Εκοιμήθη σήμερα ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος (Γιαννουλάτος). Ο ιεράρχης, του οποίου η συμβολή στην επιστήμη, τη σύγχρονη χριστιανική μαρτυρία, την διαχριστιανική προσέγγιση, τον διαθρησκειακό διάλογο και την ειρηνική συνύπαρξη λαών και θρησκειών έχει αναγνωριστεί διεθνώς, γεννήθηκε στον Πειραιά. Πήρε το πτυχίο του με άριστα από την Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές Θρησκειολογίας, Eθνολογίας και Iεραποστολικής στα Πανεπιστήμια Aμβούργου και Mαρβούργου της Γερμανίας, ως υπότροφος του γερμανικού ιδρύματος Alexander von Humboldt. Μελέτησε το σύνολο των μονοθεϊστικών θρησκειών, διετέλεσε καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής, λέκτωρ της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Γλώσσας στο πανεπιστήμιο Mαρβούργου και Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει γράψει 24 βιβλία και περισσότερες από 200 μελέτες και άρθρα θεολογικού ή θρησκειολογικού περιεχομένου, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί σε 17 γλώσσες.
Πρωτοστάτησε στη σύγχρονη αναζωπύρωση της ορθοδόξου εξωτερικής ιεραποστολής, ανέπτυξε ευρύτατο ιεραποστολικό και κοινωνικό έργο και αναγνωρίστηκε «Μέγας Ευεργέτης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (2009). Ως Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, κατόρθωσε, παρά τις τεράστιες δυσκολίες, να ανασυστήσει τη διαλυμένη επί 23 χρόνια Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας. Συγκροτήθηκαν πάνω από 400 ενορίες. Ίδρυσε τη Θεολογική-Ιερατική Σχολή «Aνάστασις» στο Δυρράχιο, το Εκκλησιαστικό Λύκειο «Tίμιος Σταυρός» στο Αργυρόκαστρο, καθώς και 50 Κέντρα Νεολαίας σε διάφορες πόλεις. Μόρφωσε και χειροτόνησε 145 νέους κληρικούς, ενώ φρόντισε για την έκδοση λειτουργικών και άλλων θρησκευτικών βιβλίων.
Το 2000 ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης, ενώ έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και παράσημα διαφόρων χωρών και Ορθοδόξων Εκκλησιών, όπως με το Αργυρούν Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών (1987), τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας (1997), το Athenagoras Human Rights Award (2001, Νέα Υόρκη) κ.ά.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την αυτοβιογραφική εκπομπή “Μονόγραμμα” στην οποία ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, το 2018, μιλά μπροστά στο φακό για τη ζωή του και τη δράση του.
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, μια εμβληματική μορφή της Ορθοδοξίας του σύγχρονου κόσμου, αυτοβιογραφείται στο «Μονόγραμμα». Μέσα από την αφήγησή του, σκιαγραφείται η προσωπικότητά του και φωτίζεται το έργο του στις χώρες όπου διακόνησε ως ιεράρχης.
Μιλά για την οικογένεια του και τα ερεθίσματα που είχε στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, που του γέννησαν την ανάγκη να δουλέψει για την ειρήνη, την αγάπη και την αδελφοσύνη στον κόσμο. Η μητέρα του ήταν από την Πρέβεζα, ο πατέρας του από τη Λευκάδα, ο παππούς του από την Κεφαλλονιά. Ο ίδιος μεγάλωσε στην Πρέβεζα και αργότερα στον Πειραιά. Αριστούχος στο Γυμνάσιο, όλοι περίμεναν ότι τα φοιτούσε στο Πολυτεχνείο ή στη Νομική. Ωστόσο, επέλεξε τη Θεολογία. Κάνει λόγο για τις εφηβικές υπαρξιακές του ανησυχίες που τον καθόρισαν στα επόμενα χρόνια. Δεν είχε σκεφτεί από μικρός ότι θα γινόταν κληρικός. Πίστευε αρχικά ότι ως λαϊκός θα προσέφερε περισσότερα στην Εκκλησία και πιο αποδοτικά. Η επιλογή αυτή ήρθε μετά από «βάσανον» και πολλή σκέψη. Αφηγείται την περίοδο φοίτησής του στη Θεολογική Σχολή απ΄όπου πήρε το πτυχίο το 1952, ενώ παράλληλα είχε αρχίσει να ασχολείται πολύπλευρα με οργανώσεις της Ορθόδοξης Νεολαίας.
Αναφέρεται στη διεθνή του εμπειρία ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος στο εξωτερικό και μιλά για τη δραστηριότητά του ως μέλος της Διαχριστιανικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στο πρώτο ταξίδι του στην Ανατολική Αφρική. Χειροτονήθηκε ιερέας το 1964 και το βράδυ της ίδιας ημέρας, αναχώρησε για την Καμπάλα της Ουγκάντα. Εκεί έμαθε τις τοπικές διαλέκτους κι εργάστηκε σκληρά. Εξομολογείται πως η εμπειρία της Αφρικής ήταν χάριν της επανεύρεσης της δικής του αυτοσυνειδησίας και του εξωστρεφούς ρόλου της Ορθοδοξίας, ως προσπάθειας αναζωπύρωσης του αισθήματος ευθύνης της ορθόδοξης εκκλησίας για τους πιο στερημένους. Αναγκάστηκε να αποχωρήσει, όταν προσβλήθηκε από ελονοσία, επανήλθε όμως αργότερα, αναπτύσσοντας τον τομέα της εξωτερικής ιεραποστολής με τη συνεχή συμπαράσταση στα ιεραποστολικά κλιμάκια Κορέας, Ινδίας και Αφρικής.
Αναφέρεται στην ιδιότητα του πανεπιστημιακού δάσκαλου από το 1972, παράλληλα με τη δραστηριότητά του ως τοποτηρητή της Ιεράς Μητρόπολης Αφρικής ενώ από το 1983 εκλέχθηκε πρόεδρος της Επιτροπής Παγκοσμίου Αποστολής και Ευαγγελισμού.
Από τις 24 Ιουνίου 1992 ήταν Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας. Μεγάλο μέρος της διήγησής του επικεντρώνεται στο τεράστιο εκκλησιαστικό έργο στο πλαίσιο αυτής της αποστολής, που του ανέθεσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την ανασύσταση της Oρθόδοξης Αυτοκέφαλης Eκκλησίας της Aλβανίας, η οποία είχε καταρρεύσει ύστερα από μισό αιώνα διωγμών. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος θυμάται τη στιγμή που του ανακοινώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ότι εξελέγη Πατριαρχικός Έξαρχος στην Αλβανία, τις πρώτες του ενέργειες που ακολούθησαν, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε εκεί, σε μια χώρα όπου επί 23 χρόνια είχε απαγορευτεί οποιαδήποτε θρησκευτική έκφραση. Μεταξύ άλλων, μιλά για το νόημα της αποστολής του και για το μήνυμα που όφειλε να φέρει στον ορθόδοξο πολίτη της Αλβανίας. Τονίζει τη σημασία της θεολογικής του κατάρτισης στη λήψη αποφάσεων και στις ενέργειες που έπρεπε να φέρει σε πέρας. Ανάμεσά τους, το μήνυμα του Ευαγγελίου στη μητρική γλώσσα και η δημιουργία τοπικού κλήρου. Ειδική αναφορά κάνει στον τρόπο που αντιμετώπισε τα οικονομικά θέματα και στο έργο του για την μακροπρόθεσμη εξασφάλιση πόρων για το κοινωνικό και εκπαιδευτικό έργο της Εκκλησίας. Φρόντισε εκτός από την αναδιοργάνωσή της, για την ανάπτυξη πρωτοποριακών προγραμμάτων εκπαίδευσης, υγείας και αγροτικής πολιτικής.
Τέλος, καθώς η αφήγηση του σπουδαίου ιεράρχη ξετυλίγεται, αποκαλύπτονται οι γνώμονες της πορείας του όπως, η αδιάκοπη επαφή με τον άνθρωπο και η προτροπή για την αναζήτηση του απόλυτου που δεν είναι άλλο από την αγάπη.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό από την ποιμαντική του δράση.
Σκηνοθεσία: Περικλής Ασπρούλιας
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Ιωάννα Κολοβού
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης Copyright ΕΡΤ 2018
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr