Τριανταπέντε χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο της σπουδαίας χαράκτριας Βάσως Κατράκη (1914-1988) που το έργο της έχει διεθνώς αναγνωριστεί για την πρωτότυπη τεχνική και καλλιτεχνική του δεξιότητα, υπηρετώντας με συνέπεια θεμελιώδη θέματα και ιδεώδη της ανθρώπινης ζωής. Η Βάσω Κατράκη συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση, έζησε τον Εμφύλιο πόλεμο και τη δικτατορία των Συνταγματαρχών, αφουγκράστηκε τα μεγάλα ζητήματα της εποχής της, βιώματα που αποτυπώθηκαν στα έργα της σε άσπρο και μαύρο, από τις ξυλογραφίες του ’40 και του ’50 έως τα μνημειακά έργα της δεκαετίας του ’80. Πέθανε στις 27 Δεκεμβρίου 1988.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την εκπομπή:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ
Αυτοβιογραφική παρουσίαση της σημαντικής χαράκτριας Βάσως Κατράκη στο πλαίσιο της σειράς ντοκιμαντέρ “Μονόγραμμα”, του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη.
Στην ταινία του 1983 μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στο χώρο της νεοελληνικής χαρακτικής, η Βάσω Κατράκη μιλά για τη ζωή της και παρουσιάζει την εξέλιξη του έργου της.
Γεννημένη στο Αιτωλικό της Αιτωλοακαρνανίας όπου έζησε μέχρι το 1936 που φτάνει στην Αθήνα, η Βάσω Κατράκη μιλά για τον περίγυρο της επαρχίας και τα βιώματά της στο περιβάλλον της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού που διαμόρφωσαν τη συνείδησή της. Αναφέρει χαρακτηριστικά: “Στην Αθήνα κουβάλησα μόνο τη φυσική μου παιδεία, που πάντα συντηρούσε και πλούτιζε ο ζεστός εθνικός και λαϊκός ψυχισμός.”
Η παρουσίαση των βιογραφικών της στοιχείων, αλλά κυρίως, η αναφορά στη θεματολογία και τις μορφές του έργου της, καθώς και στην εκφραστική δύναμη των υλικών της χαρακτικής τέχνης -ξύλο, πέτρα- καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του αφιερώματος. Ξεκινώντας από την ξυλογραφία, το 1955 στράφηκε στη χάραξη στον λίθο. Το ίδιο έτος πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση.
Η Βάσω Κατράκη εξηγεί τις επιρροές που δέχτηκε από τους καθηγητές της στη Σχολή Καλών Τεχνών, τον Κ. Παρθένη και τον Γ. Κεφαλληνό. Περιγράφει πώς την επηρέασαν οι πολιτικές εξελίξεις και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη χώρα μας με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιο Πόλεμο του 1946-1949 αλλά και την περίοδο της Δικτατορίας 1967-1974 και πώς μπόρεσε να τα εκφράσει μέσα από τις συνθέσεις της σε διαφορετικά στάδια, τα οποία η ίδια διαχωρίζει. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται στο χαρακτήρα της τέχνης της, με την οποία υπηρέτησε τους ιδεολογικούς στόχους και τα κοινωνικά αιτήματα της εποχής της, μέσα από την έκφραση του λαϊκού κοινωνικού ρεαλισμού και του επικού κύκλου της εθνικής αντίστασης, την αναβίωση του αρχαιοελληνικού παρελθόντος, τα έργα αντιφασιστικού περιεχομένου αλλά και την αναπαράσταση του φυσικού τοπίου ή την έκφραση θεμάτων θρήνων και μνήμης.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρακολουθούμε σχέδια και χαρακτικές συνθέσεις της καλλιτέχνιδας καθώς και πλάνα από το εργαστήριό της την ώρα που δουλεύει.
Η εκπομπή προβλήθηκε στις 6/10/1983.
Σκηνοθεσία: Νίκος Τριανταφυλλίδης
Φωτογραφία: Νίκος Γαρδέλης
Μοντάζ: Γιάννης Κριαράκης
Παραγωγός Γιώργος Σγουράκης
Copyright ΕΡΤ – 1983
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr