Ο Αλέκος (Αλέξανδρος) Παναγούλης, Έλληνας πολιτικός και ποιητής, εμβληματική μορφή του αντιδικτατορικού αγώνα γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1939 στη Γλυφάδα Αττικής. Ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια στο τμήμα Ηλεκτρολόγων – Μηχανολόγων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου αναδείχθηκε ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού κινήματος ήταν μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΟΝΕΚ και ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΗΝ και μετά την πτώση της δικτατορίας το 1974 γενικός γραμματέας της. Ο Παναγούλης πέρασε στην παρανομία αμέσως μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, λιποτακτώντας από το στρατό και αναλαμβάνοντας την ηγεσία της οργάνωσης «Εθνική Αντίσταση» και αρχηγός του ΛΑΟΣ (Λαϊκός Αντιστασιακός Οργανισμός Σαμποτάζ). Ως λιποτάκτης διέφυγε στην Κύπρο και επιστρέφοντας στην Αθήνα οργάνωσε και επιχείρησε στις 13 Αυγούστου 1968 να δολοφονήσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Η απόπειρα απέτυχε και ο Παναγούλης εντοπίστηκε, συνελήφθη και βασανίσθηκε στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ, ενώ καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο Παναγούλης παρά τα φρικτά βασανιστήρια δεν κατέδωσε τους συναγωνιστές του και η θανατική ποινή δεν εκτελέστηκε μετά από κινητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης και την παρέμβαση κυβερνήσεων και προσωπικοτήτων όπως ο Πάπας και ο Γ.Γ. του ΟΗΕ. Απέδρασε μία φορά από τις φυλακές και επιχείρησε άλλες δύο, ενώ έμεινε συνολικά πέντε χρόνια φυλακισμένος από το καθεστώς των συνταγματαρχών. Τον Αύγουστο του 1973, και ενώ το δικτατορικό καθεστώτος επιχειρούσε να προωθήσει μια εικόνα φιλελευθεροποίησης, ο Παναγούλης αφέθηκε ελεύθερος ,με τη γενική αμνηστία που χορηγήθηκε στους πολιτικούς κρατούμενους και αυτοεξορίστηκε στη Φλωρεντία, όπου έμεινε με τη σύντροφο και βιογράφο του Οριάνα Φαλάτσι. Ο Αλέκος Παναγούλης δημοσίευσε δύο ποιητικές συλλογές το «Άλλοι θ’ ακολουθήσουν», και «Μέσα από φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα», οι οποίες βραβεύτηκαν στην Ιταλία. Μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών πολιτεύθηκε και εκλέχθηκε βουλευτής με την Ενώσεως Κέντρου – Νέων Δυνάμεων (ΕΚΝΔ) από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε το 1976. Την Πρωτομαγιά της ίδιας χρονιάς ο Αλέκος Παναγούλης σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα υπό μυστηριώδεις συνθήκες στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, στο ύψος του Αγίου Δημητρίου.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 85 ετών από τη γέννηση του Αλέκου Παναγούλη, στις 2 Ιουλίου 1939, παρουσιάζει την εκπομπή:
ΡΙΜΕΪΚ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΛΕΚΟ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ
(video)
Σε αυτό το αφιέρωμα της σειράς εκπομπών “Ριμέϊκ” της Ρένας Θεολογίδου, παραγωγής 1998 παρουσιάζεται η δράση, τα βασανιστήρια, η δίκη από τη δικτατορία και ο γεμάτος ερωτηματικά θάνατος του Αλέκου Παναγούλη. Ο Στάθης Γιώτας, ο Λευτέρης Βερυβάκης, και ο Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης μιλούν για την περίοδο εκείνη κατά την οποία ανέπτυξαν αντιδικτατορική δράση, συνελήφθησαν, κακοποιήθηκαν, και τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι. Μιλούν επίσης για την οργάνωση των αντιδικτατορικών δράσεων με αποκορύφωμα την απόπειρα δολοφονίας του Παπαδόπουλου, τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες, την προπαγάνδα του καθεστώτος των συνταγματαρχών,. Περιγράφονται οι κακουχίες που πέρασε ο Αλέκος Παναγούλης στα χέρια των δικτατορικών αρχών, αναφέρονται στις πρακτικές του καθεστώτος των συνταγματαρχών και στις συλλήψεις που ακολούθησαν, ενώ σχολιάζουν τις επιπτώσεις που είχε η δράση του Παναγούλη και των συναγωνιστών του στην εσωτερική συνοχή ου καθεστώτος των συνταγματαρχών, αλλά και στην υπονόμευση της επίφασης νομιμοποίησης που επιχειρούσε να εξάγει το καθεστώς στη διεθνή κοινότητα. Οι συναγωνιστές του Παναγούλη περιγράφουν το χαρακτήρα του, το ήθος και την αποφασιστικότητά του, την οργάνωση και την εκτέλεση της απόπειρας δολοφονίας του Γεωργίου Παπαδόπουλου από τον ίδιο με τη χρήση εκρηκτικού μηχανισμού, την αποτυχία του εγχειρήματος και τη σύλληψή του, την ίδια ημέρα, στις 13 Αυγούστου 1968.
Η εκπομπή περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό, καθώς και εκτενή αποσπάσματα από συνέντευξη του Αλέκου Παναγούλη και πλάνα από το ντοκιμαντέρ του Silvano Agosti, “ALTRI SEGUIRANNO” (1973), όπου περιγράφει με λεπτομέρειες τόσο την απόπειρα δολοφονίας του αρχηγού της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, αλλά και τα όσα ακολούθησαν. Περιγράφει επίσης τους ξυλοδαρμούς, τα βασανιστήρια, τις τακτικές που ακολούθησε ο ίδιος και τις προκλήσεις που πραγματοποιούσε εις βάρος των βασανιστών του, αλλά και την έκβαση της δίκης.
Εκφράζεται επίσης μια έντονη πεποίθηση από τους ομιλητές της εκπομπής, ότι ο θάνατός του την 1η Μαΐου 1976 δεν προκλήθηκε από ένα απλό τροχαίο, αφού κανείς εξ αυτών δεν πιστεύει ότι επρόκειτο για ένα συνηθισμένο αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ακόμα και αν δεν μπορούν να αποδείξουν κάτι διαφορετικό.
Σκηνοθεσία: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΑΒΙΑΣ
Κείμενα – Παρουσίαση: ΡΕΝΑ ΘΕΟΛΟΓΙΔΟΥ
Αρχισυνταξία: ΝΤΕΠΥ ΓΚΟΛΕΜΑ
Έτος παραγωγής: 1998
Δείτε περισσότερα: https://archive.ert.gr/