Διάλεξη με θέμα: “Ο δημοσιογραφικός λόγος από τη μεταπολίτευση έως τα μνημόνια” θα πραγματοποιήσει η κ. Νικολέττα Τσιτσανούδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Η κα Τσιτσανούδη είναι Καλεσμένη στο colloquium της Γλωσσολογικής Ειδίκευσης του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ σήμερα στις 18:30.Μιλώντας στην ΕΡΤ Κομοτηνής και στην εκπομπή «Καθημερινές Ιστορίες» σημείωσε ότι η περίοδος που διανύουμε είναι μια περίοδος πολύ πυκνή σε γεγονότα, «αλλά», όπως τόνισε, “έτσι κι αλλιώς έχουμε συνηθίσει να ζούμε σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα πυκνές σε γεγονότα, σε εξελίξεις, σε μεταβολές και ρευστότητες, αρχίζω και μιλώ πια για υδαρείς εποχές” και πρόσθεσε ότι ο τίτλος της σημερινής της διάλεξης είναι και ο τίτλος της μονογραφίας που εξέδωσε πρόσφατα από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαντ στην Ουάσινγκτον και τις εκδόσεις Gutenberg στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια από το 1974 και μετά υπήρχε μια προσμονή σε συλλογικό επίπεδο. “Έχουμε φύγει από την Δικτατορία, έχουμε την περίοδο της Μεταπολίτευσης και υπάρχει μια προσμονή ότι οφείλουμε να κοιτάξουμε περισσότερο το λαό και να στραφούμε σε δημοκρατικές πεποιθήσεις ξανά. Να επιστρέψουμε στην κανονικότητα και άρα καθιερώνεται η δημοτική γλώσσα σε θεσμικό πλαίσιο και η γλώσσα αναμένουμε να ομαλοποιηθεί και αυτό συμβαίνει”.
Στην συνέχεια, από το 1981 και μετά, καλωσορίζουμε την Ιδιωτική Ραδιοφωνία. “Την υποδεχτήκαμε όλοι με ένα μεγάλο ενθουσιασμό. Πέρασαν πολλοί άνθρωποι στο χώρο της ενημέρωσης, κάποιοι κατευθείαν χωρίς να έχουν περάσει από τις εφημερίδες γιατί οι δημοσιογράφοι πάντοτε ξεκινούσαν από τα «Φαρμακεία» . Ήρθε μια γενιά η οποία δεν είχε περάσει από τον έντυπο Τύπο και όλο αυτό συνετέλεσε στο να περάσουμε σε μια καθημερινή γλώσσα. Όλο αυτό ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη.» ανέφερε η κα Τσιτσανούδη εξηγώντας ότι: “Αυτό το οποίο παρατηρούμε, η συγκεκριμένη καθημερινή γλώσσα, ο ανεπίσημος προφορικός λόγος που έδωσε μια οικειότητα και έσπασε εκείνη την επισημοφάνεια, την σκληρή επισημότητα της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, δεν συνδέθηκε απαραίτητα με την υπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων. Αυτό το οποίο έγινε ήταν να χρησιμοποιηθεί περισσότερο στο πλαίσιο μιας εικονικής οικειότητας και πλαστής προσέγγισης”.
«Ο Θουκυδίδης έγραφε για το πώς αλλάζουν οι λέξεις στους πολέμους και αλλάζουν γιατί εξυπηρετούνται δόλιοι σκοποί»
Σύμφωνα με την ίδια “σε πάρα πολλά σημεία παρατηρήσαμε ότι όσο στεγανοποιημένα ήταν τα μέσα σε επίπεδο ελέγχου και εξουσίας, άλλο τόσο η γλώσσα ήταν λαϊκή. Η χρήση της λαϊκής γλώσσας δεν είναι πάντοτε απόδειξη πραγματικών διαθέσεων και προθέσεων για την υπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων.» Προηγήθηκε, όπως είπε, έρευνα για το πώς ο κόσμος πείθονταν όταν άκουγε τον δημοσιογράφο να ομιλεί σε μια λαϊκότερη γλώσσα και να βλέπει ότι είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. «Μια μεγάλη μερίδα του λαϊκού κόσμου πείστηκε για αρκετά χρόνια”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια της κουβέντας μας αναφέρθηκε στην «έλευση» του Μνημονίου και εκεί, όπως είπε, συνέβησαν άλλα… “Εκεί βλέπουμε την λαϊκή γλώσσα, την πιο ταπεινή εκδοχή της να χρησιμοποιείται περισσότερο για να αποδοθούν ευθύνες στο λαό που μπήκαν σε μνημόνιο, που δεν τα κατάφεραν, που χρεοκόπησαν. Έφτασε ο υπόχρεος λαός να στιγματίζεται. Όταν επρόκειτο να στιγματιστεί ο Λαός για ανεπάρκειες η γλώσσα ήταν σαφώς λαϊκή, όταν επρόκειτο να ενοχοποιηθεί επίσης. Το «μαζί τα φάγαμε» είναι πάρα πολύ εύκολο παράδειγμα. Όταν επρόκειτο να μιλήσουμε για τα πολύ τυραννικά μνημονιακά μέτρα η γλώσσα γινόταν αριστοκρατική, αυστηρά επεξεργασμένη, με πολύ ωραίες λέξεις. Θα θυμίσω: «Μνημόνιο», «Εξορθολογισμός», «Αναδιάταξη», «Εξυγίανση», «Επαναπροσδιορισμός», «Επιμήκυνση». Οι απολύσεις ονομάστηκαν εξυγίανση. Η μαύρη εργασία ονομάστηκε ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων, το Υπουργείο Εργασίας κάποια στιγμή έγινε Υπουργείο Απασχόλησης και δεν καταλάβαμε γιατί μετονομάστηκε.» εξήγησε υπενθυμίζοντας τον Θουκιδίδη. «Ο Θουκυδίδης έγραφε για το πώς αλλάζουν οι λέξεις στους πολέμους και αλλάζουν γιατί εξυπηρετούνται δόλιοι σκοποί”, καταλήγοντας με το συμπέρασμα: “Νομίζω ότι ζήσαμε μια τέτοια περίπτωση”.
Info
Ο σύνδεσμος για τη διάλεξη της κας Τσιτσανούδη είναι: http://bit.ly/e-colloquium-Duth
Συνέντευξη – κείμενο: Μαρία Νικολάου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος