Για κάποιους η ποίηση του Ομάρ Καγιάμ είναι μυστικιστική: το «κρασί» συμβολίζει τη «θεϊκή σοφία», το «μεθύσι» είναι «κατάσταση πνευματικής έκστασης», «ο αγαπημένος/ η αγαπημένη» είναι το «θείον» και ο «έρωτας» είναι η «ένωση με τον θείον».
«Στο φυσικό του το ‘χει το φεγγάρι πρόσωπο ν’ αλλάζει,
Και πότε μοιάζει φουντωτό δεντρί και πότε πάλι αγρίμι.
Μα μην το φανταστείς ότι μπορεί ν’ αφανιστεί μια μέρα.
Στη τωρινή μορφή του ζει ό,τι δεν έγινε ακόμα.»
Για άλλους ο ηδονισμός του εκφράζει έναν βαθύ σκεπτικισμό για την «ανθρώπινη κατάσταση»: πιες το κρασί σου, ζήσε τη χαρά με την παρέα σου, κάνε έρωτα, ο Παράδεισος είναι εδώ.
«Να μην αφήνεις σύννεφο κακοκεφιάς να σε τυλίγει,
Κι ας μη χαθούν οι μέρες σου σ’ αναίτιας λύπης τον ομίχλη.
Μην απαρνιέσαι το λιβάδι, το φιλί, το ερωτικό τραγούδι,
Μέχρι που ο πηλός της γης να ζυμωθεί με τον πηλό σου.»
O Ομάρ Καγιάμ (1048-1131) ήταν διάσημος Πέρσης μαθηματικός, αστρονόμος, φιλόσοφος και ποιητής της εποχής του.
«Θυμάμαι πολύ καθαρά τη στιγμή, όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρόνων, που έτυχε να βρω κάπου ένα αντίτυπο των Ρουμπαγιάτ στη μετάφραση του FitzGerald… Ήταν σαν ένας ξαφνικός προσηλυτισμός- ο κόσμος εμφανίστηκε καινούργιος, κι ήταν βαμμένος με φωτεινά, απολαυστικά, αλλά και επώδυνα χρώματα.» Τ.Σ.Έλιοτ
Ακούμε:
*Toru Takemitsu
*Claude Debussy
*Babak Maddah, Mahan Mirarab
*Dastan Ensemble & Shahram Nazeri
*Sofia Gubaidulina
*Khonyagaran-e Mehr Orchestra
Επιμέλεια, αφήγηση: Αφροδίτη Κοσμά
Ηχητική επεξεργασία: Τάσος Μπακασιέτας
*Ομάρ Καγιάμ: Ρουμπαγιάτ
Απόδοση: Αργύρης Ευστρατιάδης
Εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα 2015