Το πρώτο ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ σε συνεργασία με τον περιφερειακό σταθμό των Σερρών: «Γράμμα από τον Πόντο»

Μία εκπομπή ραδιοφωνική στο Πρώτο Πρόγραμμα του Ραδιοφώνου της ΕΡΤ, με τον μοναδικό στο είδος του παραγωγό ραδιοφωνικού ντοκυμαντέρ, Θωμά Σίδερη, η «Αφύλακτη Διάβαση»(σ.σ. και την εξαιρετική φωνή του), ανοίγει και αφήνει έντονα ιστορικά αποτυπώματα, για άγνωστες πτυχές της Ιστορίας σε περιοχές της Ελλάδας.
Σε μια Χώρα που έχει βιώσει τόσο πόνο, από κατακτητές, από πολέμους, από εμφυλίους, εσωτερικές διαμάχες, μια και το μεγάλο ελάττωμα η διχόνοια, δυστυχώς διαπρέπει σε καιρό Ειρήνης, ξεριζωμούς…Βέβαια έχει ζήσει και μεγάλες χαρές, νίκες και κατορθώματα… Οι ιστορικές Μνήμες υπάρχουν. Οι προσωπικές ιστορίες υπάρχουν και η ιστορία γράφεται στην Ελλάδα ακόμα και από πράγματα που πολύ τα θεωρούν μικρά…έχουμε και αυτό το καλό στην Ελλάδα…Αυτά αναδεικνύει –και όχι μόνο-με το δικό του τρόπο και ευτυχώς κάποιες φορές και με την συμβολή των περιφερειακών σταθμών της ΕΡΤ, ο Θωμάς Σίδερης, ο οποίος ακουμπά ένα πεδίο δύσκολο και άγνωστο στην Ιστορία, την τοπική ιστορία και πολιτισμό στις γωνιές της Ελλάδας.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό μετά από μια εκπομπή του Θωμά Σίδερη στην ΕΡΤ Σερρών, μαζί με τον Λεωνίδα Κασάπη Δημοσιογράφο της ΕΡΤ Σερρών, πάνω στην αφήγηση του πρόσφυγα Γιάννη Αναστασιάδη, για την ένωση μίας οικογένειας…
Η ραδιοφωνική εκπομπή με την κατάλληλη αξιοποίηση των στοιχείων και την έρευνα των Λεωνίδα Κασάπη και Θωμά Σίδερη, πήρε την μορφή ενός δραματοποιημένου ντοκυμαντέρ με τα γυρίσματα του μάγου της εικόνας, Αριστοτέλη Μεταξά, (σ.σ. από τους καλύτερους και λίγους κινηματογραφιστές της ΕΡΤ), σε όλα τα σημεία των Σερρών.
Το ντοκυμαντέρ “ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ” θα προβληθεί την ερχόμενη Δευτέρα 4 Νοέμβρη
στο ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, του δήμου Σερρών και του ΔΗΠΕΘΕ Σερρών.
Αξίζει να σημειωθεί πως είναι εσωτερική παραγωγή της ΕΡΤ και γυρίστηκε στο πλαίσιο της σειράς ντοκιμαντέρ Close Up.
Με αυτόν τον τρόπο η ΕΡΤ τιμά τη Γενοκτονία των Ποντίων με μία ταινία-ύμνο για τον Ποντιακό Ελληνισμό, στο πλαίσιο μάλιστα και των 100 ετών από την Γενοκτονία .
Όπως σημείωσε μιλώντας στην ΕΡΤ Κομοτηνής ο Λεωνίδας Κασάπης, είναι η πρώτη ταινία της ΕΡΤ με τη συμμετοχή και την υποστήριξη ενός περιφερειακού σταθμού, της ΕΡΤ Σερρών εν προκειμένω. Μάλιστα θα προβληθεί και στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
«Καλώ τους πολίτες να αγκαλιάσουν και τους 19 περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΤ. Πέρα από την μάχη της ενημέρωσης και την παρουσία σε όλα τα γεγονότα της επικαιρότητας, οι περιφερειακοί σταθμοί της ΕΡΤ έχουν πλούσιο αρχείο και μπορεί να αξιοποιηθεί προβάλλοντας και αναδεικνύοντας άγνωστες πτυχές της τοπικής ιστορίας», σημείωσε ο καλός συνάδελφος Λεωνίδας Κασάπης, ο οποίος με ένα πολύ ωραίο παράδειγμα άνοιξε έναν πολύ ενδιαφέρον δρόμο για τους Περιφερειακούς Σταθμούς της ΕΡΤ.
Σε ερώτηση αν θα μπορούσαμε σε συνεργασία και με την ΕΡΤ Κομοτηνής και το ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής, να διοργανωθεί μια προβολή του δραματοποιημένου ντοκυμαντέρ «Γράμμα από τον Πόντο» και στην Κομοτηνή, στο πλαίσιο του εορτασμού της Γενοκτονίας των Ποντίων, o Κασάπης ήταν θετικότατος στο να διοργανωθεί και μια προβολή στην Κομοτηνή.

Λίγα λόγια για την τραγική ιστορία…

Τα μέλη της οικογένειας Αναστασιάδη θα εγκαταλείψουν μια και για πάντα την εστία τους στο χωριό Αϊντογτού του Πόντου το 1919, όπως και όλοι οι κάτοικοι των χωριών της Κάβζας της επαρχίας Αμάσειας. Κάτω από την ασφυκτική πίεση του τουρκικών στρατιωτικών σωμάτων θα πάρουν τον μακρύ και βασανιστικό δρόμο της εξορίας. Την ώρα του ξεριζωμού, ο πατέρας του Γιάννη Αναστασιάδη είχε βρει ήδη φριχτό θάνατο στα καταναγκαστικά τάγματα εργασίας αλλά η οικογένειά του τότε δεν το γνώριζε.
Η μάνα με τα δυο της αγόρια, τον Γιάννη και τον Ισαάκ, και τις δυο κόρες, τη Βικτωρία και την Κερεκία, μαζί και με άλλους κοντινούς και μακρινούς συγγενείς θα οδοιπορήσουν για μήνες κυνηγημένοι προς τον Νότο, ένα ανθρώπινο κοπάδι που περιπλανιέται στον χώρο. Τα κορίτσια θα πεθάνουν από τύφο σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στα περίχωρα της Δαμασκού, ο μικρότερος γιος Ισαάκ θα γίνει βοσκός σε μία οικογένεια Κούρδων και ο μεγαλύτερος γιος ο Γιάννης θα μεταφερθεί σε ένα ορφανοτροφείο του Λιβάνου. Η οικογένεια Αναστασιάδη θα σκορπιστεί σαν τους κόκκους της σκόνης της Ανατολίας.
Στα μέσα πια της δεκαετίας του 1920, ο Γιάννης Αναστασιάδης θα σμίξει ξανά με τη μητέρα του, μέσω του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, και θα εγκατασταθούν αρχικώς στο Σιδηρόκαστρο Σερρών. Ο Γιάννης Αναστασιάδης θα αφιερώσει σχεδόν όλη τη ζωή του προσπαθώντας να εντοπίσει τον μικρότερο αδελφό του στην Τουρκία και δεν θα πάψει ποτέ να του γράφει γράμματα. Ώσπου έπειτα από 60 χρόνια ένας Τούρκος βαλής θα παραδώσει ένα από τα γράμματα του Γιάννη στον Ισαάκ. Θα καταφέρουν άραγε να συναντηθούν ξανά τα δύο αδέλφια;
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, η ταινία διαπραγματεύεται το προσφυγικό τραύμα, την ενσωμάτωση των προσφύγων και τη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας σε έναν ρευστό χώρο.
Οι δραματοποιημένες σκηνές της ταινίας γυρίστηκαν εξολοκλήρου στις Σέρρες, τόπο εγκατάστασης του Γιάννη Αναστασιάδη έως τον θάνατό του.
Η ταινία τεκμηριώνεται με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό από τις δεκαετίες 1910 και 1920, προερχόμενο από δημόσια και ιδιωτικά αρχεία, κάποια από τα οποία ενσωματώνονται πρώτη σε ταινία.

Συντελεστές ταινίας:

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Θωμάς Σίδερης
Έρευνα: Λεωνίδας Κασάπης-Θωμάς Σίδερης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Αριστοτέλης Μεταξάς
Ήχος: Κώστας Αδάμ- Νίκος Παλιατσούδης
Μουσική: Cengiz Onural
Μοντάζ: Νικολέτα Σίδερη-Θωμάς Σίδερης-Θοδωρής Μεταξάς
Ενδυματολόγος: Κώστας Μουμίν
Βεστιάριο: ΔΗΠΕΘΕ Σερρών
Παραγωγή: ΕΡΤ – 2019
Παίζουν: Γιώργος Καρύδας (Ισαάκ Αναστασιάδης), Παύλος Κοσμόγλου (Γιάννης Αναστασιάδης), Άννα Θεοδωρίδου (Κερεκία Αναστασιάδη), Αγγελική Μιχαλιέρη (γυναίκα πρόσφυγας) και ο μικρός Στέφανος Κασάπης.

ΥΓ: Επόμενη… σκέψη στον ίδιο δρόμο του δραματοποιημένου ντοκυμαντέρ, «Οι όμηροι του Ποζάρεβατς». Πρόκειται για την ομηρεία 10.000 κατοίκων των Σερρών από τον βουλγαρικό στρατό και την εκτόπισή τους στο Ποζάρεβατς της Σερβίας στα τέλη του 1916.