Συμπληρώνονται φέτος 80 χρόνια από την ανακοίνωση της συνθηκολόγησης της Ιταλίας με τις Συμμαχικές Δυνάμεις, που πραγματοποιήθηκε σαν σήμερα, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943 και είχε συναφθεί πέντε μέρες νωρίτερα, στις 3 Σεπτεμβρίου. Το συγκεκριμένο γεγονός αποτελεί κρίσιμο σημείο καμπής στην εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ακόμη, ήταν σημαντική εξέλιξη και για την Ελλάδα μιας και η Ιταλία κατείχε το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της χώρας μας. Το γεγονός αυτό ανάγκασε τους Ναζί κατακτητές να κινηθούν με ταχύτητα ώστε να καταλάβουν εκείνοι τα εδάφη από τα οποία αποχωρούσαν οι Ιταλοί καθώς και τον οπλισμό των ιταλικών μεραρχιών.
Παράλληλα, η συνθηκολόγηση της πρώην δύναμης του Άξονα και ο σκοπός της απόκτησης του οπλισμού της, οδήγησε και σε μια σειρά από μάχες των ανταρτών με τις γερμανικές δυνάμεις στη Στερεά Ελλάδα και στη Θεσσαλία. Οι αντάρτες προσέγγισαν τις ιταλικές δυνάμεις, στοχεύοντας και επιτυγχάνοντας τελικώς τον αφοπλισμό τους, με τα όπλα της πειθούς, του χρηματισμού ή της βίας, κυρίως όμως με τις ειρηνικές διαπραγματεύσεις.
Ακόμη, οι Ιταλοί στρατιώτες σε όλη τη χώρα παραδόθηκαν στους Γερμανούς με εξαίρεση τους Ιταλούς της Ρόδου, τη μεραρχία Πινερόλο στη Θεσσαλία και τη μεραρχία Άκουι στην Κεφαλονιά. Ειδικότερα, στην Κεφαλονιά οι Ναζί δολοφόνησαν εν ψυχρώ 9.500 Ιταλούς στρατιώτες της μεραρχίας Άκουι.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το επεισόδιο ”Η συνθηκολόγηση της Ιταλίας και οι συνέπειές της στην Ελλάδα” της σειράς ”Το χρονικό της Εθνικής Αντίστασης” παραγωγής 1987.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Η ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η εκπομπή ”Το Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης” είναι μια σειρά ιστορικών ντοκιμαντέρ που αναδεικνύει την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944 μέσα από προφορικές μαρτυρίες αγωνιστών και αξιοποίηση αρχειακού υλικού.
Αρχικά, στο συγκεκριμένο επεισόδιο, σκιαγραφούνται οι συνέπειες της συνθηκολόγησης της Ιταλίας στον αντάρτικο εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Επιπλέον, παρέχονται ιστορικές πληροφορίες για την περίοδο του Σεπτεμβρίου του 1943 καθώς και για τις προσπάθειες των ανταρτών να έρθουν σε συνεννοήσεις με Ιταλούς αξιωματικούς. Περιγράφεται ακόμη ο αγώνας της γερμανικής πολεμικής μηχανής αφενός για την προσάρτηση της 11ης Ιταλικής Στρατιάς που παρέμενε για αμυντικούς λόγους στην Ελλάδα, προκειμένου να περιέλθει στην κατοχή της ο οπλισμός της, και αφετέρου στο να αποστέλλει ολοένα και περισσότερα στρατεύματα στην Ελλάδα, για να αποκρούσει το ήδη ανεπτυγμένο από το 1942 αντάρτικο κίνημα.
Ειδικότερα, παρουσιάζονται σημαντικές μαρτυρίες ανταρτών για τις συγκρούσεις Γερμανών και ανταρτών από επιμέρους περιοχές της Ελλάδος. Για την περιοχή της Θεσσαλίας, τα γεγονότα εξιστορούν οι Βαγγέλης Παπαβασιλείου, Γιώργος Ζαρογιάννης (Καβαλάρης), Γιάννης Σιαφλέκης, Τάκης Χιωτάκης, Κυριάκος Τσακίρης και Μίμης Τάσος (Μπουκουβάλας). Για την κατάσταση στην Στερεά Ελλάδα μιλούν ο Δημήτρης Δημητρίου (Νικηφόρος) και ο Στάθης Κούνας (Ρούμελη), ο Κώστας Τσαμαντάνης (Γκιώνα), ο Γιώργος Κοτσαϊμάνης και ο Αλέκος Μυλωνάς (Φθιώτιδα). Για το ζήτημα των φυλακισθέντων, μία μικρή αναφορά γίνεται από τον Πάνο Δημητρίου.
Το ντοκιμαντέρ, πλούσιο σε φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, αναφέρεται επίσης στα γεγονότα της Σάμου (μαρτυρία Γιάννη Ζαφείρη), της Λέρου και των νησιών του Ιονίου. Ιταλοί φιλέλληνες, που προσχώρησαν μετά τη συνθηκολόγηση στο ελληνικό αντάρτικο, καταθέτουν τις εμπειρίες τους.
Έτος παραγωγής: 1987
Σκηνοθεσία: Αντώνης Βογιάζος
Παραγωγός: Βάσω Κανελλοπούλου
Σενάριο: Πέτρος Ανταίος, Αντώνης Βογιάζος
Ιστορικός σύμβουλος: Νίκος Σβορώνος
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr