Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου συνθέτη, διανοούμενου και ποιητή, Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 1925. Το Αρχείο ΕΡΤ παρουσιάζει το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ Παρασκήνιο με τίτλο “ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ 20 ΧΡΟΝΙΑ” και θέμα την επέτειο 20 ετών από την ίδρυση της Ορχήστρας των Χρωμάτων (1989-2008). Συνεργάτες του Μ. Χατζιδάκι, μουσικοί, συνθέτες και ερμηνευτές μιλούν για εκείνον και το έργο του, ενώ προβάλλεται αρχειακό υλικό από συναυλίες και συνεντεύξεις του.
Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι. Ο μεγάλος συνθέτης, διανοούμενος και ποιητής γεννήθηκε στην Ξάνθη στις 23 Οκτωβρίου 1925. Ήταν γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι από τον Μύρθιο Ρεθύμνου και της Αλίκης Αρβανιτίδου από την Αδριανούπολη. Το 1932 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα ενώ η πρώτη του εμφάνιση στα μουσικά πράγματα της χώρας έγινε το 1944 με τον «Τελευταίο Ασπροκόρακα» του Αλέξη Σολωμού στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Έγραψε μουσική για θέατρο και κινηματογράφο, κέρδισε το Όσκαρ για «Τα παιδιά του Πειραιά», διηύθυνε το «Τρίτο Πρόγραμμα» κατά την περίοδο 1975-1981, αναζωογονώντας το ραδιόφωνο και τα μουσικά πράγματα στην Ελλάδα και αναδεικνύοντας νέους και ταλαντούχους μουσικούς και παραγωγούς. Το 1989 ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων», την οποία διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του, ενώ δισκογραφικά παρουσίασε δεκάδες έργα που θεωρούνται κλασσικά για τα ελληνικά μουσικά πράγματα. Ο Χατζιδάκις θεωρείται από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, μία μουσική ιδιοφυία, εισήγαγε με δημιουργικό τρόπο στην λόγια και έντεχνη μουσική, λαϊκά και παραδοσιακά στοιχεία και αφιέρωσε τη ζωή του στην προβολή και ανάδειξη της ποιοτικής μουσικής, απευθυνόμενος στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και κυρίως της νεολαίας. Το Αρχείο της ΕΡΤ για την επέτειο 100 ετών από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι, προτείνει την εκπομπή:
ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ 20 ΧΡΟΝΙΑ
Το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Παρασκήνιο», παραγωγής 2008 και σε σκηνοθεσία Δώρας Μασκλαβάνου, με αφορμή την επέτειο 20 ετών από την πρώτη παράσταση της Ορχήστρας των Χρωμάτων στις 23 Νοεμβρίου του 1989 στην αίθουσα "ΠΑΛΛΑΣ", πραγματοποιεί ένα ταξίδι στην ιστορία της δημιουργίας του μουσικού αυτού συνόλου.
Συνεργάτες του Μάνου Χατζιδάκι, όπως οι συνθέτες Γιώργος Κουρουπός, ο Νίκος Κυπουργός και ο σκηνοθέτης Βασίλης Νικολαΐδης, επισημαίνουν την ιδιαιτερότητα της ορχήστρας αυτής που σχεδιάστηκε από τον ίδιο τον Μάνο Χατζιδάκι ως ομάδα μουσικών που θα προσέφερε μια ιδιαίτερη οπτική στην κλασική και γενικότερα τη συμφωνική μουσική στην Ελλάδα. Μουσικοί της ορχήστρας, όπως ο Σωκράτης Άνθης και ο Γιώργος Κινδύνης επισημαίνουν τις διαφορές που χαρακτήριζαν την ορχήστρα αυτή και τον επίμονο αγώνα του Μάνου Χατζιδάκι για να εδραιωθούν και να στηριχθούν οι επιλογές του. Η σολίστ Ντόρα Μπακοπούλου θυμάται με λεπτομέρειες τη συνεργασία τους για την πρώτη παράσταση της Ορχήστρας των Χρωμάτων και την προσωπική και καλλιτεχνική σχέση της με τον Μάνο Χατζιδάκι. Αντίστοιχα ο μαέστρος Μίλτος Λογιάδης θυμάται την πρόσκληση του Χατζιδάκι και την απόφασή του να ενταχθεί στην Ορχήστρα και αναφέρεται στην δική του εμπειρία ως αρχιμουσικός της ορχήστρας και εξηγεί τον υψηλό βαθμό ταύτισης που νιώθει με το όραμα του Χατζιδάκι.
Η οργανώτρια συναυλιών Μαρία Ματέ περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ο ΜάνοςΧατζιδάκις οργάνωνε και φρόντιζε για την οικονομική επιβίωση της ορχήστρας, συχνά αγνοώντας τις συμβουλές που δεχόταν προκειμένου να μειώσει παραστάσεις και πρόβες για να κρατηθούν τα έξοδα σε χαμηλότερα επίπεδα. Οι συνεργάτες και μουσικοί της ορχήστρας δίνουν τις δικές τους περιγραφές και αφηγήσεις που αποδίδουν με γλαφυρό τρόπο τόσο την ξεχωριστή ταυτότητα της ορχήστρας, όσο και το εύρος των προσπαθειών του Μάνου Χατζιδάκι να παρουσιάσει στο κοινό κλασικά έργα, μουσικές παραστάσεις και κοντσέρτα σε συνεργασία με φίλους του μουσικούς όπως οι ΆστορΠιατσόλα και ΓκιέργκιΣάντορΛίγκετι και άλλους μεγάλους σολίστ και ερμηνευτές όπως η ΝτόραΜπακοπούλου, η μέτζο σοπράνο ΚικήΜορφονιού και η σοπράνο ΜαρίναΚρίλοβιτς.
Γίνεται λόγος επίσης για το διεθνή διαγωνισμό «Δημήτρης Μητρόπουλος» για νέους συνθέτες και μαέστρους και με αφορμή αυτό το διαγωνισμό ο JoseManuelLopezLopez, συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του ΑuditorioNacionaldeMusica της Μαδρίτης μιλάει για την πρόσκληση στην ΟρχήστρατωνΧρωμάτων να εμφανιστεί στη Μαδρίτη το 2008 προκειμένου να παρουσιάσει τη δουλειά της αλλά και το έργο των σύγχρονων Ελλήνων συνθετών.
Σε σχέση με τους διαφορετικούς κύκλους συναυλιών της Ορχήστρας των Χρωμάτων ο μουσικολόγος ΓιώργοςΜονεμβασίτης μιλάει για τις μουσικές εκδηλώσεις της Ορχήστρας των Χρωμάτων στον κινηματογράφο Τριανόν σε συνεργασία με το ΕλληνικόΚέντροΚινηματογράφου και με προβολές ταινιών. Αντίστοιχα η συγγραφέας, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, μιλάει για τον κύκλο εκδηλώσεων «Μουσική και Λογοτεχνία» με την Ορχήστρα των Χρωμάτων στο Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, του οποίου έχει και την καλλιτεχνική διεύθυνση.
Το τελευταίο μέρος του επεισοδίου επικεντρώνεται στις δραστηριότητες της ορχήστρας μετά το θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι, την προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανό το όραμά του, να προβληθεί το έργο του, η ανάδειξη νέων ταλαντούχων συνθετών και η παρουσίαση μουσικών έργων που συνδέουν τη μουσική με τις υπόλοιπες τέχνες.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρεμβάλλονται αποσπάσματα από πρόβες και παραστάσεις της ορχήστρας με διευθυντή τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίλτο Λογιάδη. Παρακολουθούμε τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο να ερμηνεύει με την Ορχήστρα των Χρωμάτων στο Μουσείο Μπενάκη τον Οκτώβριο του 2008, τα «Μια φορά κι έναν καιρό» και «Ο κόσμος όλος έγινε άνω-κάτω» (Χατζιδάκις, 1959) από το θεατρικό έργο του Μπ. Μπρεχτ «Ο κύκλος με την κιμωλία» σε απόδοση Οδ. Ελύτη. Προβάλλονται πλάνα από την πρώτη παράσταση της Ορχήστρας των Χρωμάτων στις 23 Νοεμβρίου του 1989 στην αίθουσα "ΠΑΛΛΑΣ", από παραστάσεις στο Ηρώδειο, στο Μέγαρο Μουσικής το 1993, στο Μουσείο Μπενάκη, στη Μαδρίτη στο Αuditorio Nacional de Musica το 2008 με τενόρο τον Γιάννη Χριστόπουλο, από πρόβες στο Studio C Ραδιοφώνου στην ΕΡΤ το 1993 και το 2008, καθώς και απόσπασμα από την «Τελευταία δύση του αιώνα» σε σκηνοθεσία Γιώργου Πανουσόπουλου και με θέμα την εμφάνιση της Ορχήστρας των Χρωμάτων στη Σαντορίνη το Δεκέμβριο του 1999 ερμηνεύοντας το «Χαμόγελο της Τζοκόντα».
Επίσης προβάλλονται αποσπάσματα από συνεντεύξεις του ίδιου του Χατζιδάκι στον ΑλέξηΚωστάλα, στον ΚώσταΚωβαίο και στον ΓιάννηΈξαρχο, όπου μιλάει για το όραμα της Ορχήστρας των Χρωμάτων, για τη σχέση του θεατή με τη μουσική και τα όρια της εμπορευματοποίησης, για τα επιτεύγματα της Ορχήστρας των Χρωμάτων και την προσπάθειά του να μιλήσει και για σημαντικά κοινωνικά θέματα ευαισθητοποιώντας το κοινό δια της μουσικής.
