Σαν σήμερα, στις 20 Οκτωβρίου 1888, τελέστηκαν τα εγκαίνια του Ζαππείου Μεγάρου στον Εθνικό Κήπο της Αθήνας. Η ιδέα για την κατασκευή του μεγάρου ξεκίνησε το 1856, όταν ο εθνικός ευεργέτης Ευάγγελος Ζάππας πρότεινε στο Βασιλιά Όθωνα να αναλάβει τη χρηματοδότηση Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα κάθε τέσσερα χρόνια. Για τις ανάγκες της διοργάνωσης των ”Νέων Ολυμπίων” ήταν απαραίτητος ένας χώρος στον οποίο θα γίνονταν εκθέσεις όπου θα παρουσίαζαν τα ελληνικά προϊόντα. Αυτό λοιπόν υπήρξε η αφορμή για την ανέγερση του Ζαππείου.
Ο Ευάγγελος Ζάππας απεβίωσε το 1865 χωρίς να προλάβει να δει το όνειρό του πραγματοποιημένο. Ο εξάδελφός του Κωνσταντίνος Ζάππας ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του Μεγάρου και ανέθεσε τον τελικό σχεδιασμό του κτιρίου στον Δανό αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν. Το κτίριο θεμελιώθηκε την 20η Νοεμβρίου του 1874 και τα επίσημα εγκαίνια έγιναν την 20η Οκτωβρίου του 1888.
Η αρχιτεκτονική του κτηρίου ακολουθεί τον νεοκλασικό ρυθμό, με πρόπυλο κορινθιακού ρυθμού. Η αρχική χρήση του κτιρίου και του προαύλιου χώρου ήταν για τα «Νέα Ολύμπια» έκτοτε όμως άλλαξε αρκετές φορές και από τη Μεταπολίτευση ως σήμερα το Ζάππειο λειτουργεί εκτός από εκθεσιακός χώρος και ως κέντρο τύπου σε όλες τις Βουλευτικές εκλογές.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα επεισόδιο της σειράς ”Περισκόπιο”, παραγωγής 1989, αφιερωμένο στην ιστορία του Ζαππείου.
ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
ΖΑΠΠΕΙΟ, Η ΜΑΚΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ
Η εκπομπή ”Περισκόπιο” είναι μια σειρά εκπομπών πολιτιστικού περιεχομένου, η οποία στο επεισόδιο ”Ζάππειο, η μακρά ιστορία ενός κτιρίου”, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων λειτουργίας του Ζαππείου διατρέχει την ιστορία του κτιρίου, την περιπέτεια της κατασκευής του καθώς και τον ρόλο του στην προβολή της εθνικής δραστηριότητας και πολιτιστικής ανάπτυξης του τόπου.
Αρχικά, παρατίθενται βιογραφικά στοιχεία του εθνικού ευεργέτη Ευάγγελο Ζάππα και η Μ Νυσταζοπούλου-Κελεκίδου, Καθηγήτρια Βαλκανικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων περιγράφει την πορεία που ακολούθησε μέχρι την απόκτηση της μεγάλης περιουσίας του. Γίνεται λόγος για το υπόμνημα που απέστειλε το 1856 στον βασιλιά Όθωνα, στο οποίο πρόσφερε τέσσερα τμήματα της Ελληνικής Ατμοπλοΐας, με σκοπό από τα κέρδη που θα είχε το κράτος να αναβίωνε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Για τις ανάγκες της διοργάνωσης των Ολυμπίων ήταν απαραίτητος ένας χώρος στον οποίο θα γίνονταν εκθέσεις όπου θα παρουσίαζαν τα ελληνικά προϊόντα. Αυτό λοιπόν υπήρξε η αφορμή για την ανέγερση του Ζαππείου.
Στην συνέχεια, αναφέρονται οι περιπέτειες που ακολούθησαν τη θεμελίωση του κτιρίου μέχρι να γίνουν τα εγκαίνια του Μεγάρου στις 20 Οκτωβρίου 1888, παρουσία του βασιλιά Γεωργίου Α‘ και του πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη. Έκτοτε, οι χρήσεις του Ζαππείου υπήρξαν ποικίλες. Το 1938 εγκαταστάθηκε στην αριστερή πλευρά του Μεγάρου ο ραδιοφωνικός σταθμός Αθηνών, μετέπειτα ΕΙΡ, που παρέμεινε εκεί μέχρι το 1974, ενώ το 1979 φιλοξενήθηκε στο αίθριο του περιστυλίου η τελετή υπογραφής ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Τέλος, ο Δημήτρης Ιατρίδης, πρόεδρος της Επιτροπής Ολυμπιακών Κληροδοτημάτων μιλά για τον ρόλο του κτιρίου στην πολιτιστική ζωή της χώρας.
Έτος παραγωγής: 1989
Έρευνα-κείμενα-σκηνοθεσία: Βασίλης Μωυσίδης
Αφήγηση: Δημήτρης Καταλειφός
Συντονισμός εκπομπής: Βάσω Κανελλοπούλου
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr