Μια ζωή στις Καστανιές του Έβρου

Προχωρούσε στο δρόμο. Μόλις είχε ξημερώσει. Οι Καστανιές «ξύπναγαν» και το πρώτο φως της μέρας έφερνε μαζί και τις υποχρεώσεις μιας καθημερινότητας μια «ανάσα» από τα σύνορα. «Δεν μπορώ να πω ότι είμαστε συνηθισμένοι. Ήμασταν συνηθισμένοι σε άλλα πράγματα. Σ’ αυτό το γεγονός δεν είμαστε συνηθισμένοι, είναι ανάμεικτα τα συναισθήματα: φόβος υπάρχει. Βέβαια είμαστε πιο σίγουροι γιατί βλέπουμε ότι όλες οι δυνάμεις είναι εδώ, μας προστατεύουν, είμαστε λίγο συγκρατημένοι.» δήλωσε η κα Σοφία Κεσόγλου. Όπως λέει τόσο εκείνη, όσο και οι συγχωριανοί της έχουν συνηθίσει να είναι κοντά στην Τουρκία. «Συνηθίσαμε την καθημερινότητά μας. Δεν μας φαίνεται κάτι ξένο, κάτι περίεργο. Έχουμε δυστυχώς ένα πολύ δύσκολο και ένα πολύ περίεργο γείτονα. Πολύ πολύ απρόβλεπτος. Όμως εδώ που είμαστε έχουμε συνηθίσει. Και προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε λίγο πιο συγκρατημένα» δηλώνει.

Σοφία Κεσόγλου: Από εδώ ξεκινάει η Ελλάδα
Για εκείνη οι Καστανιές είναι ο τόπος που μεγάλωσε. «Το βλέπεις και πατριωτικά. Από εδώ ξεκινήσαμε. Ήμουν στη Γερμανία 18 χρόνια, αλλά δεν τον αλλάζω τον τόπο μου. Αν μου πούνε «φύγε από εδώ» θα πω όχι. Είναι ο τόπος μου, το βλέπω πατριωτικά, δεν φεύγω για κανένα λόγο»μιλά καθαρά και με αγάπη αφειδώλευτη για τον τόπο της. «Να μην μας ξεχνάει η Πολιτική Ηγεσία του τόπου μας» σημειώνει προσθέτοντας συγκινημένη «Είμαστε εδώ, είμαστε σύνορα. Βλέπουν σε τι δύσκολες και σε τι περίεργες καταστάσεις είμαστε πάντα. Να μην μας ξεχνάει. Να μας βάλει σε προτεραιότητα. Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα. Από εδώ ξεκινάει η Ελλάδα. Κι αυτό που λένε ότι είμαστε η «πινέζα» του χάρτη. Εμένα με στεναχωρεί. Ας σκεφτούν λίγο ότι αυτή η «πινέζα» κρατάει όλο το χάρτη. Ας δώσουν λίγο περισσότερη σημασία σ’ αυτόν τον τόπο, από εδώ που ξεκινάει η Ελλάδα.»
Κατερίνα Τσέτελη: «Έχουμε πολλά περισσότερα να ωφεληθούμε από την ειρήνη και την ησυχία κι αυτοί κι εμείς.»
Στη στάση του χωριού περίμενε το λεωφορείο για την Ορεστιάδα η κα Κατερίνα Τσέτελη, 45 χρόνια στις Καστανιές αγαπάει τον τόπο της. «Φέτος έκλεισε το σχολείο. Οι μαθητές πηγαίνουν στα Ρύζια» μας είπε στεναχωρημένη. Κι όταν της ζητήσαμε να μιλήσει για τους Τούρκους γείτονες το πρόσωπο της με μιας «φωτίστηκε». «Ερχόταν να πιουν καφέ. Είχαμε καλή παρέα. Μας έφερναν δώρα, τους δίναμε δώρα. Ήταν καλά. Είχαμε καλές σχέσεις. Γινόταν και κάποια κατανάλωση στις επιχειρήσεις μας. Όχι, όμως, ότι δεν πήγαιναν και οι δικοί μας με τα πούλμαν στις αγορές τους. Τώρα βέβαια κόπηκαν αυτά.» Δεν κρύβει τα λόγια της. «Έχουμε πολλά περισσότερα να ωφεληθούμε από την ειρήνη και την ησυχία κι αυτοί κι εμείς. Πάντοτε δουλεύαμε με Τούρκους πολύ και τα καφενεία και οι ταβέρνες.» σημειώνει προσθέτοντας πως εκείνη, ζώντας 45 χρόνια, στις Καστανιές, δεν έχει άλλη ζωή παρά μόνο αυτόν τον τόπο. «Είναι όλη μου η ζωή αυτός ο τόπος. Τα καλά και τα κακά τα έχω περάσει όλα εδώ. Δεν θα τον άφηνα. Το χωριό μου δεν το αλλάζω. Παρόλο που έφυγε ο κόσμος και μείναμε λίγοι, το χωριό μου δεν το αλλάζω.»
Κώστας Φαλάκης: «Για τους καλούς ανθρώπους έχουμε ανοιχτές τις αγκαλιές μας»
Πριν βγει στο καφενείο ο 81χρονος Κώστας Φαλάκης παρακολουθεί τις ειδήσεις και τις ενημερωτικές εκπομπές. Θέλει να ξέρει «τι γίνεται στον κόσμο», όπως λέει. Την τελευταία εβδομάδα στα τηλεοπτικά κανάλια βλέπει να προβάλλονται πρόσωπα, εικόνες και μέρη γνώριμα σε εκείνον και πρώτα – πρώτα το χωριό του. «Περνάμε καλά και εμείς και οι Πολίτες (έτσι αποκαλεί τους Τούρκους)» δηλώνει προσθέτοντας «Δεν φοβόμαστε. Είμαστε οι φρουροί των συνόρων. Είμαστε η πρώτη γραμμή. Αν σπάσει η πρώτη γραμμή «έφυγε-τελείωσε» όλη η Ελλάδα μετά. Σκοπός είναι να μην σπάσει η πρώτη γραμμή.» Φοβάστε τον πόλεμο; Τον ρωτάμε. «Πόλεμος αποκλείεται να γίνει!» λέει με την βεβαιότητα των 81 χρόνων του, τα μάτια του έχουν δει πολλά. «Αυτός (εννοεί τον Ερντογάν), έχει ζητήματα ανοικτά με την Λιβύη, με τη Συρία,με τους Κούρδους, όλο το στράτευμα το έχει από εκεί.» Στέκεται ορθός στην αυλή του σπιτιού του έτοιμος να βάλει ένα χεράκι αν του ζητηθεί. Κοιτά προς την πλευρά των συνόρων, λίγα μόλις μέτρα από εκεί είναι η Τουρκία. «Πολύ καλά περνάμε με τους Πολίτες. Περνάμε πολύ ωραία. Έρχονται στο χωριό, στα καφενεία, στις ψησταριές. Είμαστε καλά. Κι αυτά τα παιδιά (εννοεί πάλι τους Τούρκους) δεν θέλουν να γίνει πόλεμος. Είναι πολλοί συγχωριανοί μου που έχουν φίλους στην Αδριανούπολη. Στην Τουρκία είναι αυστηρά τα πράγματα, τους ελέγχουν να μην καπνίζουν, να μην πίνουν ποτό και έρχονται εδώ και βλέπουν την ελευθερία που έχει η Ελλάδα κι αρέσκονται.»
Όσον αφορά στο μεταναστευτικό, πέρασμα μεταναστών ο τόπος του πολλά χρόνια τώρα, «Βλέπαμε να περνούν μετανάστες. Τα τελευταία χρόνια πιο συχνά. Τώρα, όμως, έχει περισσέψει(εννοώντας ότι ήταν πολλοί)» δηλώνει κι αναφερόμενος στα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας σημειώνει «Τους μάζεψε βέβαια στα σύνορα και πετάνε: Ξύλα καμμένα, πέτρες, μολότοφ στους στρατιώτες, στην αστυνομία. Ευτυχώς έχουμε καλή δύναμη.»
Ο κος Κώστας Φαλάκης είναι περήφανος πολύ για το χωριό του, για την ιστορία του τόπου και δεν το κρύβει. «Οι Καστανιές είναι ντόπιο χωριό. Δεν κατοίκισε Τούρκος εδώ. Οι παππούδες μας και οι προ παππούδες μας τους έδιωχναν και δεν κατοίκησε στις Καστανιές κανένας Τούρκος. Είμαστε περήφανοι.» δηλώνει και σπεύδει να προσθέσει «Και για τους καλούς ανθρώπους έχουμε ανοιχτές τις αγκαλιές μας. Όταν, όμως, πάει κάποιος να κάνει κακό στην πατρίδα σου, πρέπει να τον κυνηγήσεις» λέει.
Όταν φεύγουμε από το χωριό έχουν για τα καλά ξεκινήσει οι ρυθμοί της καθημερινότητας. Οι υποχρεώσεις της ημέρας βγάζουν στο δρόμο μικρούς και μεγάλους. «Ό,τι δουλειά κι αν έχουν, μια βόλτα από το Τελωνείο θα περάσουν» μας λέει η κα Φιλιώ που εργάζεται εκεί κοντά. Πράγματι, όσο μείναμε, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έφταναν με το αυτοκίνητό τους, κοίταζαν την κλειστή διέλευση που ενώνει τις δύο χώρες, έκαναν αναστροφή και έφευγαν. Έχουν μάθει σ’ αυτόν τον τόπο να ζουν με το βλέμμα στραμμένο κι απέναντι, όχι μόνο στα δικά τους…
Ρεπορτάζ-κείμενο-φωτογραφίες:Μαρία Νικολάου