Ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης γεννήθηκε στο Βόλο το 1943. Σπούδασε στο Κέντρο Σπουδών Κινηματογράφου και το 1972 σκηνοθετεί την πρώτη μικρού μήκους ταινία «Γράμματα από την Αμερική», η οποία βραβεύεται στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Κατά την περίοδο 1968-1971 εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη στην ταινία «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού, μια εμπειρία την οποία ο ίδιος αποκαλούσε από τα σημαντικότερα σχολεία της ζωής του. Από το 1975 ξεκινάει μια μακρά πορεία στην τηλεόραση, όπου ως σκηνοθέτης-παραγωγός, δημιουργεί με τον Τάκη Χατζόπουλο τις σειρές Παρασκήνιο και Ιστορικό Αρχείο. Σκηνοθέτησε τις μεγάλου μήκους ταινίες: Τον καιρό των Ελλήνων (1981), Θεόφιλος (1987), Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (2001), Ταξίδι στη Μυτιλήνη (2010). Ο Λάκης Παπαστάθης, παιδί του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, προσπάθησε και κατάφερε τόσο από τις ταινίες του, όσο και κυρίως από τις τηλεοπτικές του παραγωγές, όπως το “Παρασκήνιο” να μεταφέρει στην οθόνη τις ιδέες του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου κινηματογράφου, να ασχοληθεί και να εντρυφήσει σε θέματα που αφορούσαν την ελληνική και ευρωπαϊκή κουλτούρα και τον πολιτισμό, από τα τέλη του 19ου αιώνα, τη λογοτεχνία, τη ζωγραφική, τις εικαστικές τέχνες, την ποίηση, τη φιλοσοφία, μέχρι τον κινηματογράφο και τον πολιτισμό εν γένει στην Ελλάδα και έως τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα. Ο Λάκης Παπαστάθης έφυγε από τη ζωή στις 8 Μαρτίου 2023 και το Αρχείο της ΕΡΤ υπογραμμίζει την τεράστια προσφορά του στην οπτικοακουστική κληρονομιά αυτού του τόπου, παρουσιάζοντας την εκπομπή:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗΣ
(video)
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Μονόγραμμα» του Γιώργου Σγουράκη, παραγωγής 2016, παρουσιάζεται ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης. Ο ίδιος ο σκηνοθέτηςμιλάει για την καταγωγή του, την οικογένειά του, τις ρίζες τους τις περιοχές που έζησε, το Βόλο, τη Μυτιλήνη, την οικογένειά του, την παιδική και νεανική του ηλικία και μοιράζεται αναμνήσεις και στιγμές σημαντικές από το παρελθόν του.
Στη συνέχεια αναφέρεται στην πορεία του ως σκηνοθέτης, ενώ υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι νέοι κινηματογραφιστές στην Ελλάδα. Αναφέρεται εκτενώς στα πρώτα του κινηματογραφικά βήματα, την πρώτη του ταινία μικρού μήκους «Γράμματα από την Αμερική» (1972), τη μαθητεία δίπλα στον Αλέξη Δαμιανό και τη συνεργασία τους για την ταινία “Ευδοκία”, μιλάει για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, το Νίκο Παναγιωτόπουλο, τον Παντελή Βούλγαρη, την Τώνια Μαρκετάκη και εξηγεί την οπτική που είχαν οι νέοι κινηματογραφιστές αναφορικά με το Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο.
Έπειτα θυμάται τη συνεργασία με τον Τάκη Χατζόπουλο και την εταιρεία παραγωγής τους με όνομα «Cinetic» και την ενασχόλησή τους με τα διαφημιστικά σποτ προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις κινηματογραφικές τους ταινίες. Περιγράφεται η σύλληψη και εκτέλεση της ιδέας για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Παρασκήνιο» στην ΕΡΤ με τη βοήθεια του Ροβήρου Μανθούλη, μια από τις σημαντικότερες τηλεοπτικές παραγωγές στην Ελλάδα, η οποία κάλυψε τα σημαντικότερα πρόσωπα και γεγονότα των τεχνών και των γραμμάτων στην Ελλάδα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα αλλά και των πρώτων ετών του 21ου, ενώ έδωσε την ευκαιρία σε γενιές νέων κινηματογραφιστών να έχουν ένα σημαντικό βήμα στην οπτικοακουστική δημιουργία.
Ο Παπαστάθης μιλάει για την ταινία του «Τον καιρό των Ελλήνων» (1981) και ειδικά για την συμμετοχή του Δαμιανού σε αυτή. Αντίστοιχα αναφέρεται στην ταινία του «Θεόφιλος» (1987) και στην προσπάθειά του να απαγκιστρώσει τη μορφή του Θεόφιλου από το πλαίσιο του «λαϊκού ζωγράφου». Παρομοίως εξηγεί την ιδέα για την ταινία του για τον Γεώργιο Βιζυηνό και τη συνεργασία του με τον ηθοποιό Ηλία Λογοθέτη για το «To μόνον της ζωής του ταξείδιον» (2001). Στο ίδιο κλίμα περιγράφει την ιστορία γύρω από την ταινία του «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» (2010) με τον ηθοποιό Χρήστο Χατζηπαναγιώτη.
Ο Λάκης Παπαστάθης θυμάται τη συνεργασία του με τον Διονύση Σαββόπουλο στο Κύτταρο και έπειτα την παραγωγή του ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ…Σαββόπουλος» (1975) και την εμβληματική σκηνή της ηχογράφησης στο στούντιο του «Με αεροπλάνα και βαπόρια» με τη Σωτηρία Μπέλλου και τον Σαββόπουλο. Αναφέρεται επίσης με συντομία στα βιβλία που έχει γράψει: Η νυχτερίδα πέταξε (2002), Η Ήσυχη και άλλα διηγήματα (2005), Όταν ο Δαμιανός γύριζε την Ευδοκία (2006), Το καλοκαίρι θα παίξει την Κλυταιμνήστρα (2011), Ο δάσκαλος αγαπούσε το βωβό σινεμά (2014).
Παράλληλα με την αφήγηση του Παπαστάθη παρεμβάλλονται ασπρόμαυρες φωτογραφίες της μητέρας και του πατέρα του, των νεανικών χρόνων του στην Αθήνα, πλάνα της παραλίας του Βόλου, πλάνα με τον ίδιο να υπογράφει βιβλία του, αλλά και πλάνα από το χωριό Κισσός του Πηλίου. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται αποσπάσματα από τις παρακάτω ταινίες και εκπομπές: «Γράμματα από την Αμερική», «Ευδοκία», «Παρασκήνιο: Μανώλης Αναγνωστάκης» και «Χαίρω πολύ…Σαββόπουλος» από το αρχείο ΕΡΤ όπου και περιλαμβάνεται και προβάλλεται το απόσπασμα με τη Σωτηρία Μπέλλου στο στούντιο «Columbia», «Τον καιρό των Ελλήνων», «Θεόφιλος» (Λάκης Παπαστάθης), «To μόνον της ζωής του ταξείδιον», «To μόνον της ζωής του ταξείδιον: making of/ κατασκευή της ταινίας», «Ταξίδι στη Μυτιλήνη».
Σκηνοθεσία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ Κ. ΑΣΠΡΟΥΛΙΑΣ
Έρευνα- Παραγωγή: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΓΟΥΡΑΚΗΣ
Πρώτη τηλεοπτική προβολή: 7 Δεκεμβρίου 2016
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr