Τριάντα τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο του σπουδαίου συνθέτη και στιχουργού Απόστολου Καλδάρα, στις 8 Απριλίου 1990. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Τρίκαλα από φτωχή οικογένεια σε μια γειτονιά που ήταν όλο προσφυγόπουλα και μετανάστες, γεγονός που άσκησε επίδραση στη διαμόρφωση της κοινωνικής του ευαισθησίας. Στα ακούσματά του το μικρασιάτικο τραγούδι, που ακουγόταν στα σπίτια, τις γειτονιές, τα καφενεία και τις ταβέρνες αλλά και η βυζαντινή μουσική. Πρώτο του σημαντικό τραγούδι ήταν το «Μάγκας βγήκε για σεργιάνι», το οποίο με τις φωνές του Μάρκου Βαμβακάρη και Βασίλη Τσιτσάνη γνώρισε επιτυχία, ενώ το 1947 ήρθε το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» που αποτέλεσε ορόσημο για την καριέρα του κατατάσσοντάς τον στους μεγαλύτερους συνθέτες και στιχουργούς του λαϊκού μας τραγουδιού. Ο Απόστολος Καλδάρας συνεργάστηκε τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και ’70 με πολλούς γνωστούς ερμηνευτές, όπως η Σωτηρία Μπέλλου, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Στέλιος Καζαντζίδης, η Πόλυ Πάνου, η Γιώτα Λύδια, ο Σταμάτης Κόκοτας, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Γιώργος Νταλάρας και η Χαρούλα Αλεξίου αργότερα, και άφησε πίσω του εκατοντάδες τραγούδια, τεράστιες επιτυχίες που τραγουδιούνται ακόμη και σήμερα, όπως τα «Όνειρο απατηλό», «Στ’ Αποστόλη το κουτούκι», «Ένα τραγούδι απ’ τ’ Αλγέρι», «Μην περιμένεις πια», «Ένα αστέρι πέφτει πέφτει» και πολλά άλλα.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή αφιέρωμα στον λαϊκό δημιουργό:
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ
Σειρά μουσικών εκπομπών που σκιαγραφεί τα πορτρέτα σπουδαίων δημιουργών από το χώρο του ελληνικού τραγουδιού. Το επεισόδιο αυτό είναι αφιερωμένο στον συνθέτη και στιχουργό Απόστολο Καλδάρα, φωτίζοντας πτυχές της προσωπικής και καλλιτεχνικής πορείας του.
Ο ίδιος ο συνθέτης αφηγείται τα πρώτα βήματα της μουσικής του διαδρομής στη γενέτειρά του τα Τρίκαλα Θεσσαλίας και την ενασχόλησή του με το μπουζούκι στα χρόνια της Κατοχής. Αναφέρεται στην πρώτη του παρουσία στην ελληνική δισκογραφία στα τέλη του 1945 και την ηχογράφηση των πρώτων τραγουδιών του στην Αθήνα, ανάμεσά τους, το «Μάγκας βγήκε για σεργιάνι» σε στίχους Βασίλη Τσιτσάνη και το «Εβίβα ρεμπέτες» (στίχοι Απόστ. Καλδάρα). Επίσης, μιλάει για τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες έγραψε ή συνέθεσε τα σημαντικότερα τραγούδια του. Αφηγείται πώς έγραψε το τραγούδι «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», από τα πιο γνωστά ρεμπέτικα τραγούδια, το οποίο εμπνεύστηκε κοιτώντας τις φυλακές του Γεντί Κουλέ όπου οδηγούνταν πολιτικοί κρατούμενοι.
Εξιστορεί μνήμες από την παιδική του ηλικία, από τον προσφυγικό συνοικισμό κοντά στη γειτονιά που μεγάλωσε, βιώματα που συντέλεσαν στη δημιουργία του έργου του «Μικρά Ασία»(1972). Μνημονεύει κατόπιν, σημαντικούς του συνεργάτες στην πολύχρονη σταδιοδρομία του, ερμηνευτές και στιχουργούς όπως, τον Μάρκο Βαμβακάρη, τη Στέλλα Χασκίλ, τον Αιμίλιο Σαββίδη και τον Μπάμπη Βασιλειάδη ή Τσάντα.
Μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ακούγονται κατά τη διάρκεια της εκπομπής, κοινωνικοπολιτικά τραγούδια που συνέθεσε και τραγούδησε στο ξεκίνημα της 45χρονης πορείας του στη λαϊκή μουσική, όπως και τραγούδια του για τον κινηματογράφο: «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» σε στίχους Απόστολου Καλδάρα, «Εγώ ποτέ δεν αγαπώ» (στίχοι Κώστα Βίρβου), «Καρδιά μου πάψε να πονάς», «Στ’ Αποστόλη το κουτούκι», «Μου σπάσανε τον μπαγλαμά» και «Πετραδάκι, πετραδάκι» (στίχοι Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου).
Η Βίκυ Μοσχολιού τραγουδά «Πήρα απ’ τη νιότη χρώματα» σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, και «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ» σε στίχους Χρ. Αργυρόπουλου. Η Γλυκερία τραγουδά «Μην κάνεις όνειρα τρελά» σε μουσική Απόστολου Καλδάρα και στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, ο Γιώργος Νταλάρας ερμηνεύει «Εκεί που σμίγει η Δύση και η Ανατολή» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, «Οι καμπάνες της Αγιάς Σοφιάς», «Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω» σε στίχους του Πυθαγόρα. Ο Μιχάλης Μενιδιάτης ερμηνεύει, επίσης, το «Ένα μεγάφωνο όλο παράπονο» (στίχοι Δημ. Ιατρόπουλος). Η Χάρις Αλεξίου εμφανίζεται στα τραγούδια «Καμπάνα του Εσπερινού» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, «Δυο παλικάρια απ’ τ’ Αϊβαλί» σε στίχους Πυθαγόρα, και ο Γιάννης Πάριος τραγουδά το «Της μοίρας το παιχνίδι» σε στίχους Α. Χατζηνικολάου- Γ. Σαμολαδά , το «Καναρίνι» και το «Πετροβολούσα τη ζωή» σε στίχους Γιώργου Σαμολαδά. Ο Στράτος Διονυσίου τραγουδά το «Συγγνώμη Μάνα» σε στίχους του Απόστολου Καλδάρα και το «Αργά, είναι πια αργά» σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Ο Νίκος Νομικός εμφανίζεται να τραγουδά το «Όνειρο Απατηλό» σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, με τη συνοδεία πιάνου που παίζει ο Απόστολος Καλδάρας. Παίζουν οι μουσικοί: Χρήστος Νικολόπουλος, Θανάσης Πολυκανδριώτης (μπουζούκι), Αντώνης Βαρδής (κιθάρα) κ.ά.
Τέλος, στην εκπομπή περιλαμβάνεται συνέντευξη του ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου ο οποίος μιλά για τη συμβολή του Απόστολου Καλδάρα στην ελληνική λαϊκή μουσική. Τον κατατάσσει στους γνήσιους λαϊκούς συνθέτες της χώρας μας που με την αυθεντικότητα των τραγουδιών τους εξέφρασαν τους πόθους και τους καημούς του λαού μας. Αναφέρεται ταυτόχρονα στον λυτρωτικό ρόλο του λαϊκού τραγουδιού, συνυφασμένου με τα πάθη και τις περιπέτειες του ελληνικού λαού, και αποτιμά την αξία του ως σπουδαίας παρακαταθήκης της ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής.
Έτος παραγωγής: 1983
Σκηνοθεσία: Γιώργος Παπακώστας
Διευθυντής Φωτογραφίας: Ντίνος Κατσουρίδης