Φέτος συμπληρώνονται 45 χρόνια από το θάνατο του σημαντικού λογοτέχνη Κώστα Βάρναλη, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στις 16 Δεκεμβρίου 1974. Τιμώντας τη μνήμη του σημαντικού ποιητή το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει δύο τεκμήρια από τις συλλογές του:
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ
Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «Εποχές και Συγγραφείς» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ποιητή Κώστα Βάρναλη (γενν. 1884 – πέθ. 1974). Παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με την καταγωγή του, τις σπουδές του στην Ελλάδα και τη Γαλλία, τη συμμετοχή του στον αγώνα των δημοτικιστών και στον διορισμό του ως καθηγητή στη δημόσια εκπαίδευση. Γίνεται αναφορά στις τρεις περιόδους του ποιητικού του έργου: στη συμβολιστική περίοδο (1908-1918), όπου συνθέτει κυρίως σονέτα, στην περίοδο η οποία σηματοδοτείται από το ποίημα «Προσκυνητής» (1919) και τέλος στην περίοδο από το 1922 και μετά, κατά την οποία οριστικοποιείται η μεταστροφή του στον διαλεκτικό υλισμό και τον μαρξισμό, μεταστροφή που αντανακλάται στην ποίησή του. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην παύση του από τη δημόσια εκπαίδευση το 1925 λόγω της σύνθεσής του «Το φως που καίει», όπου γίνεται πλέον εκφραστής του λούμπεν προλεταριάτου. Σχολιάζεται το μείζον έργο του «Σκλάβοι Πολιορκημένοι» (1927), το οποίο εντάσσεται στην αντιπολεμική φιλολογία της εποχής και άσκησε μεγάλη επίδραση στους ομοτέχνους του. Αναφορά γίνεται επίσης στην ενασχόλησή του με τη δημοσιογραφία σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, αλλά και στο αξιόλογο πεζογράφημά του «Η αληθινή απολογία του Σωκράτη».
Στη διάρκεια της εκπομπής το έργο του ποιητή αποτιμούν ομότεχνοί του και κριτικοί λογοτεχνίας. Συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της εκπομπής μιλούν οι: Γιάννης Δάλλας, Αλέξης Αργυρίου και Αλέξης Ζήρας, ενώ παράλληλα προβάλλεται πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό από τα ιστορικά γεγονότα που σφράγισαν την εποχή του. Περιλαμβάνεται επίσης ηχητικό ντοκουμέντο στο οποίο ο Κώστας Βάρναλης διαβάζει ποιήματά του, καθώς και πλάνα αρχείου από τη βράβευσή του με το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη το 1959.
Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Έτος παραγωγής: 2001
Δείτε ακόμα:
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ
ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 1970
Τεκμήριο από το Αρχείο Ειδήσεων της περιόδου 1974, στο οποίο έχουν καταγραφεί πλάνα (με φυσικό ήχο) από την κηδεία του λογοτέχνη Κώστα Βάρναλη.
Παρουσία μελών της Κυβέρνησης, εκπροσώπων του πολιτικού και πνευματικού κόσμου, αλλά και χιλιάδων πολιτών τελείται στις 18 Δεκεμβρίου 1974 η κηδεία του λογοτέχνη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Διακρίνονται στα τηλεοπτικά πλάνα από το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών μεταξύ των παρισταμένων, ο πρώην Πρωθυπουργός, Ακαδημαϊκός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως Παναγιώτης (Τάκης) Λαμπρίας, ο Βουλευτής Β’ Αθηνών του ΠΑΣΟΚ Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος, η Βουλευτής Α’ Αθηνών της Ν. Δ. Άννα Συνοδινού, η Μελίνα Μερκούρη, ο Γιάννης Ρίτσος, καθώς και η χήρα του λογοτέχνη, ποιήτρια Δώρα Μοάτσου-Βάρναλη.
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr