140 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη. Ο Νίκος Καζαντζάκης, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες συγγραφείς των νεότερων χρόνων, γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου / 3 Μαρτίου 1883. Υπήρξε πολυγραφότατος, λογοτέχνης με οικουμενικό χαρακτήρα, αφού τα έργα του μεταφράστηκαν σε πάρα πολλές γλώσσες ξεπερνώντας τα σύνορα της χώρας του. Το 1956 τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης και προτάθηκε ως υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας εννιά φορές, που όμως δεν έλαβε ποτέ.
Δεν ασχολήθηκε μόνο με το μυθιστόρημα, έγραψε θεατρικά έργα, φιλοσοφία, ταξιδιωτικά και αυτοβιογραφικά κείμενα αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο σε όγκο αλλά και σε ευρύτητα συγγραφικό έργο. Το πρώτο του βιβλίο, «Όφις και Κρίνο» δημοσιεύτηκε το 1906, με ψευδώνυμο «Κάρμα Νιρβαμή». Διακρίθηκε στη δραματουργία, στις ταξιδιωτικές εντυπώσεις, καθώς πραγματοποίησε πλήθος ταξίδια στο εξωτερικό, και τα φιλοσοφικά δοκίμια ενώ έγινε ευρύτερα γνωστός από τα μυθιστορήματά του: Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946), Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1948), Ο καπετάν Μιχάλης (1950), Ο τελευταίος πειρασμός (1951), Αναφορά στο Γκρέκο (1961), κ.ά. Κατά τη διάρκεια της πορείας του καταπιάστηκε επίσης με τη μετάφραση λογοτεχνικών έργων («Θεία Κωμωδία» του Δάντη, 1932 κ.α.), φιλοσοφικών δοκιμίων («Τάδε Έφη Ζαρατούστρα» του Νίτσε κ.α.), καθώς και πολυάριθμων θεατρικών έργων. Εκτός από τα θεατρικά έργα του Καζαντζάκη, αρκετά από τα μυθιστορήματά του έχουν, επίσης, διασκευαστεί για το θέατρο, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Ο Νίκος Καζαντζάκης πέθανε στις 26 Οκτωβρίου 1957 στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, σε ηλικία 74 ετών.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή τα 140 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα παρουσίαζει το ντοκιμαντέρ:
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ
(video)
Σειρά ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά με θέμα τη ζωή και το έργο Ελλήνων λογοτεχνών και ποιητών. Η συγκεκριμένη εκπομπή ερευνά τη ζωή και το έργο του συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη (γενν. 1883 – πέθ. 1957) σε σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα που το διαμόρφωσε και τα ιστορικοπολιτικά γεγονότα της εποχής του.
Παρατίθενται πληροφορίες για τη γενέτειρά του Μυρτιά στην Κρήτη, τα σχολικά του χρόνια και τις σπουδές του. Η συγγραφική δραστηριότητα του Ν. Καζαντζάκη ξεκινά το 1906 μόλις έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του, με τη δημοσίευση του δοκιμίου «Η Αρρώστια του Αιώνος» στο περιοδικό «Πινακοθήκη». Μελετητές του έργου του καταθέτουν τις απόψεις τους και γίνεται πλήρης παρουσίαση με τη συνοδεία φωτογραφικού υλικού, τόσο της προσωπικής-οικογενειακής ζωής όσο και του συγγραφικού και μεταφραστικού του έργου, με εκδόσεις σε όλο τον κόσμο. Η παρουσίαση επιστολών του συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη στον φίλο του, συγγραφέα επίσης Θράσο Καστανάκη, χρησιμοποιείται ως έμμεση αλλά ουσιαστική προσωπική «παρουσία» του συγγραφέα στην εκπομπή.
Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί τη συγγραφική του δραστηριότητα, τις φιλοσοφικές αναζητήσεις του Ν. Καζαντζάκη, τα ταξίδια του και τις συναναστροφές του με προσωπικότητες τόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας πνευματικής ζωής, κάνοντας ταυτόχρονα αναδρομή σε σύγχρονα ιστορικοπολιτικά γεγονότα της εποχής του Ν. Καζαντζάκη. Μιλούν οι συγγραφείς Θανάσης Βαλτινός και Φίλιππος Δρακονταειδής, ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης και ο πανεπιστημιακός καθηγητής Μιχάλης Μερακλής.
Την εκπομπή πλαισιώνει πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό: προβάλλονται, μεταξύ άλλων, πλάνα αρχείου από ιστορικά γεγονότα του Μεσοπολέμου, σκηνές από το σήριαλ του Β. Γεωργιάδη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» και περιέχονται ηχητικά αποσπάσματα με τη φωνή του Ν. Καζαντζάκη.
Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Έτος παραγωγής: 2002
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr