το θάνατό του εμφανίστηκαν διεκδικητές της περιουσίας, στενοί συγγενείς του συζύγου της, που ήθελαν την περιουσία τους ζητώντας την ακύρωση της διαθήκης και την εφαρμογή της Σαρία. Κάπως έτσι, ξεκίνησε ένας δικαστικός αγώνας για την ίδια που διαρκεί μέχρι σήμερα!
Οκτώ χρόνια μετά, λίγο πριν αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η κα Χατιτζέ Μολλά Σαλήχ δάκρυσε όταν πληροφορήθηκε ότι ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τη Σαρία. «Έπρεπε να γίνει. Είναι σωστό βήμα.» δηλώνει η ίδια μην κρύβοντας την ανακούφισή της, καθώς, όπως λέει, πολλές αδικίες έγιναν κατά το παρελθόν εις βάρος μελών της μουσουλμανικής μειονότητας. «Έπρεπε να γίνει, εδώ είναι Ελλάδα, είναι Ευρωπαϊκή Ένωση, τι δουλειά έχει η Σαρία;» αναρωτιέται βλέποντας όλα αυτά τα χρόνια να ξοδεύει χρήμα και ψυχικά αποθέματα σε μια περιπέτεια, μεταξύ Ελληνικής Δικαιοσύνης και Ισλαμικού Οικογενειακού και Κληρονομικού Δικαίου.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου την οδήγησε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
«Ό,τι κερδίσαμε στη ζωή μας, το κερδίσαμε μόνοι μας» λέει η κα. Χατιτζέ και θεωρεί αδιανόητο να μην μπορεί μια μουσουλμάνα γυναίκα να προασπίσει την περιουσία της. Καταστήματα, διαμερίσματα στην Κομοτηνή και στην Κωνσταντινούπολη, ο Μουσταφά Μολλά Σαλήχ, ο άντρας της, με την διαθήκη του, τα άφησε σε εκείνη, ήταν η μοναδική κληρονόμος. Ωστόσο, οι δύο αδερφές του συζύγου της, ζήτησαν η κληρονομιά του Μουσταφά Μολλά Σαλήχ να γίνει σύμφωνα με το Ισλαμικό Οικογενειακό και Κληρονομικό Δίκαιο. Κατέθεσαν αγωγή για την ακύρωση της διαθήκης. Υποστήριξαν ότι το κληρονομικό δίκαιο των Μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης δεν προβλέπει τη δυνατότητα τα ζευγάρια να αφήνουν διαθήκη ο ένας στον άλλον, ζητώντας την μη εφαρμογή του Αστικού Κώδικα και την εφαρμογή της Σαρίας. Αίτημα που απορρίφθηκε τόσο από το Πρωτοδικείο, όσο και από το Εφετείο. Ο Άρειος Πάγος, ωστόσο, αποφάσισε τότε ότι οι Μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες κάτοικοι της Θράκης δεν μπορούν να κάνουν διαθήκη σύμφωνα με το Ισλαμικό Οικογενειακό και Κληρονομικό Δίκαιο ζητώντας η υπόθεση να συζητηθεί ξανά από το ίδιο δικαστήριο με διαφορετική σύνθεση. «Γιατί το έκανε αυτό;» αναρωτιέται ακόμη και σήμερα η κα Χατιτζέ «Εμείς δεν είμαστε Έλληνες; Η Ελλάδα δεν είναι στην Ευρώπη; Τι δουλειά έχει η Σαρία;» αναρωτιέται ξανά.
Από τα 14 στο πλευρό του συζύγου της
Ο σύζυγός της Χατιτζέ Μολλά Σαλήχ ήταν υφασματοπώλης. «Το μαγαζί του ήταν δίπλα –δίπλα με του πατέρα μου. Εκεί με είδε. «Όταν θα μεγαλώσει, θα την πάρω» είπε μόλις με είδε. Έτσι κι έγινε. Όταν παντρευτήκαμε εγώ ήμουν 14, εκείνος 11 χρόνια μεγαλύτερος. Ό,τι αποκτήσαμε, το αποκτήσαμε μαζί.» λέει ξανά γυρίζοντας με την αφήγησή της, μπρος-πίσω, στα χρόνια της ζωής της. Σύμφωνα με το Ισλαμικό Κληρονομικό Δίκαιο η κα Χατιτζέ θα έπαιρνε μόνο το ¼ της περιουσίας! «Στην Τουρκία δεν εφαρμόζεται το Ισλαμικό Δίκαιο, κι εδώ στην Ελλάδα μου έλεγαν ότι λόγω της Σαρίας θα πάρω μόνο το ¼ της περιουσίας που δικαιούμαι. Είναι σωστό αυτό;»
Οι αλλαγές και ο αναστεναγμός μιας ζωής
Μπορεί κάποιος Έλληνας Πολίτης της Δυτικής Θράκης, Μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, να συντάξει διαθήκη σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα; Η κα Χατιτζέ χρειάστηκε να προσφύγει στις 27 Φεβρουαρίου του 2014 στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να πάρει απάντηση. Και να περάσει μια περιπέτεια οκτώ χρόνων… «Μια απάντηση που ακόμη την περιμένω» λέει και χαμογελά με λύπη. Ωστόσο, με Νομοσχέδιο που ψηφίστηκε πρόσφατα καθίσταται ρητά και σαφώς η δικαιοδοσία του Μουφτή προαιρετική και υπό την προϋπόθεση ότι συμφωνούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι, άλλες μουσουλμάνες γυναίκες της περιοχής, δεν θα χρειαστεί να περάσουν ό,τι η ίδια. Τώρα πια οι κληρονομικές σχέσεις των μελών της μειονότητας καθορίζονται από τον αστικό κώδικα και όχι από τον ισλαμικό νόμο, εκτός αν κάποιος επιλέγει εγγράφως το αντίθετο. Βεβαίως, οποιαδήποτε στιγμή το θελήσει, θα μπορεί να αλλάξει την δήλωσή του ή απλώς να συντάξει μια διαθήκη κατά τον αστικό κώδικα οπότε και μόνο αυτή θα ισχύει. Αναφέρω αυτή τη σημαντική αλλαγή στην κα Χατιτζέ. «Καιρός ήταν» σχολιάζει κι ακούγεται σαν αναστεναγμός που βγαίνει από τα στήθη της.
Φώτο: Η κυρία Χατιτζέ με την αδερφή της ρεπορτάζ-κείμενο-φωτογραφία: Μαρία Νικολάου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος