Η Ελλάδα μπαίνει στον Α’ Βαλκανικό πόλεμο στις 5 Οκτωβρίου του 1912 συμμαχώντας με τη Βουλγαρία και τη Σερβία απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Η Στρατιά Θεσσαλίας με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο πορεύεται προς βορρά και δίνει νικηφόρες μάχες στη Δυτική Μακεδονία. Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος διαφωνεί από την αρχή των επιχειρήσεων με τον Κωνσταντίνο, ο οποίος θεωρούσε προτεραιότητα την κατάληψη του Μοναστηρίου, ενώ ο πρώτος ανησυχούσε για τις κινήσεις του Βουλγαρικού στρατού και το ενδεχόμενο να καταλάβει την Θεσσαλονίκη. Με την παρέμβαση και του βασιλιά Γεωργίου Α’ και μετά από επίμονα τηλεγραφήματα του Βενιζέλου, ο Κωνσταντίνος πείθεται να κινηθεί προς τη Θεσσαλονίκη φτάνοντας τα περίχωρα της πόλης στις 25 Οκτωβρίου. Ξεκινούν διαπραγματεύσεις για την παράδοση της πόλης, στις 26 Οκτωβρίου οι όροι της ελληνικής πλευράς γίνονται δεκτοί και στις 27 Οκτωβρίου εισέρχονται στη Θεσσαλονίκη δύο τάγματα ευζώνων και η ελληνική σημαία υψώνεται στο Διοικητήριο της πόλης. Την επόμενη μέρα το πρωί εισέρχεται στην πόλη ο Κωνσταντίνος με το επιτελείο του και στις 29 Οκτωβρίου φτάνει και ο βασιλιάς Γεώργιος Α’. Ο ελληνικός πληθυσμός της Θεσσαλονίκης πανηγυρίζει και υποδέχεται τον ελληνικό στρατό και την ηγεσία του με ενθουσιασμό.
Περίπου 3 δεκαετίες μετά στις 30 Οκτωβρίου του 1944 η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές. Το πρωί της 30ης Οκτωβρίου στρατιωτικά τμήματα ανταρτών του ΕΛΑΣ, που βρίσκονταν ήδη σε αναμονή σε γειτονιές και προάστια γύρω της Θεσσαλονίκης, εισέρχονται σε αυτή. Οι τελευταίες μονάδες των Γερμανών φεύγουν από την πόλη το απόγευμα της ίδιας μέρας έχοντας προκαλέσει ζημιές σε μία προβλήτα του λιμανιού. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ και άλλων αντιστασιακών οργανώσεων παρελαύνουν στην παραλιακή λεωφόρο Νίκης και οι θεσσαλονικείς βγαίνουν στους σημαιοστολισμένους δρόμους πανηγυρίζοντας.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 110 ετών από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου 1912, παρουσιάζει την εκπομπή:
Η ΕΤ1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΕΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ
(video)
Η εκπομπή «Η ΕΤ1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» παρουσιάζει το επεισόδιο με τίτλο «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕΡΕΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ», παραγωγής 1989 και σε σκηνοθεσία Γιώργου Καλογιάννη. Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στις κυριότερες στιγμές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας της συμπρωτεύουσας με αφετηρία το χρονικό της απελευθέρωσής της από τον ελληνικό στρατό στις 26 Οκτωβρίου 1912. Μνημονεύεται επίσης, η καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε την πόλη τον Αύγουστο του 1917. Η αφήγηση συνεχίζεται με τις εξελίξεις κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και τα εργατικά κινήματα της δεκαετίας του 1930 ενώ το τελευταίο μέρος αφορά στα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από την Αντίσταση στη Μακεδονία εναντίον των Γερμανών κατακτητών, μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Έλληνες αντάρτες στις 30 Οκτωβρίου του 1944.
Το ντοκιμαντέρ πλαισιώνεται από πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό όπως κινηματογραφικές λήψεις των αδελφών Μανάκια με εικόνες από την επίσκεψη του Σουλτάνου Μεχμέτ Ε΄ Ρεσάτ το 1911, πλάνα από τους βαλκανικούς πολέμους και την είσοδο ελληνικών στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη, από την καταστροφική πυρκαγιά του 1917 καθώς και από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1944 από τμήματα του ΕΛΑΣ και τους πανηγυρισμούς των κατοίκων της πόλης. Η εκπομπή περιέχει προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων όπως οι Χρήστος Παπαντωνίου, Θανάσης Παπαθανασίου, Κώστας Τσινάρης και Κώστας Μητσόπουλος, οι οποίοι βίωσαν τα ιστορικά γεγονότα της απελευθέρωσης το 1912, της αντίστασης στους κατακτητές κατά τον Β’ ΠΠ και της απελευθέρωσης το 1944. Περιλαμβάνεται υλικό και αποσπάσματα από παλαιότερες εκπομπές της ΕΡΤ από τη σειρά Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ όπως «Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΟΖΑΡΕΙ» σε σκηνοθεσία του Κ. Αυγέρη, «Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» σε σκηνοθεσία του Φ. Λαμπρινού, «ΠΕΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΚΕΡΔΥΛΙΑ» σε σκηνοθεσία Μ. Ευστρατιάδη και «ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ» σε σκηνοθεσία Γ. Καρυπίδη.
Σκηνοθεσία: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
Επιστημονικοί Σύμβουλοι: ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΠΑΥΛΙΔΟΥ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΛΩΝΑΣ
Ρεπορτάζ: ΧΡΙΣΤΟΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ
Πρώτη τηλεοπτική προβολή: 26 Οκτωβρίου 1989
Έτος παραγωγής: 1989
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr