Συμπληρώνονται φέτος 30 χρόνια από τον θάνατο του ποιητή Νίκου Καρούζου (1926-1990). Για το έργο του τιμήθηκε το 1963 με Β’ Κρατικό Βραβείο ποίησης και το 1988 βραβεύτηκε με το Κρατικό Λογοτεχνικό βραβείο ποίησης. Συνεργάστηκε με αρκετά λογοτεχνικά περιοδικά ( Νέα Εστία, Αθηναϊκά Γράμματα, Τομές, η Λέξη κ.α), όπως και με την Ελληνική Ραδιοφωνία σε εκπομπή αφιερωμένη στη λογοτεχνία.
Σπούδασε Νομική στην Αθήνα, δεν ολοκλήρωσε όμως τις σπουδές του, καθώς ήδη από το 1941 είχε στραφεί στην ποίηση. Στο χώρο των γραμμάτων πρωτοεμφανίστηκε το 1949 με τη δημοσίευση του ποιήματός του «Σίμων ο Κυρηναίος». Η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Η επιστροφή του Χριστού» εκδόθηκε το 1954. Στους λογοτεχνικούς κύκλους έγινε πιο γνωστός στη δεκαετία του ’60 με τις συλλογές «Η έλαφος των άστρων», «Ο υπνόσακκος» και «Πενθήματα».
Το Αρχείο της ΕΡΤ τιμώντας τη μνήμη ενός από τους σημαντικότερους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, με αφορμή την επέτειο θανάτου του, στις 28 Σεπτεμβρίου 1990, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ
(video)
Σειρά αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, στην οποία σκιαγραφούνται προσωπικότητες από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό και κοινωνικό χώρο. Στη συγκεκριμένη εκπομπή αυτοβιογραφείται ο ποιητής Νίκος Καρούζος.
Με τη βοήθεια του κινηματογραφικού φακού και την αφήγηση του ίδιου του ποιητή ο θεατής περιηγείται στη γενέτειρά του, το Ναύπλιο. Η μητέρα του ποιητή κάνει αναφορά στα παιδικά του χρόνια, ενώ ο ίδιος μεταφέρει τις αναμνήσεις του από την πόλη, καθώς αναφέρεται στα σχολικά του χρόνια στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο και στις συναντήσεις του με τον Άγγελο Τερζάκη. Μιλάει επίσης για τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη Νομική στην Αθήνα.
Κατόπιν, μιλάει για τις επιρροές που διαμόρφωσαν τον προσανατολισμό του στην ποίηση παραθέτοντας στοιχεία και της ιδιωτικής του ζωής. Κάνει, επίσης, λόγο για το ποιητικό του έργο με αφετηριακό σταθμό το 1961 οπότε εξέδωσε το συγκεντρωτικό του τόμο “Ποιήματα”, με ποιήματα από τις πρώτες του συλλογές.
Στη συνέχεια, υπογραμμίζει την ξεχωριστή λεπτότητα της τοπιογραφίας του Ναυπλίου, εκφράζει το ενδιαφέρον του για το βίωμα του απείρου που προσφέρουν τα μυκηναϊκά ερείπια, κάνει λόγο για τη σημερινή εικόνα του Ναυπλίου και σχολιάζει την εικονογραφία της σύγχρονης Αθήνας. Ο Νίκος Καρούζος αναφέρεται, επίσης, στη σημασία της μουσικής και στην αγάπη του για το ρεμπέτικο ενώ αλλού εκμυστηρεύεται τις σκέψεις του για την ποίηση και την ουσία της, με αναφορές στον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας. Τέλος, μιλάει για το ποιητικό του έργο με αφετηριακό σταθμό το 1961 οπότε εξέδωσε το συγκεντρωτικό του τόμο “Ποιήματα”, με ποιήματα από τις πρώτες του συλλογές.
Παράλληλα με την αφήγηση παρακολουθούμε πλάνα από τα γυρίσματα που έγιναν στο Ναύπλιο, στο πατρικό του σπίτι στην Πυργέλα στις Μυκήνες και την Αθήνα, όπου έζησε ο ποιητής από τα φοιτητικά του χρόνια. Στο ντοκιμαντέρ ο ίδιος ο ποιητής διαβάζει ποίηματα από τις συλλογές του “Πενθήματα”, “Η έλαφος των άστρων” (1962) και “Υπνόσακκος” (1964). Προβάλλεται φωτογραφικό υλικό.
Η εκπομπή προβλήθηκε στις 29 Ιουνίου 1982
Έτος παραγωγής: 1982
Σκηνοθεσία: Κώστας Αριστόπουλος
Παραγωγή: Γιώργος Σγουράκης
Copyright ΕΡΤ
Το πρωτότυπο φιλμ 16mm συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).
Επίσης, μπορείτε να ακούσετε την ραδιοφωνική εκπομπή του Νίκου Καρούζου “Σκέψεις και Φαινόμενα” στο Α΄Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας το 1984.
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr