Η εμβληματική όπερα “Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ” (1927), βασισμένη στο πολιτικό λόγο του κορυφαίου Γερμανού ποιητή και δραματουργού Μπέρτολτ Μπρεχτ, σε μουσική του σπουδαίου εξπρεσιονιστή Γερμανού συνθέτη του μεσοπολέμου Κουρτ Βάιλ, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Εθνική Λυρική Σκηνή στις 22 Νοεμβρίου 1977. Το έργο αποτελούσε πρόταση του Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος τότε ήταν μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (1976-1982) και του Τρίτου Προγράμματος (1975-1981). Σκηνοθέτησε ο Μίνως Βολανάκης.
Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του 20ου αι. παγκοσμίως, μια πολιτική σατιρική όπερα που καυτηριάζει τις κοινωνικές αδυναμίες της Γερμανικής κοινωνίας του ’30. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Λειψία το 1930, ασκώντας κριτική στο καπιταλιστικό σύστημα όπως γινόταν αντιληπτό στο ιδεολογικό πλαίσιο της μεσοπολεμικής Γερμανίας της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, με φόντο την επερχόμενη οικονομική κρίση και το φάντασμα του ναζισμού. Η Γερμανία του ’30, απεικονίζεται από τον Μπρεχτ ως κοινωνία των παρασίτων όπου όλα αγοράζονταν με το χρήμα, με τη μουσική του Βάιλ να υπογραμμίζει το ψεύτικο, σε ήχους φολκλόρ και τζαζ.
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΛΟΓΟΣ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ: ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΥΡΤ ΒΑΪΛ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΠΕΡΑ
Η σειρά ντοκιμαντέρ “Αναζητώντας τη Χαμένη Εικόνα” βασίζεται εξολοκλήρου σε κινηματογραφικό αρχειακό υλικό που αφορά σε ιστορικά γεγονότα της Ελλάδας του 20ού αιώνα, προσωπικότητες της πολιτικής ζωής, καλλιτέχνες και αστικά τοπία όπως αυτά καταγράφηκαν από τον κινηματογραφικό φακό κατά την πάροδο των ετών. Το επεισόδιο αυτό προβάλλει αποσπάσματα παλαιών συνεντεύξεων του Μάνου Χατζιδάκι.
Τον Νοέμβριο του 1977, ο Μάνος Χατζιδάκις, έκανε πρόβες με την ορχήστρα και τους τραγουδιστές της Λυρικής Σκηνής για το ανέβασμα της όπερας των Κουρτ Βάιλ και Μπρεχτ “Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ“, σε σκηνοθεσία του Μίνου Βολανάκη. Ο κινηματογραφικός φακός απαθανάτισε εικόνες από τις πρόβες.
Η φημισμένη όπερα των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ, που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα το 1930 στη Λειψία, ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο Ολύμπια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής τη χειμερινή περίοδο 1977-1978. Στις δοκιμές διηύθυνε ο Μάνος Χατζιδάκις, ενώ στην παράσταση ο Χανς Βέρνερ Πίντγκεν. Τα πλάνα από τις πρόβες τραβήχτηκαν από τον σκηνοθέτη Ανδρέα Βελισσαρόπουλο. Διακρίνονται, ακόμη, ο Μίνως Βολανάκης που υπέγραφε τη σκηνοθεσία της παράστασης, ο τενόρος Ζάχος Τερζάκης, η υψίφωνος Βάσω Παπαντωνίου και ο βαθύφωνος Δημήτρης Καβράκος. Συμμετείχαν επίσης, οι λυρικοί τραγουδιστές: Θέμις Σερμιέ, Δημήτρης Στεφάνου, Κική Μορφονιού, Μιχάλης Χελιώτης και Ανδρέας Κουλουμπής. Τη σκηνογραφία υπέγραφε ο Διονύσης Φωτόπουλος.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, που τότε ήταν μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, δίνει συνέντευξη στη Σούλα Αλεξανδροπούλου σχετικά με το έργο αυτό και αναφέρεται στη μουσική του Κουρτ Βάιλ. Θα πει, πως ο Κουρτ Βάιλ τον συγκινεί γιατί αισθάνεται πως μαζί του έχει μια συγγένεια. Θεωρεί πως ο Κουρτ Βάιλ, είναι “ένα περίεργο είδος μουσικού” και πως συγκεντρώνει σε “ψηφιδωτό, όλα τα στοιχεία του καιρού του, από τα πιο προχωρημένα της συμφωνικής μουσικής, μέχρι και τα πιο κοινότοπα”. Σχολιάζει επίσης, το “χάσμα” μεταξύ κοινού και λυρικού θεάτρου.
Έτος παραγωγής: 1995
Έρευνα-σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr