Ο Δημήτρης Μυταράς, ένας από τους διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες ζωγράφους και σπουδαίος ακαδημαϊκός δάσκαλος, έφυγε από τη ζωή, πριν από πέντε χρόνια, στις 16 Φεβρουαρίου 2017.
Γεννήθηκε στη Χαλκίδα το 1934. Σπούδασε στη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και συνέχισε τις σπουδές του ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. στο Παρίσι όπου σπούδασε σκηνογραφία, με τους Λαμπίς και Ζ. Λ. Μπαρρώ (1961 – 1964), καθώς και εσωτερική διακόσμηση στη Metiers d’ Arts.
Το έργο του άρχισε να παρουσιάζεται στην Αθήνα, σε ομαδικές εκθέσεις από το 1957, ενώ την πρώτη του ατομική έκθεση παρουσίασε το 1961 στην γκαλερί «Ζυγός». Έκτοτε ανέπτυξε πλούσια εκθεσιακή δραστηριότητα συμμετέχοντας σε πολυάριθμες ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις. Εκτός από τη ζωγραφική ο Δημήτρης Μυταράς ασχολήθηκε με τη σκηνογραφία και την ενδυματολογία, έχοντας επιμεληθεί δεκάδες θεατρικές παραστάσεις και συνεργαστεί με σημαντικούς σκηνοθέτες και θεατρικούς θιάσους.
Από το 1964 ως το 1972 ήταν υπεύθυνος του εργαστηρίου Εσωτερικής Διακόσμησης στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Το 1975 εκλέχθηκε καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών όπου δίδαξε ως το 2001, έχοντας την διεύθυνση αρχικά του Προκαταρκτικού Εργαστηρίου και στη συνέχεια του Α’ Εργαστηρίου Ζωγραφικής. Παράλληλα με το εκπαιδευτικό του έργο στην ΑΣΚΤ, το 1978, ίδρυσε στη γενέτειρά του την Χαλκίδα, το Εργαστήρι Τέχνης Χαλκίδας, μαζί με τη σύζυγό του Χαρίκλεια Μυταρά.
Επίσης ασχολήθηκε με την εικονογράφηση και με διάφορες εικαστικές εφαρμογές. Τοιχογραφίες του κοσμούν πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το Μάρτιο του 2008 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έγραψε διάφορα θεωρητικά κείμενα τα οποία εκδόθηκαν το 1989 σε βιβλίο με τίτλο “Μη μιλάς πολύ για τέχνη”.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την αυτοβιογραφική ταινία της σειράς «Μονόγραμμα» στην οποία ο ζωγράφος Δημήτρης Μυταράς μιλάει για τη ζωή του και τις σημαντικές περιόδους της καλλιτεχνικής του πορείας:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΥΤΑΡΑΣ
(video)
Ο Δημήτρης Μυταράς ξεκινά την αφήγησή του με τα βιώματά του από την πόλη της Χαλκίδας όπου γεννήθηκε, εστιάζοντας σε εκείνα που σχετίζονται με τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής που τον επηρέασαν, “εντυπώσεις οπτικές” όπως λέει που είναι δυνατόν να ανιχνευθούν στο έργο του. Ο φακός της εκπομπής περιηγείται στην πόλη της Χαλκίδας και στο χώρο που γεννήθηκε ο μεγάλος ζωγράφος ενώ ο ίδιος παρατηρεί τις αλλαγές του τοπίου με την πάροδο του χρόνου και πώς σταδιακά μεταβλήθηκε ο χαρακτήρας της πόλης που εκείνος κρατά αποτυπωμένον στη μνήμη του.
Κατόπιν, αναφέρεται στις σπουδές του στην Σχολή Καλών Τεχνών και στους δασκάλους του Γιάννη Μόραλη και Σπύρο Παπαλουκά, καθώς και στην περίοδο παραμονής του στο Παρίσι (1961-1964) όπου παρακολούθησε μαθήματα σκηνογραφίας στην Ecole Nationale des Arts Decoratifs και διακόσμησης εσωτερικών χώρων στην Metiers d’ Arts, κάνοντας λόγο για τη σχέση του με τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής.
Το 1963 τον βρίσκει στην Ελλάδα. Μιλά για τη δράση του εκείνη την περίοδο στον τομέα της παιδείας: για το τμήμα Εσωτερικής Διακόσμησης στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο που ανέλαβε μαζί με τη γυναίκα του Χαρίκλεια Μυταρά από το 1964 ως το 1972. Επίσης, το 1964 ανέλαβε τη διεύθυνση του εργαστηρίου εσωτερικού χώρου των Σχολών Δοξιάδη, φυτώριο σημαντικών καλλιτεχνών.
Ως προς το έργο του, στέκεται στα χρόνια της Δικτατορίας που ταυτίστηκαν με τη στροφή του στον κριτικό ρεαλισμό και την παραγωγή μιας σειράς έργων ως το 1970 με τη χρήση φωτογραφικών ντοκουμέντων, για τα οποία ο ίδιος αναφέρει ότι στάθηκαν καθοριστικά για τη δουλειά του και έγιναν αντιληπτά από το ευρύ κοινό.
Στη συνέχεια τα ενδιαφέροντά του μετατοπίστηκαν, έγιναν πιο ιδεατά και μεταφυσικά. Είναι η φάση της δημιουργίας των Επιτύμβιων (1971-1976), μια σειρά από έργα με “αρχαίες μνήμες” και της απομίμησης αρχαίων επιτυμβίων. Εξηγεί γιατί δεν συνάντησαν τα έργα θετική ανταπόκριση από το κοινό. Κατόπιν, αναφέρεται στα Πορτρέτα (1977-1987) που τη θεωρεί την πιο οργανωμένη ζωγραφική του και ταυτόχρονα μιλάει για μια σειρά από τοπία του, την ίδια περίοδο, που αφορούν σε ταξιδιωτικές εντυπώσεις.
Ειδική αναφορά κάνει στην ενασχόλησή του με το θέατρο, στις συνεργασίες του με σημαντικούς σκηνοθέτες στην Ελλάδα και εξηγεί πόσο επηρεάστηκε από το κλίμα και την ατμόσφαιρα του θεάτρου, πώς πέρασε η εμπειρία αυτή στη δουλειά του και πώς εκμεταλλεύτηκε το συγκεκριμένο θέμα στα έργα του. Δεν παραλείπει να μιλήσει για την αγάπη του για τη θάλασσα, ακόμη ένα αγαπημένο του θέμα που συνδέθηκε με τη ζωγραφική του αποτυπώνοντας σχήματα από το βυθό και τα κοχύλια, αναφερόμενος επίσης στην πλούσια και σπάνια προσωπική συλλογή κοχυλιών.
Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής γνωρίζουμε τον Δάσκαλο Μυταρά καθώς έχοντας διαγράψει σχεδόν μια 20ετία στη Σχολή Καλών Τεχνών σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση μιλάει για το πώς αντιλαμβάνεται την εμπειρία της διδασκαλίας, προσαρμοσμένη στα σύγχρονα ερεθίσματα και μιλάει για τη σχέση του με τους μαθητές του. Τέλος, εκφράζει την προσωπική του θέση για την πορεία της ελληνικής ζωγραφικής και το ρόλο των λαϊκών ζωγράφων μέσα σε αυτή, τονίζοντας τη σημασία της παράδοσης για την εξέλιξη της ελληνικής ζωγραφικής.
Προβάλλεται οπτικό υλικό από αντιπροσωπευτικά του έργα καθώς και στιγμιότυπα από το εργαστήριό του την ώρα της δημιουργίας.
Το πρωτότυπο φιλμ 16mm συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).
Έτος παραγωγής: 1991
Σκηνοθεσία: Κώστας Στυλιάτης
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr