Έφυγε χθες, 15 Ιουνίου, από τη ζωή ο μεγάλος δεξιοτέχνης του κλαρίνου Πετρολούκας Χαλκιάς, σε ηλικία 90 ετών. Γεννήθηκε στην Καστάνιανη της επαρχίας Πωγωνίου του νομού Ιωαννίνων το 1934 ασχολήθηκε από την ηλικία των 10 χρόνων με την τέχνη του κλαρίνου, δίπλα στον Φίλιππα Ρούντα , «το καλύτερο κλαρίνο του Ζαγορίου». Το 1960 μετανάστευσε στην Αμερική όπου έζησε για 20 χρόνια. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1979 και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Έκτοτε ξεκίνησε να εμφανίζεται σε γνωστά μουσικά κέντρα, σε συναυλίες, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, συμμετείχε σε ηχογραφήσεις και δίσκους με γνωστούς καλλιτέχνες.
Ο Πετρολούκας Χαλκιάς παρέμεινε μεγάλος δεξιοτέχνης του κλαρίνου, τελευταίος εκπρόσωπος μιας γενιάς αυτοδίδακτων μουσικών που σημάδεψε τη δημοτική μας παράδοση και δάσκαλος για τους νεότερους μουσικούς που ασχολούνται με το είδος. Όπως χαρακτηριστικά δήλωνε σε συνέντευξή του: «Το όνειρό μου είναι να μεταδώσω αυτά τα παραδοσιακά τραγούδια στους νεότερους, όπως τα πήρα εγώ από τους παλιότερους. Γιατί η παράδοση είναι σαν μια σπίθα μέσα στην καρδιά μας».
Το Αρχείο της ΕΡΤ αποχαιρετά τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της ηπειρώτικης μουσικής με ένα επεισόδιο της σειράς ”Το αλάτι της γης” παραγωγής 2012, αφιερωμένο στον ίδιο.
ΤΟ ΑΛΑΤΙ ΤΗΣ ΓΗΣ
ΠΕΤΡΟΛΟΥΚΑΣ ΧΑΛΚΙΑΣ: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
”Το αλάτι της Γης” είναι μια σειρά εκπομπών για την ελληνική μουσική παράδοση. Στόχος της είναι να καταγράψει και να προβάλει στο ευρύ κοινό τον πλούτο, την ποικιλία και την εκφραστικότητα της μουσικής μας κληρονομιάς, μέσα από τα τοπικά μουσικά ιδιώματα αλλά και τη σύγχρονη δυναμική στο αστικό περιβάλλον της μεγάλης πόλης. Το συγκεκριμένο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην ηπειρωτική μουσική παράδοση και καλεσμένοι είναι ο Πετρολούκας Χαλκιάς, ο Αχιλέας Χαλκιάς, ο Πέτρος Χαλκιάς, ο Αντώνης Κυρίτσης και η Παγώνα Αθανασίου.
Στο πρώτο μέρος, ο Λάμπρος Λιάβας υποδέχεται στο Μουσείο Λαϊκών Οργάνων τον κορυφαίο δεξιοτέχνη του ηπειρώτικου λαϊκού κλαρίνου, τον Πετρολούκα Χαλκιά. Μαζί του ο αδελφός του Αχιλλέας, σπουδαίος δεξιοτέχνης στο ηπειρώτικο βιολί, καθώς και ο εγγονός του ο Πέτρος που έρχεται να συνεχίσει τη μακρά παράδοση της μουσικής οικογένειας των Χαλκιάδων εδώ και έξι γενιές. Μιλούν για τη ζωή και την τέχνη τους, για το ρεπερτόριο και την τεχνική του ηπειρώτικου κλαρίνου, για τους παλιούς ονομαστούς οργανοπαίκτες, καθώς και για την ιδιαίτερη σχέση μουσικού και χορευτή στα πανηγύρια.
Στο δεύτερο μέρος της εκπομπής, η παρέα μεγαλώνει γύρω από τα τραπέζια, με κρασί, τραγούδι και χορό σ’ ένα ηπειρώτικο γλέντι. Μαζί με τον Πετρολούκα Χαλκιά και τους μουσικούς του, τραγουδούν ο Αντώνης Κυρίτσης και η Παγώνα Αθανασίου. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στην παλαιότατη παράδοση του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού, με αντιπροσωπευτικά δείγματα από την ομάδα “Χαονία” με την επιμέλεια του Αλέξανδρου Λαμπρίδη και του Αντώνη Έξαρχου.
Έτος παραγωγής: 2011
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 29/01/2012
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μαράκης
Έρευνα – παρουσίαση εκπομπής: Λάμπρος Λιάβας
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Σοφία Σπυράτου