Ο καταξιωμένος ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής Νάνος Βαλαωρίτης γεννήθηκε στις 5 Ιουλίου 1921 στη Λωζάνη της Ελβετίας όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως πρόξενος της Ελλάδας. Σπούδασε φιλολογία και νομικά στην Αθήνα, το Λονδίνο και τη Σορβόνη και μετέφρασε πρώτος στο Λονδίνο Έλληνες ποιητές της γενιάς του ’30. Εκεί εξέδωσε και τα πρώτα του ποιήματα. Έζησε στην Αγγλία από το 1944 ως το 1953 στη συνέχεια βρέθηκε στο Παρίσι όπου συναναστράφηκε καλλιτέχνες του Σουρεαλισμού. Συνέχισε να εκδίδει ποίηση και μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, και στα επόμενα χρόνια που τον βρήκαν να διδάσκει σε Πανεπιστήμιο στο Σαν Φρανσίσκο. Στην Ελλάδα επέστρεψε μόνιμα το 2004. Το 2009 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του κορυφαίου ποιητή:
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ
(video)
Σειρά ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά με θέμα τη ζωή και το έργο σημαντικών Ελλήνων λογοτεχνών και την προσφορά τους στην πνευματική ζωή του τόπου. Στη συγκεκριμένη εκπομπή ο Νάνος Βαλαωρίτης (1921-2019) σκιαγραφεί την λογοτεχνική αυτοπροσωπογραφία του.
Ο ίδιος, δισέγγονος του Επτανήσιου ποιητή της «εξωσολωμικής» παράδοσης Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, κοινωνεί στον θεατή την περιήγησή του στους δρόμους της Ευρώπης, την αγάπη του για την ποίηση που του εμφύσησε ο K. Π. Καβάφης, το χρονικό των πρώτων του δημοσιεύσεων και των πρώτων ευμενών κριτικών του έργου του. Δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό «Νέα Γράμματα» (διευθ. Καραντώνη) το φθινόπωρο του 1939. Μιλάει για την γνωριμία του με τους υπερρεαλιστές ποιητές Ανδρέα Εμπειρίκο και Νίκο Εγγονόπουλο στην περίοδο της Κατοχής.
Το μοντερνιστικό του ύφος θα συνδεθεί με την πορεία του στο Λονδίνο (1944 -1953), παρέα αργότερα με τα μηνύματα της αμερικανικής μπιτ (beat) λογοτεχνίας. Στο Λονδίνο κυκλοφόρησε το 1947 την πρώτη του ποιητική συλλογή «Η Τιμωρία των Μάγων». Η επαφή του με τον αμιγή-γαλλικό-υπερρεαλισμό στο Παρίσι, όπου παρέμεινε έξι χρόνια ως το 1960, θα αποδώσει τα «ορθόδοξα» υπερρεαλιστικά κείμενα του ποιητή. Στην Αθήνα θα παραμείνει την περίοδο 1960-1968 και στη συνέχεια θα διδάξει στις ΗΠΑ συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργική γραφή (1968-1975).
Άνθρωποι του πνεύματος μιλούν για τον συγγραφέα της Διασποράς Νάνο Βαλαωρίτη, που κόμισε στην Ελλάδα το ρεύμα του γλωσσοκεντρισμού και συνέβαλε στην έκδοση του βραχύβιου μεν φιλόδοξου δε πρωτοποριακού λογοτεχνικού περιοδικού «Πάλι» στην Αθήνα στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Για το έργο του τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (2004) και με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής (2005). Γίνεται λόγος για το ποίημα του «Ανώνυμο ποίημα του Φωτεινού Άι Γιάννη» (1973), καθώς και για τις μελέτες του για τα Ομηρικά Έπη. Τέλος, γίνεται αναφορά στο πεζογραφικό του έργο.
Για τον Νάνο Βαλαωρίτη και το έργο του μιλούν ο ποιητής Ανδρέας Παγουλάτος, ο ποιητής-κριτικός λογοτεχνίας Σωτήρης Λιόντος και ο συγγραφές Μιχάλης Μήτρας. Στο επεισόδιο προβάλλεται πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό που συνδέεται με το ιστορικό πλαίσιο της περιόδου της ζωής του λογοτέχνη όπως είναι η γαλλική υπερρεαλιστική πρωτοπορία της εποχής, ο ελληνικός πνευματικός του κύκλος, η προ-και μετεμφυλιακή περίοδος στην Ελλάδα, ο γαλλικός Μάης του ’68, η ταραγμένη περίοδος 1967-1974, οι πόλεις που έζησε αλλά και το σύγχρονο αθηναϊκό τοπίο.
Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Έτος παραγωγής: 2003-2004
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr