Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος στις 11 Μαρτίου από το θάνατο του λογοτέχνη Ιωάννη Γρυπάρη. Ποιητής, φιλόλογος και ακαταπόνητος μεταφραστής των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων ο Γρυπάρης υπήρξε μια σημαντική προσωπικότητα των νεοελληνικών γραμμάτων. Γεννήθηκε στη Σίφνο, πέρασε τα παιδικά και μαθητικά του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποφοίτησε από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή και το 1888 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για να σπουδάσει φιλολογία. Υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός στη Μέση Εκπαίδευση για αρκετά χρόνια, διετέλεσε στέλεχος του Υπουργείου Παιδείας, Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, ενώ παράλληλα ανέπτυξε και λογοτεχνική δραστηριότητα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το μεταφραστικό του έργο-ειδικά οι μεταφράσεις των αρχαίων τραγικών ποιητών (όλα τα έργα του Σοφοκλή και του Αισχύλου, οι Βάκχες του Ευριπίδη, αποσπάσματα των έργων του Πλάτωνα, Ομήρου και άλλα). Ο Ιωάννης Γρυπάρης έφυγε από τη ζωή στις 11 Μαρτίου 1942.
Με αφορμή την επέτειο θανάτου του σημαντικού λογοτέχνη, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει το αφιέρωμα στον Γρυπάρη στο πλαίσιο της σειράς εκπομπών «Εποχές και Συγγραφείς» (παραγωγής 1999) του Τάσου Ψαρρά.
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ
Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «Εποχές και συγγραφείς» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ποιητή, φιλολόγου και μεταφραστή αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων Ιωάννη Γρυπάρη.
Στην προσωπικότητα του ποιητή, φιλολόγου και μεταφραστή της τραγικής ποίησης των αρχαίων Ελλήνων Ιωάννη Γρυπάρη, εστιάζει η εκπομπή του Τάσου Ψαρρά. Μεγαλωμένος στην Κωνσταντινούπολη, εργάστηκε ως εκπαιδευτικός, συνέβαλε στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Ελευθέριου Βενιζέλου και τιμήθηκε με τη θέση του Διευθυντή Γραμμάτων και Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας. Το 1920 του απονεμήθηκε το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Από το 1919 αφοσιώνεται στο σπουδαίο μεταφραστικό του έργο, στον Όμηρο, τον Πίνδαρο, τον Ηρόδοτο και τους αρχαίους Έλληνες τραγικούς. Οι μεταφράσεις του απέδωσαν τα κείμενα των τραγικών με ευρηματικό και θεατρικό τρόπο και αξιοποιήθηκαν από τις γενιές των Ελλήνων ηθοποιών μέχρι τις μέρες μας. Αν και υπήρξε από τους πρώτους δημοτικιστές του καιρού του, το ποιητικό του έργο λησμονήθηκε γρήγορα από την κριτική, οι μεταφράσεις του όμως, ειδικότερα των Τραγικών, θα κληροδοτηθούν «κτήμα ες αεί» στη νεοελληνική γραμματολογία.
Οι δρόμοι της περιπετειώδους ζωής του Γρυπάρη ιχνηλατούνται στην εκπομπή μέσα από τα κινηματογραφικά πλάνα της Κωνσταντινούπολης του πρώτου μισού του 20ού αιώνα και από σύγχρονα πλάνα από τις πόλεις που έδρασε (Σίφνος, Άμφισσα, Μύκονος κα). Για τον Γρυπάρη και το έργο του μιλά ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργης Γιατρομανωλάκης.
Έτος παραγωγής:
1999
Σκηνοθεσία:
Τάσος Ψαρράς
Κείμενο:
Γιώργης Γιατρομανωλάκης