Η 18η Δεκεμβρίου ανακηρύχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως Διεθνής Ημέρα για τους Μετανάστες, στις 4 Δεκεμβρίου 2000, με στόχο την ενίσχυση της εκστρατείας για την προστασία του παγκόσμιου μετανάστη. Η συγκεκριμένη μέρα μάλιστα επιλέχθηκε επειδή στις 18 Δεκεμβρίου 1990 υπογράφηκε η «Διεθνής Συνθήκη για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργατών και των μελών των Οικογενειών τους». Για την ημέρα αυτή το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή:
ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΚΙ ΑΘΑΝΑΤΗ ΕΡΓΑΤΙΑ
ΣΑΝ ΠΑΣ ΣΤΑ ΞΕΝΑ… Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
(video)
Σειρά εκπομπών με θέμα το εργατικό-κοινωνικό τραγούδι στην Ελλάδα. Το συγκεκριμένο επεισόδιο αναφέρεται στη μετανάστευση και στα τραγούδια που γράφτηκαν από τις αρχές μέχρι και τα τέλη του 20ού αιώνα με αφορμή το φαινόμενο αυτό.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρουσιάζονται αυθεντικές εκτελέσεις τραγουδιών μέσα από ανέκδοτο και σπάνιο υλικό, αλλά και σύγχρονες εκτελέσεις τους που έχουν σχέση με τη μετανάστευση. Παράλληλα εξετάζονται οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που ώθησαν κάποιους ανθρώπους να εγκαταλείψουν την πατρώα γη και να αναζητήσουν την τύχη τους σε μια άλλη χώρα, αλλά και πώς αυτό καταγράφηκε στα τραγούδια εκείνης της εποχής. Συμμετέχουν ο Γιώργης Παπάζογλου και ο Παναγιώτης Κουνάδης, οι οποίοι αναφέρονται στο φαινόμενο της ελληνικής διασποράς σε όλο τον κόσμο. Μιλούν για την εμπειρία της ξενιτιάς, τους τρόπους με τους οποίους μεταφέρθηκε ο πόνος του αποχωρισμού, η αναγκαστική μετανάστευση, ο νόστος, η απώλεια των οικείων προσώπων και η λαχτάρα για μια καλύτερη ζωή και εργασία μέσα από το λαϊκό και το ρεμπέτικο τραγούδι. Η εκπομπή παρουσιάζει, παράλληλα με τα μεγάλα κύματα μετανάστευσης που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία, μερικά από τα πλέον χαρακτηριστικά τραγούδια που θίγουν τις κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις του φαινομένου στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Από τον ξεριζωμό της Μικρασιατικής Καταστροφής, στην αναγκαστική μετανάστευση για πολιτικούς λόγους μετά το τέλος του ελληνικού εμφυλίου πόλεμου και μέχρι τη μαζική οικονομική μετανάστευση των αγροτικών πληθυσμών που είχαν συγκεντρωθεί στις πόλεις κατά τις δεκαετίες του ’50 και ’60, η εκπομπή επιχειρεί να σκιαγραφήσει το μουσικό πορτρέτο του αντίκτυπου της μετανάστευσης στην ψυχοσύνθεση των Ελλήνων.
Το επεισόδιο περιλαμβάνει πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό με θέμα τη μετανάστευση και τα σχετικά με αυτή τραγούδια. Τραγουδούν οι: Στέλιος Βαμβακάρης, Εβελίνα Αγγέλου, Γρηγόρης Βασίλας, Γιώργος Ζορμπάς, Μαρία Κατινάρη, Γιάννης Λεμπέσης, Γιάννης Νιάρχος και Μπάμπης Τσέρτος. Εμφανίζονται οι Active Member. Παρουσιάζεται, τέλος, οπτικοακουστικό υλικό από την ταινία του Λάμπρου Λιαρόπουλου «Γράμμα από το Σαρλερουά», στη μνήμη του οποίου είναι αφιερωμένο το συγκεκριμένο επεισόδιο και από τη σειρά «Δεύτερη πατρίδα» του Δημήτρη Μπακάλμπαση.
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Διονύσης Γρηγοράτος
Με τη συνεργασία του μελετητή του τραγουδιού Παναγιώτη Κουνάδη
Έρευνα: Νίκος Αξαρλής
Αφηγητές: Αντώνης Βλησίδης και Βίκυ Σταύρακα
Έτος παραγωγής: 2002
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr