Στις 22 Απριλίου 1931 πραγματοποιούνται παρουσία του Πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου και του Υπουργού Παιδείας Γεωργίου Παπανδρέου τα εγκαίνια του Μουσείου Μπενάκη. Το εμβληματικό νεοκλασικό κτίριο, στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Κουμπάρη στο κέντρο της Αθήνας, είχε αγοραστεί το 1910 από τον Εμμανουήλ Μπενάκη ως κύρια κατοικία της οικογένειάς του, και στη συνέχεια, με τη διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων μετατράπηκε σε μουσείο για να στεγάσει τις προσωπικές συλλογές του γιου του Εμ.Μπενάκη, Αντώνη Μπενάκη, τις οποίες είχε συγκροτήσει ήδη από τα χρόνια της διαμονής της οικογένειας Μπενάκη στην Αίγυπτο. Το Μουσείο, μετά τα λαμπρά εγκαίνιά του, θα εμπλουτίσει τις συλλογές του με νέα εκθέματα, επιδιώκοντας να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα της πολιτιστικής ζωής της χώρας από την περίοδο του Μεσοπολέμου και εξής.
Με αφορμή τον εορτασμό των 90 χρόνων ιστορίας του Μουσείου Μπενάκη, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα ντοκιμαντέρ της σειράς «Ένα κτίριο μια ιστορία» (παραγωγής 2008), αφιερωμένο στο Μουσείο Μπενάκη.
ΕΝΑ ΚΤΙΡΙΟ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ
Ντοκιμαντέρ της σειράς «Ένα κτίριο μια ιστορία», αφιερωμένο στο Μουσείο Μπενάκη, το οποίο παρουσιάζει δύο ιστορικά κτίρια του Μουσείου, παράλληλα με την ιστορία των δύο αδελφών της οικογένειας Μπενάκη (Αντώνη Μπενάκη-Πηνελόπης Δέλτα): το εμβληματικό νεοκλασικό κτίριο, πρώην οικία της οικογένειας του Εμμανουήλ Μπενάκη, επί των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Κουμπάρη, και την Οικία της Πηνελόπης Δέλτα στην Κηφισιά, όπου στεγάζονται σήμερα τα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.
Παρουσιάζεται συνοπτικά η ιστορία της οικογένειας Μπενάκη, μιας οικογένειας με έντονο εθνικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο μέσα στις δεκαετίες. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη ζωή και το έργο του Εμμανουήλ Μπενάκη, τόσο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όσο και μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα (1910 κ.ε.), οπότε και διετέλεσε βουλευτής, Υπουργός, καθώς και Δήμαρχος Αθηναίων. Στη συνέχεια, λόγος γίνεται για τη ζωή και τη δράση του γιου του, Αντώνη Μπενάκη. Η αφήγηση συμπληρώνεται με πλούσιο φωτογραφικό υλικό που φωτίζει την ιστορία της οικογένειας Μπενάκη.
Παράλληλα, παρουσιάζεται η ιστορία του κτιρίου, το οποίο σήμερα στεγάζει το Μουσείο, επί των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Κουμπάρη: ένα κτίριο νεοκλασικής αρχιτεκτονικής με κυρίαρχες επιρροές από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική, χτισμένο το 1867 από τον έμπορο Ιωάννη Περόγλου, το οποίο αγοράστηκε από τον Εμμανουήλ Μπενάκη σαν κύρια κατοικία της οικογενείας του.
Το Μουσείο Μπενάκη είναι ο παλαιότερος μουσειακός οργανισμός στη χώρα που λειτουργεί σαν ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου. Παρουσιάζονται οι μόνιμες συλλογές του μουσείου, οι οποίες απαρτίζονται από περισσότερα από 40.000 έργα που καταγράφουν τον χαρακτήρα και την ιστορική πορεία του Ελληνισμού από την αρχαιότητα και τη ρωμαϊκή κυριαρχία έως τη μεσαιωνική περίοδο του Βυζαντίου, από την ‘Αλωση της Πόλης, την φραγκική και οθωμανική κατοχή, έως τον Αγώνα του 1821, και την περίοδο της διαμόρφωσης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους μέχρι τη μικρασιατική καταστροφή και τον ξεριζωμό του 1922. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη βυζαντινή συλλογή του Μουσείου- η οποία περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία αντικειμένων που προέρχονται από την εκκλησιαστική αλλά και καθημερινή ζωή, όπως σκεύη, χειρόγραφα, αντικείμενα κεραμικής, εικόνες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τεχνοτροπιών, και κοσμήματα- καθώς επίσης και στη συλλογή των ιστορικών εθνικών κειμηλίων (από τα τέλη του 18ου αι. έως τις μέρες μας). Ιδιαίτερης σημασίας , τέλος, είναι η συλλογή ζωγραφικής, σχεδίων και χαρακτικής, με 6000 έργα από τον 18ο έως τον 20ο αιώνα. Εκτός από τις συλλογές του Μουσείου, παρουσιάζονται ακόμη αναλυτικά οι λειτουργικοί χώροι (βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, πωλητήριο).
Το δεύτερο μέρος της εκπομπής είναι αφιερωμένο στην Οικία της Πηνελόπης Δέλτα στην Κηφισιά, που σήμερα στεγάζει τις συλλογές των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη. Το οίκημα αγοράστηκε από τον Εμμανουήλ Μπενάκη το 1912, και αποτέλεσε το σπίτι της οικογένειας της Πηνελόπης Δέλτα έως τον θάνατό της το 1941. Γίνεται αναφορά στην εσωτερική διακόσμηση της κατοικίας, που παραπέμπει στα μεγαλοαστικά σπίτια της εποχής, με στοιχεία από τις δυτικές οικίες του γαλλο-γερμανικού χώρου. Πλούσιο φωτογραφικό υλικό φωτίζει την ιστορία του οικήματος, η οποία συνδέεται με την δράση σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Καθ’ολη τη διάρκεια της εκπομπής μιλούν για το Μουσείο ο Διευθυντής του Άγγελος Δεληβοριάς και οι δισέγγονοι της Πηνελόπης Δέλτα, Ανδρέας Ζάννας, αρχιτέκτονας και Αλέκος Ζάννας, επιμελητής του Ιστορικού Αρχείου του Μουσείου.
Έτος παραγωγής: 2008
Προβολή εκπομπής: 15/11/2008
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr