Σήμερα από άκρη σε άκρη της χώρας γιορτάζουμε την Καθαρά Δευτέρα, τη μέρα που σηματοδοτεί το τέλος της περιόδου των Αποκριών και την έναρξη της Σαρακοστής. Βασικό έθιμο της σημερινής ημέρας είναι το πέταγμα του χαρταετού, αγαπημένη συνήθεια μικρών και μεγάλων αλλά και το λεγόμενο Γαϊτανάκι, έθιμο που έφεραν από τη Μικρά Ασία οι πρόσφυγες.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το πρόγραμμα ”Κύριε Καρνάβαλε μη χανόμαστε” το οποίο προβλήθηκε στις 17 Μαρτίου του 1986, ανήμερα της Καθαράς Δευτέρας εκείνης της χρονιάς.
ΚΥΡΙΕ ΚΑΡΝΑΒΑΛΕ ΜΗ ΧΑΝΟΜΑΣΤΕ
Το πρόγραμμα ”Κύριε Καρνάβαλε μη χανόμαστε” είναι το εορταστικό πρόγραμμα που προβλήθηκε την Καθαρά Δευτέρα του 1986. Πρόκειται για ένα τηλεοπτικό οδοιπορικό στην ιστορία και τις ρίζες της Αποκριάς μέσα από σημαντικούς σταθμούς της εξέλιξης του εθίμου σε διάφορες περιοχές του Ελληνισμού.
Ειδικότερα, ένα ζευγάρι τα ξημερώματα της Καθαράς Δευτέρας ξαναζεί αναδρομικά τρία διαφορετικά καρναβάλια του Μεσοπολέμου. Το ένα καρναβάλι από τον Πόντο, το άλλο από την Σμύρνη και το τρίτο στην Αθήνα των αρχών του 20ου αιώνα. Αρχικά, παρουσιάζονται παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια του Πόντου. Ο συγγραφέας Χρήστος Σαμουηλίδης δίνει πληροφορίες για τις Απόκριες στην περιοχή του Πόντου πριν τη γενοκτονία των Ποντίων. Στην συνέχεια η Λιζέτα Νικολάου ερμηνεύει ποντιακά τραγούδια.
Επόμενος σταθμός, η Σμύρνη. Ο Τζων Βεϊνόγλου μιλά για τα αποκριάτικα έθιμα της μητρόπολης του Μικρασιατικού ελληνισμού καθώς και για τον τρόπο που γλεντούσαν οι Σμυρνιοί. Παράλληλα, περιγράφει την αποκριάτικη παρέλαση στις ελληνικές συνοικίες και την προκυμαία της Σμύρνης. Μοιράζεται ακόμη ιστορίες από την τελευταία Αποκριά πριν την καταστροφή. Παρεμβάλλονται μουσικά μέρη με την Γλυκερία, η οποία ερμηνεύει μικρασιάτικα τραγούδια.
Στο τρίτο μέρος μιλούν για τις Απόκριες στην Αθήνα ο δημοσιογράφος Γιάννης Καιροφυλάς, ο δημοσιογράφος Γιώργος Καραντζάς και οι θεατρικοί συγγραφείς Αλέκος Λιδωρίκης και Αλέκος Σακελλάριος. Γίνεται λόγος για την συμπλήρωση 100 ετών της αθηναϊκής αποκριάς, η οποία οργανώθηκε επίσημα το 1896, ενώ αναφέρεται πως το 1899 εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο καρνάβαλος. Παρεμβάλλονται θεατρικά δρώμενα καθώς και μουσικό μέρος με τον Τάκη Μπινιάρη. Ειδική αναφορά γίνεται στα σατυρικά τραγούδια καθώς και στο περιοδικό ”Φανός”. Το συγκεκριμένο περιοδικό εκδιδόταν κάθε αποκριά με κείμενα γνωστών ευθυμογράφων και σκίτσα κορυφαίων σκιτσογράφων της εποχής. Στο τελευταίο μέρος προβάλλονται πλάνα από νυχτερινά μουσικά κέντρα της Αθήνας του 1986 με τον Σάκη Μπουλά, τον Γιάννη Γιοκαρίνη, την Άντζελα Δημητρίου, την Άννα Βίσση, το Γιάννη Δημητρά, την Πένυ Ξενάκη, την Κλεοπάτρα και τον Αντώνη Ζαφειρόπουλο.
Έτος παραγωγής: 1986
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 17/3/1986
Σενάριο-σκηνοθεσία: Γιώργος Λαζαρίδης