Εικοσιπέντε χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο του Αλέξη Σεβαστάκη. Συγγραφέας, νομικός, ιστορικός, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, στοχαστής, πολιτικός και βουλευτής, ο Αλέξης Σεβαστάκης συμμετείχε σε όλα τα γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα, πιστεύοντας πάντα στον άνθρωπο και στη συλλογική ευθύνη. Γεννημένος στη Σάμο το 1925 σε μια αγροτική οικογένεια, εντάχθηκε από νεαρή ηλικία στην Αντίσταση, πήρε μέρος στο κίνημα στη Μέση Ανατολή, διώχθηκε και φυλακίστηκε στην Αίγυπτο. Σπούδασε Νομικά και ασχολήθηκε με τη δικηγορία. Γνώρισε συνεχείς διώξεις και εκτοπίσεις. Πολιτεύτηκε, εξελέγη αντιδήμαρχος Σάμου και αργότερα Βουλευτής με τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Πρόοδου. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1958 με την έκδοση, της συλλογής διηγημάτων «Οι αναμάρτητοι», μετά από προτροπή του Γιάννη Ρίτσου. Το πιο γνωστό του πεζογράφημα είναι το μυθιστόρημα «Το Σφαγείο», το οποίο ολοκλήρωσε το 1967, και κυκλοφόρησε το 1979. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει ακόμη ιστορικές μελέτες, καθώς και σημαντικά θεατρικά έργα.
Με αφορμή την επέτειο θανάτου του Αλέξη Σεβαστάκη, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Εποχές και Συγγραφείς» (παραγωγής 2017), σκηνοθεσίας Λεωνίδα Βαρδαρού.
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΑΛΕΞΗΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ είναι αφιερωμένο στον συγγραφέα, νομικό, ιστορικό και αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Αλέξη Σεβαστάκη. Η ζωή του ταυτίζεται με την ιστορική διαδρομή της γενέτειράς του Σάμου τον 20ο αιώνα, ενώ το συγγραφικό του έργο αναδεικνύει την ιστορία του νησιού, τους τελευταίους πέντε αιώνες.
Παρουσιάζονται τα σημαντικότερα γεγονότα από τη γέννησή του το 1925 στη Σάμο, τα παιδικά και μαθητικά του χρόνια στο νησί, η συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση στα 17 του χρόνια και η μετάβασή του στη Μέση Ανατολή, και στη συνέχεια οι σπουδές του στη Νομική στην Αθήνα. Λόγος γίνεται για την εμφάνισή του στα νεοελληνικά γράμματα το 1958, μετά από προτροπή του Γιάννη Ρίτσου, τις πρώτες του δημοσιεύσεις συμπεριλαμβανομένης και της δημοσίευσης της διδακτορικής του διατριβής με θέμα το δημόσιο δίκαιο στη Σάμο. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται επίσης και στην επαγγελματική του ενασχόληση με τη δικηγορία στο νησί. Αναφορά γίνεται ακόμη, στην πολιτική του δραστηριότητα στη Σάμο, τη σύλληψή του στη Δικτατορία της 21ης Απριλίου και την εξορία του στη Λέρο, και τέλος, στην εκλογή του ως βουλευτή (1990-1993) με τον Συνασπισμό.
Παρουσιάζονται το πεζογραφικό του έργο («Ιστορία ενός δρόμου», «Αρχή σοφίας», «Σφαγείο») και οι ιστορικές του μελέτες. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη γλωσσική «ευφυία» του πεζογραφικού του έργου του καθώς και στη σημασία της ανάδειξης των κινημάτων και ιδεών για τη Σάμο μέσα στο ιστορικό του έργο, με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στο “Κίνημα των Καρμανιόλων”. Ιδιαίτερος λόγος γίνεται ακόμη για το θεατρικό του έργο, έργο κατά βάση πολιτικό, που διαπραγματεύεται την κοινωνική διάβρωση, με αναφορά στους χαρακτήρες και τους χώρους των έργων του, την ατμόσφαιρα και το αίσθημα που αυτό αποπνέει. Προβάλλονται πλάνα από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματός του «Το Σφαγείο» (ΕΤ1, σκηνοθεσία Κ.Τσώνος, 1988), το ντοκιμαντέρ «Οι Καρμανιόλοι» (1988, σκηνοθεσία Λ.Βαρδαρού), στο οποίο περιλαμβάνεται μαρτυρία του ίδιου του Αλέξη Σεβαστάκη, πλάνα από το θεατρικό έργο «Πολιορκία Α’» από την τηλεοπτική σειρά «Ελληνικά Μονόπρακτα» (σκηνοθεσία Γ.Γκικαπέππας, 2006), ενώ στην εκπομπή περιλαμβάνονται και στιγμιότυπα από προεκλογική ομιλία του Αλέξη Σεβαστάκη στην Σάμο (1989), ομιλία του τη Βουλή (27/10/1990), καθώς και από την ομιλία του στην τιμητική εκδήλωση του περιοδικού «Μανδραγόρα» (1999).
Για τον Αλέξη Σεβαστάκη μιλούν στην εκπομπή άνθρωποι που τον γνώρισαν: ο Χρήστος Λάνδρου – Φιλόλογος – πρώην προϊστάμενος Ιστορικού αρχείου Σάμου, ο Νικόλας Σεβαστάκης– αδερφός του Αλέξη Σεβαστάκη, ο Γιώργος Βοϊκλής – συγγραφέας/ δημοσιογράφος, ο Δημήτρης Σεβαστάκης– γιος του Αλέξη Σεβαστάκη- ζωγράφος / καθηγητής ΕΜΠ, ο Κώστας Καναβούρης – ποιητής / δημοσιογράφος, ο Δημήτρης Τσατσούλης – Καθηγητής Θεατρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, ο Στέλιος Γούτης – σκηνοθέτης/ηθοποιός, η Χαρά Μπακονικόλα – Ομότιμη καθηγήτρια θεατρολογίας Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Έτος παραγωγής: 2017
Σκηνοθεσία: Λεωνίδας Βαρδαρός